Meer les in burgerschap: deze school in Breda doet dat al

• Roel Pauw

  Verslaggever

Als je aan middelbare scholieren vraagt wat het begrip 'burgerschap' inhoudt, blijkt dat het nog best een lastig begrip is. Guus uit 4 vwo omschrijft het als volgt: "Het is iets met de rechtsstaat, dat je weet wat het betekent om Nederlander te zijn en hoe de samenleving zo'n beetje in elkaar zit. Als je je er een beetje in verdiept, kom je er wel achter."

Onderwijsminister Arie Slob wil 'burgerschapsonderwijs' een meer verplichtend karakter geven. Veel scholen doen nu maar wat. Dat varieert van één enkel dagje in een heel schooljaar tot de gedegen aanpak van scholengemeenschap De Nassau in Breda. "Vanaf de brugklas bieden we onze leerlingen minors aan, dat zijn twee lesuren per week in blokken van acht tot tien weken. Daarin komen allerlei maatschappelijke onderwerpen aan de orde", zegt directeur onderwijs Hans Teunissen.

"We zijn het nog aan het uitbouwen, maar uiteindelijk is het de bedoeling dat alle 1750 leerlingen tijdens hun hele schoolloopbaan elk jaar een paar minors volgen. Wij worden als mens niet met een democratisch gen geboren. Dat moet je ontwikkelen en minstens zo belangrijk: onderhouden. Een van de minors heet bijvoorbeeld Rule the World. Daarin moeten de leerlingen zelf bedenken hoe je een land het beste kunt besturen. Het mooie is dat ze dan eigenlijk vanzelf op de scheiding van de machten terechtkomen."

Van barricade tot atelier

Lukas van Dongen zit in 6 vwo en heeft er zo'n 13 minors opzitten. "Er was er bijvoorbeeld eentje die heet 'Van barricade tot atelier.' Die ging over de grote keerpunten in de geschiedenis: de Franse revolutie, de Eerste Wereldoorlog en de val van het Oostblok en hoe de kunst zich daarop aanpaste. Dat vond ik wel een interessante."

Marre en Kevin uit 3 havo hebben net een minor journalistiek afgerond. Marre: "Ik vond het echt ontzettend leuk. Je moet zelf kijken wat nieuws is. We moesten zelf dingen schrijven en hebben ook een nieuwsuitzending gemaakt."

Kevin heeft een column geschreven over de watertappunten in De Nassau: "Er zijn altijd leerlingen die hun eten en drinken vergeten en daarom vind ik het goed dat die tappunten er zijn. Dat schreef ik in mijn column."

Uit onderzoek is gebleken dat Nederlandse leerlingen op bepaalde onderdelen nogal achterlopen ten opzichte van leeftijdgenoten in de rest van Europa. Teunissen: "Bijvoorbeeld als het gaat om het vertrouwen in de instanties. Op dat punt scoren Nederlandse kinderen relatief slecht. Wantrouwen in de politiek en de media is al wat langer aan de orde, maar daar zijn wetenschap en de rechtspraak nu ook bij gekomen."

Om kinderen te laten ervaren waar justitie zich mee bezighoudt, heeft de school een speciale minor bedacht. "Bij de minor CSI Breda moeten leerlingen zelf een moordzaak oplossen, compleet met 'politiedossiers' en een bezoek aan de rechtbank", zegt Teunissen.

Mats uit 4 vwo heeft veel opgestoken van de minor debatteren. "Daarin word je al heel jong bijna gedwongen om na te denken over allerlei maatschappelijke vraagstukken, zoals euthanasie, abortus, privacywetgeving. Dat is wel heel goed."