"Praten over normen en waarden, over zaken als man-vrouwverhouding en homoseksualiteit, daar moet je al op de basisschool mee beginnen. Gebeurt dat niet, dan worstelen kinderen daarmee", zegt gezinscoach en schrijver Celal Altuntas. "Je kan dat niet overlaten aan de ouders."
Hij is blij met het nieuwe wetsvoorstel van minister Arie Slob, waarin staat dat alle Nederlandse basis- en middelbare scholen moeten lesgeven in 'burgerschap'. Daarmee moet de verplichting om kinderen de "basiswaarden van de democratische rechtsstaat" te leren minder vrijblijvend worden.
Ook ziet hij dat leerkrachten worstelen. "Soms durven zij niet voor de klas over het jodendom of over de Turkse president Erdogan te praten, omdat ze bang zijn voor de opvattingen van leerlingen", zegt Altuntas, "Dat is een zorgelijke ontwikkeling."
Meer dan een vak
Trudy Coenen, vmbo-docent in Amsterdam, ervaart dat anders. "In mijn klas zit een jongen die beweert dat in Nederland iedereen homo is, dat pedo's hier worden geaccepteerd, enzovoort. Ik vraag dan direct aan hem waar hij dat vandaan haalt."
Ze vindt het prijzenswaardig dat minister Slob het probleem aan wil pakken, maar denkt dat het niet bij één les met blijven. "Het moet in de la van iedere leraar zitten. En verder: we zijn toch geen Haarlemmerolie? Moet het onderwijs álles oplossen in de samenleving?"
De vraag moet zijn: waaróm gebeurt het dat mensen zich afwenden van de Nederlandse maatschappij?
"De onthechting die veel mensen in achterstandsposities ervaren met de Nederlandse maatschappij is niet op te lossen met een uurtje burgerschapsles", zegt schooldirecteur Eric van 't Zelfde. "De vraag moet zijn: waaróm gebeurt het dat mensen zich afwenden van de Nederlandse maatschappij?"
Van 't Zelfde wijst op mensen in een achterstandspositie. "Dat zijn er ruim 600.000, veel van hen hebben een migratieachtergrond, worden dagelijks gediscrimineerd en krijgen geen stageplaats. Vind je het gek dat ze hun eigenwaarde dan halen uit de eigen cultuur thuis?"
Hij vindt dat de prioriteit van Slob zou moeten liggen bij meer geld voor het onderwijs en meer docenten. "Een lesje burgerschap lost de problemen niet op. En dan moeten we straks ook nog het Wilhelmus uit ons hoofd gaan leren!"
