‘We gaan Sint-Maarten als een team opbouwen‘

• Rudy Bouma

  verslaggever
• Lorenzo Fränkel

De omvang van de schade op Sint-Maarten, ruim een week na de verwoestende orkaan Irma, is enorm. Veel mensen zijn dakloos geworden en hebben niets meer. Ruim negentig procent van de bebouwing op het eiland heeft schade. Een derde daarvan is compleet verwoest.

Ook de grootste bouwmarkt van Sint-Maarten werd niet gespaard door orkaan Irma. De dagen erna werd ze geplunderd. Nu wordt er met man en macht gewerkt om de zaak weer op te knappen.

"We hebben alle medewerkers gevraagd om binnen te komen en mee te helpen opruimen", zegt medewerkster Evencia Carty-Seabrookes van bouwmarkt Kooyman. "We weten niet hoe lang het gaat duren, maar als wij hier klaar zijn, gaan we daarna als een team Sint-Maarten opnieuw opbouwen."

Hurricane Dennis

Dennis Richardson, voormalig gezaghebber op Sint-Maarten, neemt samen met een aannemer de schade op van zijn huis. Die lijkt behoorlijk groot. Panelen zijn weggeslagen en het huis ligt vol met gebroken glas. "Ik heb orkaan Luis meegemaakt, maar dit is van een andere orde. Irma was een monster."

Richardson maakte zes orkanen mee en kreeg daardoor de bijnaam Hurricane Dennis. "Zo word ik genoemd, ja. De orkaangezaghebber." Volgens Richardson heeft het eiland geleerd van orkaan Luis in 1995. "We hebben beter gebouwd daarna, maar niemand kon een orkaan uit de zwaarste categorie vijf voorspellen."

Sommige eilandbewoners hadden meer geluk. Bij hen viel de schade mee. De betonnen villa van architect Martin Grandtner staat nog overeind en lijkt weinig te mankeren. Ook de huizen van zijn klanten lijken onbeschadigd. "Hopelijk worden de huizen straks op deze wijze herbouwd, dat zou een boel ellende schelen", zegt een van de bewoners.

Maar niet iedereen heeft geld om stevige huizen neer te zetten. In een nabijgelegen arme wijk staat bijna niets meer overeind. Volgens de premier William Marlin van Sint-Maarten zijn de sloppenwijken ontstaan door een gebrek aan geld voor goede huizenbouw.

"Er moet nu eindelijk eens sociale woningbouw komen", zegt Grandtner. "Het geld hier wordt maar rondgepompt tussen families onderling. Het blijft een soort graaicultuur."

Sinds zondag is het Nederlandse Rode Kruis met een team op het eiland aanwezig om de schade in kaart te brengen en noodhulp te verlenen. Voedsel en drinkwater wordt uitgedeeld aan de slachtoffers.

Bewoners die dakloos zijn geworden, worden opgevangen in tenten, mede gefinancierd met de opbrengst van Giro5125. Er is op dit moment al 3,2 miljoen euro binnen.

Geld nodig

Binnen twee weken moet vastgesteld zijn wat de wederopbouw zal gaan kosten. Premier Marlin van Sint-Maarten liet al weten dat er zeker een miljard euro nodig is.

"Het is duidelijk dat Sint-Maarten behoorlijk wat geld nodig heeft", zegt premier Marlin tegen Nieuwsuur. "Toerisme is onze enige bron van inkomsten. De meeste hotels zijn beschadigd en verloren. Het gaat zeker twee jaar duren om ze te herbouwen. Alle hulp die we kunnen krijgen is welkom."

EU-hulp

Deze week ontstond ophef over Europese hulp aan Sint-Maarten voor de wederopbouw. Saint Martin, het Franse deel, heeft daar wél recht op, omdat het onderdeel uitmaakt van Frankrijk. Maar Sint-Maarten is een autonoom land binnen het Koninkrijk der Nederlanden. Door de speciale status komt dit deel van het eiland niet voor op de officiële lijsten van landstreken en regio's waaraan de EU wederopbouwhulp kan geven.

Toch mag de staatkundige status van Sint-Maarten geen beletsel zijn voor hulp van de Europese Unie, liet de voorzitter van het Europese parlement woensdag weten.

Sain Martin

In het Franse deel van het eiland, Saint Martin, is de schade groot, liggen de straten vol puin en staan er files. De hulpverlening lijkt ook minder goed op gang te komen dan nu in het Nederlandse deel.

Op straat zijn slechts een handvol militairen. Veel mensen zoeken informatie, levensmiddelen en hulp op het vliegveld van Sant Martin.