Waarom bijna iedereen juist niet van Facebook af gaat

Of het nou om privacy of nepnieuws gaat, Facebook ligt onder vuur. Na een reeks schandalen, waarbij onder meer de persoonsgegevens van tientallen miljoenen gebruikers zijn buitgemaakt, vragen veel mensen zich af: blijf of vertrek ik?

Een klein deel van die mensen lijkt al gekozen te hebben: ze stoppen. Aangevoerd door de #byebyefacebook-actie van het programma Zondag met Lubach zeggen duizenden Nederlanders vanavond om 20:00 uur hun account te verwijderen.

Toch lijkt het grootse deel van de bijna 10 miljoen Nederlandse Facebookgebruikers het platform trouw te blijven, althans voorlopig. We vroegen de volgers van ons eigen Facebookaccount waarom. De foto's van de peuterspeelzaal, het contact met verre familie en het volgen van het nieuws - het kunnen allemaal redenen zijn om op Facebook te blijven, zo blijkt.

Hieronder een aantal van de reacties:

"Veel mensen vinden platforms zoals Facebook gewoon heel leuk", zegt Chiel van der Linden. Hij is ondernemer en doet met zijn eigen app onderzoek naar geluk en sociale media. "Op Facebook ga je verbindingen aan met andere mensen. Zolang die verbindingen positief zijn, kunnen mensen daar gelukkig van worden."

Dat veel mensen Facebook associëren met iets positiefs komt volgens psycholoog Jolanda Marks door het stofje dopamine, beter bekend als het gelukshormoon. "Sociale media bevatten allemaal elementen die dat stofje in onze hersenen oproepen, het geeft ons een kick."

Verschillende functies op Facebook bezorgen ons die kick, legt Marks uit. "Denk aan de constante zoektocht naar het beste, mooiste, meeste en leukste. De beste reactie, de mooiste foto, de meeste likes en het leukste evenement. Constant worden we beloond met weer iets nieuws in onze tijdlijn. Die zoektocht houdt nooit op en je hersenen krijgen de ene golf dopamine na de andere."

"Facebook is fantastisch ingespeeld op die behoefte van de gebruiker", zegt neuropsycholoog en verslavingsdeskundige Herm Kisjes. "Facebook brengt je in contact met mensen die je anders niet zou spreken, je vergeet nooit meer een verjaardag en het is ook nog eens helemaal gratis."

Ook vinden veel mensen alle schandalen rond Facebook echt nog een ver-van-hun-bed-show, zegt Kisjes. "Vergelijk het met roken: je gaat pas stoppen als je buurman longkanker heeft."

Hieronder zie je welke reacties we nog meer kregen van onze Facebookvolgers:

Toch zijn het niet alleen de mooie en handige functies van Facebook die mensen ervan weerhouden te stoppen. Volgens de beide psychologen willen veel mensen wel stoppen, maar lukt het ze gewoon niet. Ze zijn te bang bepaalde dingen te missen en durven de stap daardoor niet te zetten.

Kisjes laat mensen daarom geregeld terugdenken aan vroeger. "Als toen de deurbel om 23.00 uur ging, deed je moeder niet open. Nu gaat de deurbel de hele tijd, zelfs midden in de nacht. En we doen de deur bijna de hele tijd open. Is dat echt altijd nodig?"

Elastiek

Ook in de praktijk van Marks is de sociale media-verslaving onderwerp van gesprek. "Zo hoor ik geregeld dat mensen niet kunnen stoppen vanwege hun werk bijvoorbeeld." Voor die mensen heeft ze een boodschap: "Heb je er last van? Haal de app van Facebook dan in ieder geval van je telefoon, dat heb ik zelf ook gedaan."

Mocht je willen stoppen? Besef dan dat het niet voor iedereen zo makkelijk is als het lijkt, vindt Marks: "Facebook kan werken als een elastiek dat je constant weer terugtrekt. Net als bij stoppen met roken, voor je het weet ben je weer begonnen."

En tot slot: het kan ook anders...