Twitter houdt grote schoonmaak binnen zijn gebruikersbestand. Gisteren verwijderde het sociale netwerk opnieuw een grote hoeveelheid nepaccounts. In totaal gaat het om tientallen miljoenen accounts: mensen die hun account niet meer gebruiken, maar ook nepvolgers.
Dat betekent ook dat gebruikers een hoop volgers kunnen verliezen. Twitter gaat uit van een gemiddelde van 6 procent, maar PVV-leider Geert Wilders verloor er bijvoorbeeld zo'n 150.000 (ruim 15 procent). Bij Denk-politici Tunahan Kuzu (34 procent) en Farid Azarkan (39 procent) ligt dat percentage nog veel hoger. De drie politici wilden vandaag niet reageren.
De accounts van premier Mark Rutte en D66-leider Alexander Pechtold hebben tot nu toe nauwelijks volgers verloren. Dat geldt overigens ook voor de Amerikaanse president Donald Trump. Nieuwsuur heeft bij de schoonmaakactie een paar duizend volgers verloren. Het gaat om een kleine 1 procent van het totale aantal, net als bij het account van de NOS.
Niet betrouwbaar
"We realiseren ons steeds meer dat die aantallen volgers niet altijd even betrouwbaar zijn", zegt Boris Veldhuijzen van Zanten, Twitter-expert en oprichter van Twittercounter. "Iemand kan miljoenen volgers hebben, maar als dat aantal ineens halveert, dan zegt dat natuurlijk wel wat."
Dat er nu zoveel accounts verdwijnen, komt volgens hem omdat Twitter de schoonmaak lang voor zich uit heeft geschoven. "Ze hebben het eerder nog niet goed gedaan. Twitter was hier altijd stug en terughoudend in, maar voelt nu blijkbaar toch de druk na alle aandacht voor nepnieuws en beïnvloeding, om er wat aan te doen."
Twitter probeert met nieuwe manieren steeds beter te herkennen of een echt persoon achter een account zit. Daarbij wordt onder meer gelet op het aantal accounts per IP-adres, hoe vaak ze worden geblokkeerd door andere leden en hoeveel tweets ze in korte tijd plaatsen.
Het kopen van nepvolgers op Twitter is kinderlijk eenvoudig. Ook in Nederland. Een zoekopdracht in Google levert duizenden hits op. Een van hen is Alex van Oeveren, overdag belastingadviseur maar in de avonduren verkoopt hij Twittervolgers. "Ik treed op als een soort tussenhandelaar en breng vraag en aanbod bij elkaar."
Hij legt uit dat hij zelf accounts heeft bij een aantal grote leveranciers van volgers. "Als er een order binnenkomt, speel ik die door aan een van deze partijen. De volgers worden vaak binnen 24 tot 72 uur geleverd." En hoeveel dat kost? "Duizend volgers erbij kost gemiddeld tussen de 5 en 10 euro."
Hij hoort eigenlijk nooit van zijn klanten waarom ze volgers of likes willen kopen. "Maar de normale weg kost best veel tijd. Voor adverteren heb je bovendien een groot budget nodig. Terwijl volgers heel makkelijk te bestellen zijn. En je hoort dat accounts die goed gevolgd worden, serieuzer worden genomen."
Eigen werk promoten
De Nederlandse zanger Dotan kwam een paar maanden geleden onder vuur te liggen omdat hij nepaccounts had gebruikt om zijn eigen werk te promoten. De fictieve gebruikers op Facebook, Instagram, YouTube en Twitter deden zich voor als fans van de zanger. En ondanks zijn belofte om zijn account op te schonen, verloor hij vannacht toch weer 701 volgers (2,8 procent).
Politici van Denk kwamen eerder ook al op die manier in het nieuws. Zo bracht NRC naar buiten dat Denk gebruik maakt van internettrollen die de partij via sociale media steunen. En Kamerlid Kuzu en voorman Azarkan vielen op doordat ze plotseling een grote toename van Twittervolgers hadden.
Dat Twitter nu maatregelen neemt, is niet geheel zonder risico: het aandeel ging maandag hard onderuit op de beurs. Toch denkt Veldhuijzen van Zanten dat het uiteindelijk goed zal uitpakken voor Twitter. "In eerste instantie schrikt iedereen van de hoeveelheid rommel die naar boven komt, maar ik denk dat beleggers het snel gaan waarderen."
Ook in de concurrentiestrijd met Facebook kan het volgens hem voordelig zijn. "Mensen zijn nu heel kritisch over Facebook, wissen zelfs hun accounts. Dus als Twitter een switch kan maken en kan zeggen: wij zijn een netwerk met minder volgers, maar wel authentieker en beter gereguleerd, dan heeft Twitter best wel een kans."