Staat gedeeltelijk aansprakelijk voor 350 slachtoffers Srebrenica
De Nederlandse Staat is gedeeltelijk aansprakelijk voor de dood van bijna 350 moslimmannen in Srebrenica. Dat heeft het gerechtshof in Den Haag uitgesproken in een zaak die door 6000 nabestaanden van de slachtoffers is aangespannen.
Het betreft mannen die zich direct na de val van Srebrenica in juli 1995 op het Nederlandse hoofdkwartier in Potocari bevonden. De Nederlandse militairen hadden hen niet van het terrein af mogen sturen, omdat er volgens het Hof al voldoende signalen waren dat zij mogelijk zouden worden vermoord door de troepen van de Bosnisch-Servische generaal Mladic.
Dutchbat had de mannen kunnen tegengehouden, omdat het op de compound rechtsmacht had. Het hof acht de kans dat deze mannen dan niet waren vermoord 30 procent. De nabestaanden van de 350 hebben recht op 30 procent van de vaststelbare financiële schade die zij hebben geleden.
Andere mannen
De Nederlandse militairen hebben ook onrechtmatig gehandeld bij de evacuatie van mannen die zich buiten het terrein van het hoofdkwartier bevonden. De Nederlanders hielpen daarbij om de evacuatie naar veilig gebied ordentelijk te laten verlopen.
Maar binnen twee dagen na de val van Srebrenica was duidelijk dat mannen die de Bosnische-Serviërs voor 'verhoor' meenamen mogelijk werden vermoord. Toch bleven de Nederlanders meewerken aan hun evacuatie.
De nabestaanden van deze mannen hebben geen recht op een financiële schadevergoeding. De mannen die buiten de compound verbleven, zouden ook in handen van de Bosnische Serviërs zijn gevallen en vermoord als de Nederlanders niet hadden geholpen, zegt het hof.
Bosnische burgers en moslimstrijders werden in 1995 in Srebrenica belegerd door troepen van de Bosnisch-Servische generaal Mladic. Zij zouden beschermd worden door een VN-missie die op dat moment uit een Nederlandse bataljon bestond: Dutchbat.
Toen de aanval kwam, bleef de aan de Nederlanders beloofde luchtsteun uit, waardoor een goede verdediging niet mogelijk was. Dutchbat gaf zich op 11 juli over.
Compound
Op dat moment hadden 20.000 tot 30.000 burgers en strijders hun toevlucht gezocht bij het hoofdkwartier van Dutchbat in Potocari, vijf kilometer buiten Srebrenica. Op het terrein zelf, de compound, bevonden zich 5000 vluchtelingen, onder wie bijna 350 mannen.
Met de Bosnische Serviërs was afgesproken dat alle vluchtelingen met bussen naar veilig gebied zouden worden afgevoerd. De troepen van Mladic mochten wel controleren of er mannen tussen zaten die oorlogsmisdaden hadden begaan.
In totaal hebben de Bosnische Serviërs meer dan 7000 moslimmannen en -jongens uit Srebrenica omgebracht. Daar zitten ook mannen bij die op eigen houtje naar veilig gebied probeerden te komen.
Juridische dreun
De uitspraak werd bijgewoond door nabestaanden van slachtoffers. Zij toonden zich teleurgesteld. Hun advocaat, Marco Gerritsen begrijpt dat: "Ik denk dat er voldoende feiten en juridische argumenten zijn om meer toe te kennen."
Belangrijk vindt hij dat nu zowel de rechtbank als het gerechtshof geoordeeld heeft dat de Staat verantwoordelijk en aansprakelijk is voor de dood van bijna 350 mannen en jongens. "Dat is wel een juridische dreun die is uitgedeeld."
Minister Hennis noemt het een complexe uitspraak, die ze zorgvuldig moet bestuderen. Ze heeft nog veel vragen en weet nog niet of ze in cassatie gaat. De minister benadrukt wel dat de Bosnische Serviërs verantwoordelijk zijn voor de gruwelijkheden in Srebrenica.