Hij kwam net door de Tweede Kamer: de nieuwe donorwet van D66. Met de wet wordt iedereen donor, tenzij hij of zij bezwaar maakt. De bal ligt nu bij de Eerste Kamer en het wordt spannend of de wet er doorkomt.
De senatoren willen zich eerst laten informeren door deskundigen voordat ze erover stemmen. Morgen vindt er een eerste bijeenkomst plaats.
Voor een meerderheid in de Eerste Kamer zijn 38 stemmen nodig. CDA en VVD zouden daarin weleens bepalend kunnen zijn, maar beide partijen hebben hun standpunt nog niet bepaald. Het CDA stemde in de Tweede Kamer tegen de wet, maar in de Eerste Kamer ligt het nog open. De VVD heeft besloten dat de Eerste Kamerleden individueel mogen stemmen.
Het wetsvoorstel roept nog veel vragen op bij de Eerste Kamerleden. Het CDA vraagt zich bijvoorbeeld af of het wetsvoorstel niet op gespannen voet staat met het recht op zelfbeschikking, de bescherming van de integriteit van het lichaam en het recht om geen keuze te hoeven maken. En de PvdA wil weten hoe wordt omgegaan met mensen die wilsonbekwaam zijn of minder taalvaardig.
Het was zo'n rare situatie en toen moest ik die beslissing nemen. Dat kon ik helemaal niet.
Op dit moment heeft zestig procent van de Nederlanders geen keuze gemaakt. Dat betekent dat in die gevallen nabestaanden moeten beslissen wat er met de organen gebeurt na het overlijden. De meerderheid (66 procent) van die nabestaanden zegt dan nee.
Volgens Gerda Vinck, die haar man verloor aan een hersenbloeding, is het ongelofelijk moeilijk zo'n keuze te moeten maken op zo'n emotioneel moment. "Het was zo'n rare situatie en toen moest ik die beslissing nemen. Dat kon ik helemaal niet. Op de gang in het ziekenhuis herinnerde ik, dat hij ooit had gezegd dat 'ze alles van hem mochten hebben', als hem iets zou overkomen." Zijn organen werden uiteindelijk aan vijf mensen gedoneerd.
Wachten op een nier
Er zijn jaarlijks slechts duizend mensen van wie de organen uit medisch oogpunt na het overlijden getransplanteerd kunnen worden.
Maar omdat het merendeel van de mensen geen toestemming geeft, geen keuze heeft gemaakt of van wie de familie bezwaren heeft, blijven er van die duizend mensen weinig over. Terwijl er volgens de Nederlandse Transplantatie Stichting in totaal duizend patiënten wachten op een orgaan. De meesten wachten op een nier.
Nooit geopende post
De nieuwe donorwet van Pia Dijkstra van D66 moet daar verandering in brengen. In het voorstel is vastgelegd dat de overheid mensen herhaaldelijk per brief zal informeren en de keuze kan ieder moment weer worden veranderd.
Ook krijgen nabestaanden wel een mogelijkheid orgaandonatie tegen te houden. Ze moeten aannemelijk maken dat de overledene geen donor had willen zijn, of dat hij of zij bijvoorbeeld de post nu eenmaal nooit geopend heeft. Een arts kan ook afwijken van toestemming als nabestaanden ernstige, emotionele bezwaren hebben.
Vinck hoopt dat de wet erdoorheen komt, zodat de zware beslissing zoals zij moest nemen niet meer bij nabestaanden komt te liggen. "Het is belangrijk dat mensen met elkaar over spreken. Daar gaat het uiteindelijk om: dat je van elkaar weet wat jouw dierbare hiervan vindt."
