Wie door het Robbenoordbos in de kop van Noord-Holland wandelt - een bosgebied van zeshonderd hectare - ziet met enig geluk reeën, boommarters, verschillende trekvogels en binnenkort ook vier windturbines van 180 meter hoog. Het is voor het eerst in Nederland dat er in een bos windmolens komen.
Als gevolg van het energieakkoord schieten windmolens in Nederland als paddenstoelen uit de grond. Om de afspraken van windenergie op land te halen moeten er voor 2020 nog zo'n duizend tot vijftienhonderd windturbines komen.
De windmolens in het Robbenoordbos zijn gebouwd door NUON. Volgens projectleider Ruben Lindenburg kan het niet anders. "Nederland lijkt een ruim land, zeker als je hier rondrijdt, maar er zijn veel beperkingen voor windontwikkelaars zoals wij. Niet iedereen wil die dingen rondom het dorp hebben, we hebben gasleidingen waarmee we te maken hebben. We hebben defensieradars. En zo zie je dat de mogelijkheden steeds kleiner worden waar wij een windmolen kunnen neerzetten."
We kunnen niet meer zeggen dat bepaalde gebieden gewoon per definitie uitgesloten zijn.
Initiatiefnemers zoals NUON krijgen bij de bouw van windturbines soms hulp uit onverwachte hoek. Staatsbosbeheer, natuurbeschermer en beheerder van het Robbenoordbos, wil graag helpen bij de bouw van de turbines. Ze stelde 3,5 hectare grond beschikbaar, zegt woordvoerder Marcel van Dun.
"Staatsbosbeheer voert overheidsbeleid uit. De overheid wil meer duurzame energie. Wij ook. Het is mooi dat we een omslag aan het maken zijn van pure natuurbeschermingsorganisatie naar een groen nutsbedrijf."
En op meer plaatsen worden de mogelijkheden onderzocht om windmolens te plaatsen in de natuur. Zo wil de provincie Friesland graag een groot windmolenpark in het IJsselmeer, dat beschermd natuurgebied is, en Jan-Jacob van Dijk, gedeputeerde van de provincie Gelderland bekijkt of er mogelijkheden zijn om windmolens te bouwen langs de snelwegen op de Veluwe.
"Elektrisch vervoer zal meer energie gaan vragen. Onze huizen kunnen straks niet meer verwarmd worden door gas en daar hebben we alleen maar meer elektriciteit voor nodig. Dan kunnen we niet meer zeggen dat bepaalde gebieden gewoon per definitie uitgesloten zijn."
Bjørn van den Boom van Natuurmonumenten, dat veel natuurgebieden op de Veluwe beheert, is niet te spreken over de plannen om windmolens naast snelwegen op de Veluwe te bouwen. "We zijn wereldwijd een van de landen met de minste natuur. En van die tien procent is nou net de afspraak dat we daar planten en dieren de leefruimte willen geven."
Natuurmonumenten vindt het daarom onbegrijpelijk dat de collega's van Staatsbosbeheer een aantal natuurgebieden in Nederland aanbiedt voor windenergie. "Zo'n tien keer per jaar krijgen we de vraag of we windmolens of zonneparken in onze gebieden willen plaatsen, maar dat doen we niet. Onze natuur is van de natuur."
Staatsbosbeheer denkt daar anders over. Inmiddels staan door heel Nederland al elf windmolens in hun natuurgebieden en dat kunnen er flink meer worden. Uit onderzoek van Staatsbosbeheer blijkt dat in hun natuurgebieden 170 locaties geschikt zijn voor het opwekken van windenergie.
Een prachtig stukje bos wordt dan in een keer helemaal gekapt.
Twee jaar geleden voerde de provincie Gelderland een groot onderzoek uit naar de bouw van windmolens op de Veluwe. Uit het onderzoek bleek dat 16,5 procent van de Veluwe mogelijk geschikt is voor windmolens.
Gelderland-gedeputeerde Van Dijk kreeg veel kritiek op zijn plannen. Bewoners en natuurliefhebbers willen de molens niet in hun bos. "Voor de bouw van die molens moet een groot stuk beton worden gestort, dus een prachtig stukje bos wordt dan in een keer helemaal gekapt", zegt tegenstander Louis Fraanje.
Twee jaar geleden hield hij met andere actievoerders met succes de bouw van een aantal windmolens op de Wageningse Berg tegen. Hij zou het zo weer doen. "Als het echt hard gespeeld gaat worden, dan gaan we op de barricades. En dan weet ik dat als ik straks het hoofd neerleg, dat ik mijn best gedaan heb voor de generatie die na ons komt."
Niet in natuurgebieden
Als het aan Natuurmonumenten ligt moet het Rijk snel ingrijpen. "Minister Eric Wiebes is nu bezig met een nieuw klimaatakkoord en wij vinden dat de politiek zou moeten zeggen: wij gaan die masten niet in natuurgebieden neerzetten", zegt Van den Boom.
Of dat het geval is zal voor de zomervakantie blijken. Dan komt het ministerie met een nieuw klimaatakkoord waarin de Nederlandse klimaatdoelstellingen voor 2030 beschreven staan.
