Bouwfraude in Rusland: betalen voor een huis dat niet wordt gebouwd
Oplichting door projectontwikkelaars en bouwbedrijven is een groeiend probleem in Rusland. Gezinnen hebben de koopsommen soms al jaren geleden betaald, maar hun appartementen zijn nooit opgeleverd.
Nu demonstreren een paar honderd slachtoffers op een parkeerplaats tussen een snelweg en een niet afgebouwd appartementencomplex in Balasjicha, een van de vele voorsteden van Moskou. Het is een plek waar bijna niemand kan horen waartegen ze demonstreren, maar het is de enige locatie waar de autoriteiten het protest hebben toegestaan. Het water staat hen tot de lippen. Ze zijn woedend.
Deze gedupeerden in Ramenskoje, een voorstad van Moskou, kamperen uit protest maar soms ook omdat ze niets anders hebben naast hun onafgebouwde appartementen:
Hun verhalen komen in grote lijnen overeen. Ze hebben zich ingeschreven voor een van de talloze nieuwbouwprojecten in de regio Moskou en soms hebben ze er tienduizenden euro's, maar nog vaker een paar honderdduizend euro voor betaald. Projectontwikkelaars en aannemers zijn aan de slag gegaan, maar hebben hun werk nooit afgemaakt.
De koopsommen zijn meestal weggesluisd naar het buitenland en de bouwbedrijven zijn geliquideerd, failliet verklaard of gewoon verdwenen. Veel gedupeerden wonen noodgedwongen in een huurwoning die ze eigenlijk niet kunnen betalen. Ze hebben al hun geld in hun koopflat gestoken.
"We wachten al vijf jaar op onze woning", vertelt Viktoria. "Niemand wil ons helpen. We hebben alle instanties benaderd, inclusief de president. Overal krijgen we nul op het rekest." En daarmee verwoordt ze de klacht van iedereen op het parkeerterrein in Balasjicha.
Tienduizenden mensen getroffen
Natuurlijk is iedereen in eerste instantie kwaad op de projectontwikkelaars en aannemers, maar de mening over de autoriteiten is niet veel positiever. "Van alle kanten krijgen we puur formele antwoorden", zegt Viktoria´s vriendin Natalia. "Wie we ook aanspreken, de antwoorden zijn gecopy-pastet. Van de overheid, het ministerie van Infrastructuur, van de rechters, allemaal dezelfde antwoorden." De vriendinnen overwegen nu naar het Europese Hof voor de Rechten van de Mens te stappen.
Precieze cijfers zijn er niet, maar om een idee te geven van de omvang van het probleem: in Balasjicha demonstreren afgevaardigden van 43 wooncomplexen in dertig plaatsen in de regio Moskou. In die complexen gaat het vaak om honderden woningen. Het is dus veilig om te stellen dat er tienduizenden mensen zijn getroffen en dat er vele miljoenen euro´s zijn verdwenen.
Viktoria: "Op wie kun je rekenen als de overheid haar verplichtingen niet nakomt? De bouwbedrijven moeten worden gecontroleerd, maar de macht ondertekent hun documenten en geeft ze toestemming. De overheid geeft de kavels uit."
President Poetin afficheert zichzelf vaak als wereldleider en Rusland als land dat essentieel is voor de oplossing van allerlei prangende internationale kwesties. Tegelijkertijd blijft de oplossing voor veel binnenlandse problemen uit, bijvoorbeeld voor minimumloon, afvalverwerking en pensioenen Allemaal problemen die zich uiteindelijk tegen Poetin kunnen richten.
Schuld
De meeste mensen in Balasjicha staan nog achter hun president. Ze geven vooral de lagere overheden de schuld, maar de vraag is hoe lang dat zo blijft. Ook Poetin zelf beseft de risico´s. Vandaar dat hij in 2016 aandacht besteedde aan de oplichting met appartementen in Directe Lijn, een live-televisieprogramma waarin burgers vragen kunnen stellen aan de president.
Poetin droeg de lokale autoriteiten toen op een eind te maken aan de problemen rond het appartementencomplex Beli Gorod. Daar wachten tweeduizend mensen al tijden op hun flat waar ze al lang voor hadden betaald.
We hadden hoge verwachtingen dat we onze flats eindelijk zouden krijgen.
Ivona Petrasj was destijds een van de vragenstellers. Ze is aanwezig in Balasjicha. Heeft het ingrijpen van Poetin iets veranderd? Er is toen inderdaad een nieuwe projectontwikkelaar aangesteld, vertelt Ivona, maar daar is het bij gebleven. "We hadden hoge verwachtingen dat we onze flats eindelijk zouden krijgen", zegt ze.
"En de voormalige lokale minister van infrastructuur heeft aan de regering gerapporteerd dat het werk aan de nederzetting klaar was en dat het is opgeleverd met alle infrastructuur die erbij hoort. Maar hij heeft valse informatie gegeven, het is een klinkklare leugen. De mensen staan nog steeds op straat en in de regering zeggen ze dat het werk is opgeleverd."
Op een enorm spandoek op het parkeerterrein in Balasjicha vragen de demonstranten om hulp van Poetin. Ilona heeft daar dus ervaring mee. Als ik haar vraag of ze enig vertrouwen heeft in de steun van het Kremlin haalt ze haar schouders op en loopt weg.
