Afvalprobleem bij Moskou: 'hoofdpijn van de rotte-eierenlucht'

• David Jan Godfroid

  correspondent Rusland

De regio Moskou kampt met een ernstig afvalprobleem. Er zijn niet of nauwelijks verwerkingsinstallaties en dus belandt het vuilnis op dertien gigantische stortplaatsen in de omgeving van de stad. Bewoners hebben genoeg van het vuil, de herrie en de stank. Ze komen in opstand.

Zoals bij de gigantische Aleksinksy-vuilnisbelt in Klin, zo´n honderd kilometer van de Russische hoofdstad. Daar ploegt de ene na de andere vrachtwagen door de enkelhoge blubber van een kapotgereden weggetje. Een nagel aan de doodskist van de plaatselijke bevolking. Even later blokkeren activisten uit protest het toegangsweggetje tot de stortplaats. Er komt geen vuilniswagen meer door.

Officieel mogen hier 74 trucks per dag komen, zegt Olga, een van de actievoerders. "Maar we hebben er vandaag tot twaalf uur al negentig geteld. Er zijn dagen geweest waarop er wel achthonderd zijn gekomen."

Aleksinsky is een van de dertien plekken waar het vuilnis van de stad en de regio Moskou (samen een kleine 20 miljoen inwoners) wordt gestort. De stortplaats ligt vlakbij bewoond gebied. Sommige dorpen liggen er maar een paar honderd meter vandaan. Daar stinkt het vaak een uur in de wind. Naar rotte eieren vooral.

Schadelijk

Ondanks tal van beloftes, zijn er tot nu toe nauwelijks afvalverwerkingscentrales gebouwd in de regio Moskou. Het gestorte vuil wordt niet of heel slecht afgedekt, klagen bewoners, waardoor schadelijke gassen vrij de dorpen inwaaien. En als op klap op de vuurpijl liet president Poetin afgelopen zomer de grootste vuilnisbelt van het gebied sluiten, die in Balasjicha, op zo'n 25 kilometer van Moskou. Bewoners hadden hem in een live tv-programma verteld dat het afval bijna op hun balkon werd gestort.

Het gevolg was dat de vuilnisstroom naar Klin alleen maar toenam. In een paar jaar tijd zwol Aleksinsky van een enorme kuil van een meter of twintig diep tot een berg die op sommige plekken dertig meter hoog is. "Mijn oudste zoon zit thuis", zegt een vrouw in het dorp Novosjapovo, dat het dichtst bij de vuilnisbelt ligt. "Hij klaagt de hele tijd over hoofdpijn. Hij moet er haast van huilen." Ja, die hoofdpijn komt door Aleksinsky, door de stank en de herrie. Dat weet ze zeker.

Vertrekken is geen optie voor het groepje vrouwen dat zich op het plein bij de school, met uitzicht op de stortplaats, heeft verzameld. "Niemand wil onze flats kopen vanwege de stankoverlast", zegt een. "Zodra ze de naam Novosjapovo horen, is het afgelopen." En waar zouden ze heen moeten?" We kunnen het ons niet veroorloven om ergens anders iets nieuws te kopen", zegt een ander. "We hebben er geen geld voor."

Aan de andere kant van de vuilnisbelt duurt de blokkade inmiddels al een uur of drie. Een stuk of tien vuilniswagens staan vast op de doorgaande weg, vlak voor de afslag naar de stortplaats. "Dat lijkt niet veel", zegt een van de activisten. "Maar de rest staat ergens anders. Ze mogen hier van de politie niet komen."

Een van de wachtende chauffeurs begrijpt de actie wel. "Er moet een compromis worden gevonden", zegt hij. "Maar ik ben maar een chauffeur. Ik ga waar ze me heen sturen. De documenten zijn in orde. Als ze me ergens anders heen sturen, dan ga ik daarheen. Geen probleem."

Maffia

De actievoerders klagen over gezondheidsproblemen door de vuilnisbelt, maar dat niet alleen. De hele afvalbusiness is in handen van de maffia, zeggen ze, en die maffia controleert de lokale autoriteiten. Vandaar dat er nooit iets verandert.

Het geduld van de politie is inmiddels op. Het handjevol agenten dreigt de oproerpolitie in te schakelen en stelt arrestaties in het vooruitzicht. Dat hebben de activisten er niet voor over. Ze druipen af, maar niet voordat ze verzekerd hebben dat ze terug zullen komen. Ze zijn nog niet weg, of de eerste vrachtwagen trekt op.