Macron en Merkel laten Trump hun tanden zien, verbaal en non-verbaal

De Franse president en Duitse bondskanselier hebben het de VS de afgelopen dagen duidelijk laten merken. Europa is niet bang en als het echt moet, dan redden we het ook zonder de hulp van Amerika, misschien zelfs met die van Rusland.

"De tandem Merkel-Macron heeft een duidelijk signaal afgegeven", zegt Ko Colijn van Clingendael, denktank op het gebied van internationale betrekkingen. "Het duo lijkt Trump uit de tent te willen lokken: zeg nou eens waar je staat? Je hebt dit weekend een kans gehad, maar je hebt ons juist in verwarring achtergelaten."

Macron greep zondag tweemaal zijn kans om Trump voor de camera's stevig aan te pakken. Eerst door hem een bijzonder ferme handdruk te geven. "Die handdruk was niet onschuldig", zei de Franse president later. "Het was een moment van waarheid."

De tweede keer was later tijdens de mislukte G7-top. Macron liep buiten recht op zijn Amerikaanse collega af. Op het laatste moment boog hij af naar Merkel. Eerst kregen zijn EU-collega's een hand.

Bondskanselier Merkel legde Trump verbaal het vuur aan de schenen. Ze noemde de gesprekken over het klimaatverdrag met hem "zeer onbevredigend." Trump weigerde tijdens de top in Europa om de knoop door te hakken over deelname aan het klimaatakkoord van Parijs.

De dagen erna benadrukte Merkel dat Europa bij internationale vraagstukken meer het voortouw moet nemen.

De Duitse minister van Buitenlandse Zaken ging nog verder. "Wie zich niet keert tegen dit Amerikaanse beleid maakt zichzelf medeschuldig", zei SPD-partijleider Sigmar Gabriel.

Deze voor Duitse begrippen zeer felle houding is niet los te zien van de parlementsverkiezingen in september. "Het is, denk ik, afgesproken werk tussen Gabriel en Merkel", zegt Colijn. "Ze willen zich allebei profileren als leiders die niet over zich heen laten lopen. Dat geeft ook wel aan dat het deels voor de bühne is."

Als reactie greep Trump zijn kans op Twitter om te laten zien dat hij niet geïntimideerd is. Hij benadrukte het enorme handelsoverschot van Duitsland tegenover de VS en dat het land veel te weinig meebetaalt aan de NAVO.

Een "verbale wapenwedloop", noemt Colijn het. Los van het feit dat de Amerikaanse president gelijk heeft dat Duitsland en andere NAVO-landen zich de afgelopen jaren niet hebben gehouden aan gemaakte betaalafspraken.

Volgens de Clingendael-deskundige stellen Duitsland en Frankrijk, met hun scherpe houding, de Britten voor een keuze. "Ze krijgen nu een laatste kans. Kiezen ze voor Trump of voor een sterk Europees blok binnen de NAVO?"

Als Groot-Brittannië geen partij kiest, dan voorziet Colijn dat Berlijn en Parijs "het samen gaan oplossen." Nederland heeft volgens hem weinig keus. Wij moeten voor Merkel en Macron kiezen. "We zijn simpelweg een te kleine speler, Trump ziet ons niet eens staan."

Het Frans-Duitse duo lijkt ook de moeizame banden met Rusland te willen verbeteren. Merkel onderstreepte het belang van vriendschap met buurlanden, "waar mogelijk ook met Rusland."

Macron ontving president Poetin gisteren in Versailles. De sfeer was vrij gemoedelijk en de twee landen willen meer samenwerken in de strijd tegen terrorisme. "Indirect zegt de Fransman daarmee: Trump heeft het niet alleen voor het zeggen, we kunnen het in Europa ook samen met Poetin proberen op te lossen."

Klare taal volgens Colijn. Merkel en Macron lijken volgens hem tegen Trump te zeggen: tot hier en niet verder. "Ze beschouwen hem als een kind dat wereldpolitiek moet bedrijven", zegt Colijn.