'Als Dutchbat schuldig is, dan ben ik ook schuldig'
Oud-Dutchbatter Wim Dijkema uit Zuidlaren voelt zich persoonlijk geraakt door de uitspraak van het gerechtshof in Den Haag. "Dutchbat heeft die fouten gemaakt en ik maakte deel uit van Dutchbat. Als Dutchbat schuldig is, ben ik ook schuldig."
Vandaag bepaalde het hof dat de Nederlandse staat gedeeltelijk aansprakelijk is voor de dood van bijna 350 moslimmannen. Zij werden in 1995 vermoord door Bosnisch-Servische troepen, ondanks de aanwezigheid van Nederlandse militairen.
De militairen lieten de mannen destijds wegvoeren van het Nederlandse hoofdkwartier, ook al waren er volgens het hof voldoende signalen dat zij mogelijk zouden worden vermoord door de troepen van de Bosnisch-Servische generaal Mladic.
Het hof benadrukte in het oordeel dat het vandaag niet ging om de individuele militairen van Dutchbat, maar alleen om de beslissingen die de staat heeft genomen. Maar zo voelt Wim Dijkema dat niet.
Wij dachten, de hele wereld kijkt mee. Maar de hele wereld keek weg.
Wegkijken
Wim Dijkema: "Ik vind dit zo onrechtvaardig. De situatie daar was onbeschrijfelijk", zegt hij tegen RTV Drenthe. "We hadden geen eten en te weinig drinken. 5000 mensen zaten boven op elkaar in een hal, waar ze hun ontlasting lieten lopen omdat ze niet naar buiten durfden. De artsen waarschuwden dat er elk moment besmettelijke ziektes konden uitbreken."
"We zijn zes maanden lang in de steek gelaten door de VN. Wij dachten, de hele wereld kijkt mee. Maar de wereld keek weg."
Volgens het hof had Dutchbat op de tweede dag van de evacuatie kunnen weten wat er dreigde. Maar volgens Dijkema dacht niemand dat de mensen die buiten werden gezet gedood zouden worden. "Ik heb er in elk geval nooit een moment rekening mee gehouden."
Wij zijn er jarenlang verantwoordelijk voor gehouden.
Liesbeth Beukeboom-De Jong was ook een van de militairen die in Srebrenica waren om de moslims te beschermen. "Ik ben blij dat deze uitspraak er nu ligt. Wij zijn er jarenlang verantwoordelijk voor gehouden, nu ligt het bij de staat en die zou eigenlijk de VN verantwoordelijk moeten houden."
Voor de oud-Dutchbatter is niet alleen de Nederlandse staat aansprakelijk. "Mladic is verantwoordelijk, hij heeft dit gedaan. Wij hebben daar ons best gedaan."
De rechtszaak is aangespannen door nabestaanden die zichzelf de 'moeders van Srebrenica' noemen. Zij zijn teleurgesteld over de uitspraak. Beukeboom-De Jong begrijpt dat wel: "De moeders en nabestaanden zijn altijd op zoek geweest naar schuldigen, dat hebben wij ook gedaan."
We krijgen dit al 22 jaar over ons heen, ik ben er nu ook wel klaar mee.
"Het is in- en intriest dat het zover moest komen na 22 jaar. Dat er nooit iemand is opgestaan die zegt: we hebben dit gruwelijk verkeerd ingeschat en nemen de totale verantwoordelijkheid." Volgens Beukeboom-De Jong stond de hele enclave in brand en er was niemand die een vinger uitstak.
"We krijgen dit al 22 jaar over ons heen, ik ben er nu ook wel klaar mee. Vorig jaar, toen het onderzoek van het NIOD bekend werd, ben ik ontzettend uit mijn doen geweest. Maar na een paar weken dacht ik, ik moet het loslaten. Ik heb mijn eigen waarheid en die zal niet zoveel verschillen van de echte waarheid."
