'Uitwijzen diplomaten tast Russische spionagecapaciteit aan'
"Een enorme klap in het gezicht van Rusland" en "een aantasting van de Russische spionagecapaciteit". Zo noemt Pieter Cobelens, oud-directeur van de militaire inlichtingendienst MIVD, het uitzetten van 130 Russische diplomaten in 24 landen.
Met de gecoördineerde actie volgen Europa, de Verenigde Staten en tal van andere landen het voorbeeld van het Verenigd Koninkrijk. Dat land wees twee weken diplomaten uit als reactie op de zenuwgas-aanslag op de Russische dubbelagent Sergej Skripal in VK. Nederland heeft gisteren twee diplomaten uitgewezen.
"Rusland kan al die diplomaten niet zomaar vervangen", zegt Cobelens. "De slagkracht van het Russische inlichtingen-apparaat wordt hierdoor aangetast. Bovendien gebeurt het uitzetten in verschillende landen tegelijkertijd. Dat maakt het opvangen nog moeilijker."
Poetin zal het niet toegeven, maar hij snapt de boodschap wel.
De gecoördineerde actie tegen Rusland vindt hij verstandig. "De Russen zijn nu wat te ver gegaan, ze hebben naar verluidt die agenten vergiftigd en dat moet je niet accepteren. Economische sancties is iedereen zo vergeten en je schaadt je eigen economie er ook mee. Deze gecoördineerde uitzetting betekent: tot hier en niet verder. Poetin zal het niet toegeven, maar hij snapt de boodschap wel."
Cobelens vindt het lijken op de Koude Oorlog. "Overal spelen de Russen een klein rolletje; mensen vergiftigen, je bemoeien met verkiezingen, dat soort zaken. Vroeger toen ik actief was, was het meer spierballen tonen en troepen samentrekken."
Wie moet er gaan?
Volgens Cobelens zal er minutieus zijn gekeken naar welke diplomaten precies zijn uitgezet. "Het is bijvoorbeeld heel apart als je op een ambassade 25 mensen voor cultuur hebt rondlopen, die worden dan sowieso in de gaten gehouden. Als die vervolgens worden uitgezet dan gaat het zeker om agenten."
Welke rol de uitgezette diplomaten speelden in bijvoorbeeld Nederland is onduidelijk. "Het kan gaan om onbelangrijke mensen, of iemand aan wie je toch al een hekel had. Dan was dit een uitgelezen kans om ze te lozen."
De keus wie moet gaan, is politiek, benadrukt Cobelens. "Het kabinet zal om advies hebben gevraagd aan de AIVD en MIVD welke personen er het best eruit gegooid konden worden, maar wie het worden, dat bepaalt de minister."
