Protest, maar ook steun van miljoenen voor 'radicale stap' Trump

Hamid Khalid Darwish landde vrijdag rond 18.00 uur op de luchthaven John F. Kennedy in New York. Kort daarvoor had president Trump een decreet getekend, dat een inreisverbod regelt voor burgers uit zeven moslimlanden in het Midden-Oosten. De Irakees Darwish viel daar onder en kon geen kant meer op.

Darwish, die tien jaar in Irak voor het Amerikaanse leger werkte, werd volgens The Washington Post meegenomen door grensbewakers en vastgezet. Pas toen advocaten en lokale politici zich met de kwestie hadden bemoeid, kwam Darwish vrij. Dat was rond 12.00 uur Amerikaanse tijd.

De 53-jarige Darwish is een van de vele gedupeerden van het inreisverbod. Dat is gericht tegen Iraniërs, Irakezen, Syriërs, Libiërs, Jemenieten, Somaliërs en Sudanezen. Volgens president Trump is de maatregel nodig om moslimterroristen te weren. Maar de strenge regels treffen bijvoorbeeld ook een vluchtelingengezin uit Syrië dat dit weekend naar Ohio zou verhuizen en Iraanse studenten die naar de fameuze Harvard Universiteit zouden gaan.

En dus Darwish. Naar eigen zeggen lopen hij en zijn gezin in Irak gevaar voor hun leven. Veel Amerikanen zeggen nu dat ze zich schamen en op JFK Airport in New York wordt al urenlang gedemonstreerd tegen de maatregel.

Maar er is ook een andere groep, zegt correspondent Arjen van der Horst. "De mensen die op Trump hebben gestemd, juichen dit besluit toe. En dat zijn er miljoenen. Mijn ervaring met Trump-stemmers die ik in het land heb ontmoet, is dat zij hier ook volledig achter staan en de islam als een gevaar zien. Die zullen ontzettend blij zijn."

Toch hoor je dit weekend vooral het protest. "Dat komt van alle groepen: van religieuze groepen, ook van christenen, van academici, van Nobelprijswinnaars. Het laat opnieuw zien hoe verdeeld de Amerikaanse bevolking is."

'Grote onduidelijkheid'

Amerikaanse media melden dat op meer luchthavens mensen zijn tegengehouden. "Uit Trumps decreet wordt totaal niet duidelijk wat dit allemaal betekent", zegt Van der Horst. "Trump wil extra controles. Maar hoe zien die er dan uit? Amerika heeft al het strengste immigratieregime van de wereld."

Als voorbeeld noemt hij de asielprocedure voor Syriërs: meer dan tien instanties moeten hun goedkeuring geven voordat iemand kan komen. "De vraag is: hoeveel strenger kan dit nog worden?"

Wat ook niet duidelijk is, is hoe Trump met dit decreet terroristen buiten de deur wil houden. "Trump zegt dat in die zeven genoemde landen een verhoogd terreurrisico is en dat daar terreurverdachten vandaan komen. Maar geen inwoner van een van deze landen heeft sinds 1975 een aanslag gepleegd op Amerikaanse bodem. De aanslagplegers van 11 september 2001 kwamen hoofdzakelijk uit Saudi-Arabië, maar dat land staat niet op de lijst. Je kunt je dus afvragen of dit echt iets betekent voor de veiligheid van Amerika."

De strengere toelatingseisen zijn drie maanden van kracht, de vluchtelingenstop vier maanden. Maar het blijft niet bij tijdelijke maatregelen, verwacht Van der Horst. "Trump gaat nu het immigratie- en vluchtelingenbeleid van de Verenigde Staten fundamenteel veranderen. Alles is vanaf nu gebaseerd op het veiligheidsrisico dat een land vormt voor de VS. Dat is een radicaal ander principe dan het huidige, waarbij democratieën zich openstellen voor vluchtelingen of mensen die door hun eigen regering worden vervolgd."

"Trump zegt: we laten alleen nog mensen toe uit landen die we als veilig beschouwen. Dat betekent dat hij de deur sluit voor landen waar het oorlog is, of waar dictators regeren. De praktijk is dat de meeste vluchtelingen juist uit zulke landen komen. Het inreisverbod voor Syriërs geldt zelfs voor onbepaalde tijd. Daarmee zet Trump echt een radicale stap."