Rapport: misbruikte kinderen te vaak in gesloten jeugdzorg

• Ardi Vleugels en Remco Andringa

Kinderen die seksueel zijn misbruikt, belanden te vaak op gesloten afdelingen van jeugdzorginstellingen. Dat zegt de Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen.

In een rapport dat de instantie vandaag publiceert, staat dat ruim een op de tien meisjes die hulp krijgen na misbruik, op een gesloten afdeling zit.

Gesloten jeugdhulp ('Jeugdzorg Plus') is de zwaarste vorm van hulpverlening, bedoeld voor jongeren bij wie lichtere maatregelen niet werken. De jongeren zitten dan in een instelling waar ze niet weg mogen. Het merendeel van de meisjes op deze afdelingen is slachtoffer geweest van seksueel misbruik, blijkt uit het onderzoek.

Heftig

"Ik vind het heftig dat van een bijzonder groot aantal kinderen de problemen na seksueel geweld zo oplopen dat hun vrijheid wordt beperkt door opname in een gesloten instelling", zegt rapporteur Herman Bolhaar. In 2016 ging het om 700 jongeren.

In november werd duidelijk dat steeds meer jongeren in de gesloten jeugdzorg belanden. Ook slachtoffers van seksueel geweld komen daar terecht, bijvoorbeeld om hen uit handen te houden van loverboys.

Opvallend is volgens de Nationaal Rapporteur dat vooral meisjes op gesloten afdelingen worden geplaatst. Jongens krijgen vaak lichtere vormen van hulp.

De Nationaal Rapporteur wilde in kaart brengen welke hulp jonge slachtoffers krijgen. Dat is maar deels gelukt, omdat organisaties niet hoeven te registreren waarvoor een kind precies hulp krijgt.

Volgens Bolhaar is dat wel belangrijk: "Als we niet weten welke hulp mishandelde kinderen krijgen, kunnen we ook niet weten of we ze wel de juiste hulp bieden."

Slechte registratie

Veilig Thuis, het belangrijkste meldpunt voor huiselijk geweld en kindermishandeling, houdt niet goed bij hoeveel meldingen er zijn over seksueel geweld en hoe vaak daar onderzoek naar wordt gedaan.

Het meldpunt bestaat uit 26 regionale organisaties die op verschillende manieren werken. Op dit moment is Veilig Thuis bezig de registratie te verbeteren.

Hek

Jeugdzorg Nederland herkent de bevindingen van de Nationaal Rapporteur. De brancheorganisatie van jeugdzorginstellingen zegt te willen voorkomen dat kinderen op gesloten afdelingen terechtkomen.

"De behandelingen daar zijn goed, maar misschien kun je die ook op een andere plek geven", zegt een woordvoerder. "De vraag is of je de veiligheid van kinderen moet garanderen met een hek. Daarom willen we graag onderzoek naar hoe slachtoffers naar ons worden doorverwezen."

Volgens Jeugdzorg Nederland is het vooral belangrijk om te voorkomen dat kinderen slachtoffer worden. Wijkteams en scholen zouden "signalen van kwetsbaarheid" beter moeten leren herkennen.