Anorexiapatiënt lijkt rationeel, maar kan niet over behandeling besluiten

Veel meer anorexiapatiënten zijn niet goed in staat te besluiten over hun behandeling dan tot nu toe gedacht. Volgens wetenschappelijk onderzoek is een op de drie anorexiapatiënten wilsonbekwaam.

Psychiater Isis Elzakkers verzamelde als eerste cijfers hierover en promoveert vandaag op haar onderzoek. Volgens haar moeten artsen zorgvuldiger kijken of de patiënt die tegenover hen zit, wel goed kan beslissen over de behandeling.

"We laten ons vaak met een kluitje in het riet sturen, omdat de patiënten het altijd zo goed begrijpen en zo goed verwoorden", vertelt Elzakkers in het NOS Radio 1 Journaal. Maar de mensen met anorexia zeggen het één en denken het ander, waardoor artsen onterecht denken dat ze nog wilsbekwaam zijn.

"Vaak gaan mensen wel in behandeling, maar is er heel veel weerstand om ook echt in gewicht aan te komen", zegt Elzakkers. "Dat vermijden ze, want daar zijn ze doodsbang voor. Of ze denken dat het wel meevalt met hun anorexia."

De signalen die de behandelaars moeten oppikken, zijn daardoor veel subtieler dan bij andere stoornissen. "De patiënten zeggen niet 'er is niets aan de hand' of 'ik begrijp het niet'. Ze begrijpen het vaak prima, dat is het probleem niet."

Als een arts vaststelt dat iemand wilsonbekwaam is, kan hij overgaan tot een gedwongen behandeling. Bijvoorbeeld door een patiënt sondevoeding te geven, zodat ze via een slangetje vloeibaar voedsel binnenkrijgt.

Dwang hoeft niet persé, benadrukt Elzakkers, want soms stemmen wilsonbekwame mensen gewoon in met een behandeling. Bovendien kan het averechts werken. "Het is kiezen tussen twee kwaden: niets doen met gevaar op overlijden of toch maar die dwangbehandeling."

Dat laatste gebeurt alleen in het uiterste geval. "Niemand is eropuit om meer dwang toe te passen. Zo'n behandeling is niet niks."