Arrestatie Anne Frank mogelijk niet door verraad

Anne Frank is mogelijk niet verraden, maar met de andere onderduikers in het Achterhuis bij toeval ontdekt. Dat blijkt uit onderzoek door de Anne Frank Stichting.

Tot nu toe werd aangenomen dat de Sicherheitsdienst op 4 augustus 1944 gericht op zoek was naar Joodse onderduikers in het Achterhuis, omdat verraders het adres Prinsengracht 263 hadden doorgegeven. De theorie dat Anne Frank en de zeven andere onderduikers zijn verraden, is ondanks tientallen jaren van onderzoek nooit bewezen. Er circuleerden diverse namen van mogelijke verraders, maar de argumenten waarom zij erbij betrokken waren, bleken niet steekhoudend.

De Anne Frank Stichting heeft een nieuwe invalshoek bekeken en aanwijzingen gevonden dat de agenten die die ochtend verschenen mogelijk naar het pand kwamen omdat daar sprake was van illegale arbeid en bonnenhandel. Bij hun onderzoek zijn ze mogelijk bij toeval op de onderduikers gestuit.

Begin 1944 werden twee handelaren in clandestiene distributiebonnen gearresteerd die in het pand hadden gewerkt. Anne schrijft daarover in haar dagboek. Ze schrijft dat de onderduikers door die arrestatie zelf geen bonnen meer krijgen.

Een van de agenten van de Sicherheitsdienst die bij de inval waren, Gezinus Gringhuis, werkte ten tijde van de inval bij de afdeling van de SD die zich bezighield met de opsporing van economische delicten, niet van onderduikers. Dat zou er ook op kunnen duiden dat hij naar het Achterhuis kwam vanwege de illegale arbeid en bonnenhandel.

Daarnaast wijst de Anne Frank Stichting erop dat er ruim twee uur zaten tussen aankomst en vertrek van de drie agenten. Dat lijkt voor het ophalen van verraden onderduikers vrij lang.

Telefoonboek

Verder is er een praktische reden waarom de theorie van het verraad per telefoon volgens de stichting niet logisch is. In de loop van 1944 waren veel telefoonverbindingen afgesloten. De telefoonnummers van de Sicherheitsdienst stonden bovendien niet in het telefoonboek.

De Anne Frank Stichting noemt het onderzoek een eerste aanzet tot verder denken over de arrestaties in het Achterhuis. De stichting hoopt dat andere onderzoekers de nieuwe sporen gaan volgen om de toedracht van de inval te achterhalen.