Zijn gebruikers Facebook beu? Vragen over data en #DeleteFacebook

"Het is tijd voor een scheiding, Facebook", zegt iemand op Twitter. "Het ligt niet aan jou, het ligt aan mij", schrijft een ander. Net als veel andere Facebookgebruikers zijn ze woedend omdat een Brits databedrijf zonder toestemming data verzamelde. Cambridge Analytica pikte miljoenen persoonsgegevens en gebruikte die bij politieke campagnes.

De berichten op Twitter zijn geplaatst met de hashtag #DeleteFacebook. Zelfs Brian Acton, mede-oprichter van WhatsApp deed eraan mee. Zijn bedrijf werd drie jaar geleden voor miljarden euro's overgenomen door Facebook.

De oproep krijgt steeds meer navolging, maar heeft het verwijderen van je Facebookaccount eigenlijk wel zin? En wat gebeurt er als Facebook verdwijnt?

Bekijk hier hoeveel zin het heeft om jouw account op te zeggen:

Vanmiddag beantwoordden techredacteuren Joost Schellevis en Nando Kasteleijn vragen in een speciale Q&A over Facebook op - jawel - Facebook.

Kan het dat ook mijn gegevens bij Cambridge Analytica zijn beland?

Dat zou kunnen. Maar om hoeveel data van Nederlanders het gaat, is niet duidelijk, zegt Schellevis. "We hebben Facebook Nederland om een reactie gevraagd, maar nog geen antwoord gekregen." Hij denkt dat het Britse bedrijf vooral gegevens van Britten en Amerikanen bemachtigde. "Nederlandse data zullen vooral bijvangst zijn."

Het is een misverstand dat Facebook zelf illegaal gegevens verzamelde. "Maar wat het platform te verwijten valt, is dat het niet goed heeft opgelet", zegt Kasteleijn. Facebook had het verzamelen van gegevens wel verboden, maar niet technisch onmogelijk gemaakt. "Dat wijst er volgens mij op dat Facebook de controle over het platform een beetje was kwijtgeraakt."

Een belangrijk punt is dat ook apps die aan Facebook gekoppeld zijn, gegevens opslaan. Jouw data kunnen dus op verschillende plekken zijn verzameld. Schellevis: "Dat laat maar weer zien dat je goed moet opletten welke apps je toegang tot je gegevens geeft. Dit geeft wel aan dat er misbruik van kan worden gemaakt."

Heeft het verwijderen van mijn Facebookaccount wel zin?

Als je jouw account verwijdert, belooft Facebook dat al je gegevens binnen 90 dagen uit het systeem zijn. Maar het is niet zo dat al je problemen zijn opgelost als je je Facebookaccount verwijdert, zeggen de techredacteuren.

Zoals gezegd zijn je gegevens vaak op verschillende plekken verzameld. Daarnaast kun je nooit volledig ontsnappen aan het platform, zegt Schellevis. Als andere mensen informatie over jou op Facebook plaatsen, is dat natuurlijk wel zichtbaar. Verder kunnen mensen ook jouw 06-nummer aan een account koppelen.

Hoeveel mensen tot nu toe al afscheid hebben genomen van het sociale platform, is niet duidelijk. Veel gebruikers zullen die stap pas echt maken als anderen ook vertrekken. Schellevis: "Na ophef over WhatsApp, Instagram en Uber zeiden ook veel mensen dat ze hun account wilden opzeggen, maar daar is uiteindelijk weinig van terechtgekomen."

Maar alle recente berichten over nepnieuws, Russische advertenties en weglopende jonge gebruikers zouden weleens grote gevolgen kunnen hebben voor Facebook. "Er is nu veel ophef en ook de politiek bemoeit zich ermee", zegt Kasteleijn. "Misschien dat gebruikers al het gedoe bij Facebook nu echt een beetje beu zijn."

Wat zijn de gevolgen als Facebook verdwijnt?

Met de enorme privacyboetes en de dalende beurskoers heeft Facebook het niet makkelijk. En het is nog maar de vraag of de late reactie van oprichter Mark Zuckerberg daar verandering in kan brengen.

Maar het bedrijf gaat niet zomaar failliet, denken de kenners. Naast Facebook zelf, heeft het bedrijf ook andere sociale media zoals Instagram en WhatsApp in handen. Daarmee heeft Facebook enorm veel macht, zegt Kasteleijn. "Maar de kans bestaat wel dat die andere platforms Facebook overvleugelen."

Maar nog steeds zijn veel media, uitgevers en bedrijven afhankelijk van het platform. Het is de manier om miljoenen mensen te bereiken met advertenties en andere boodschappen. Een echt alternatief is er niet. "De andere grote netwerken zijn dus ook in handen van het bedrijf", benadrukt Kasteleijn. Snapchat hoort niet bij Facebook, maar heeft met zo'n 200 miljoen gebruikers en stuk kleinere achterban dan Facebook (bijna 2 miljard).

De afgelopen jaren probeerden platforms als Ello en Vero al mensen weg te lokken bij de grootste sociale media. Schellevis: "Maar zij zijn eigenlijk niet in de buurt gekomen. Het blijkt toch wel erg lastig om zo'n groot bedrijf als Facebook te verslaan."