Veel bremainers bij laatste debat: blijven, want Brits don't quit

• Guus Dietvorst

  redacteur NOS Online

De dag van het EU-referendum nadert; donderdag mogen de Britten stemmen voor een brexit of een bremain. Vanavond is het laatste grote debat bij het Wembley-stadion in Londen. 20.000 mensen wilden naar binnen, slechts 6000 slaagden daarin, de helft bremainers en de helft brexiteers.

In de rij voor de ingang leken de EU-voorstanders in de meerderheid, maar dat kan komen door een advies van de brexit-campagne aan de aanhangers om niet met de media te praten. "Kijk maar, het staat hier in een officiële mail", zei een van hen. "Ik wil van alles zeggen, maar het mag niet."

Hieronder de mensen die wel iets mochten en wilden zeggen.

Charlie (19), student marketing

Technisch gezien heb ik nog geen besluit genomen, maar ik neig naar in. Het brexitkamp heeft nog geen goed argument gegeven waarom we zouden moeten vertrekken. Maar goed, misschien komen er nog echte argumenten. Ik hoop dat ze het er eindelijk over gaan hebben wat er voor mij verandert: huizen voor jongeren, een baan voor als ik straks ben afgestudeerd. En uiteindelijk denk dat er, in of out, niet veel verandert. Ik weet dus echt niet, misschien gooi ik uiteindelijk wel een muntje op.

Matthew (18), student marketing

Ik ben sowieso voor bremain. Er is gewoon een heel groot economisch risico als we weggaan. En voor jongeren als ik is het vervelend dat reizen dan moeilijker wordt. Kan ik dan nog wel makkelijk naar het vasteland? De openheid van de EU is gewoon heel fijn. En immigranten die misbruik van die openheid maken? Ach, kom op: we moeten helpen als we kunnen. Dat zouden we ook willen als het andersom was, dat ze ons helpen. Dat gedoe nu over die immigratie is ook gewoon angstzaaierij. Alsof er minder mensen hiernaartoe komen als we uit de EU zijn. Ik wil niet dat de angstzaaiers winnen.

Martin (50), financieel-consultant

De EU is een fantastisch idee, heel idealistisch en zo, maar het gaat mis bij de uitvoering. Er ligt gewoon te veel macht in Brussel. De EU-leiders bedoelen het goed, maar we hebben allemaal fantastische landen. Niet alleen wij maar ook jullie in Nederland, Duitsland enzovoorts. Er is geen cultureel voordeel om die samen te voegen. We moeten onze eigen cultuur houden. En ja, het zal even slechter gaan met onze economie bij een brexit, maar dat accepteren we dan maar gewoon. Uiteindelijk komt dat wel weer goed, de wereld is groter dan de EU. Misschien komt er wel een domino-effect bij een brexit en willen andere landen er ook uit. Dat zou niet zo erg zijn: dan kunnen we daarna een nieuwe EU beginnen, met betere voorwaarden. Want vergis je niet: we love the EU. Maar we gaan er wel uit: ik heb flink ingezet op een brexit bij een wedkantoor en ik weet zeker dat ik er rijker uitkom.

Dan (33), werkt in de reclame

Het wordt in natuurlijk, want Brits don’t quit. We moeten er gewoon in blijven en dat gebeurt waarschijnlijk ook wel. In het debat wordt veel geschreeuwd, er zijn geen feiten en wel veel leugens. Bijvoorbeeld over immigratie. Dat de EU dat heeft veroorzaakt, is een leugen. Die leugen wordt hopelijk doorgeprikt en dan blijven we gewoon bij de EU.

Nicky (36), belastingadviseur

Ik weet niet wat ik ga stemmen. Daarom ben ik bij het debat, ik heb er 2,5 uur voor gereden. Ik neig wel naar bremain, vooral omdat ons vertrek slecht voor Europa is, denk ik. De EU zal uiteenvallen en dat is slecht voor de armere landen. Die moeten we juist steunen. En dat er door dit beleid veel immigranten binnen zouden komen? Nou en, ze doen niet meer slechte dingen dan andere mensen hoor. En het andere argument, de economie? Ja dat hoor je veel, maar volgens mij maakt het hoe dan ook niets uit: bremain of brexit heeft geen invloed die je lang blijft voelen. Nou ja, misschien wel voor de rijken of juist de armen, maar ik zit daar tussenin, dus niet voor mij.

Joseph (34), bio-wetenschapper

Er zijn zo veel redenen om te willen blijven. Laat ik beginnen met economische. Een krimp van 0,6 procent is het best case scenario bij een brexit. Het brexit-kamp adverteert ermee dat we nu honderden miljoen per week kwijt zijn aan de EU, nou die ben je dan ook weer kwijt aan de krimp. Overigens is het waarschijnlijk dat het een krimp wordt van 2 procent bij een vertrek uit de EU, dus tel uit je verlies. Maar er is ook een politieke consequentie die ik vrees: de ruk naar rechts. Bij een brexit krijgt rechts bij de Conservatieven het voor het zeggen. Dat is natuurlijk slecht voor het land: geen investeringen meer in infrastructuur en in algemene voorzieningen. Als laatste: een brexit veroorzaakt een grotere sociale ongelijkheid. Als je kijkt naar het armere noordoosten van het land, de EU investeert daar en dat doet onze overheid echt nauwelijks. De EU is grootste bestrijder van armoede in dit land.

Veel serieuze argumenten dus, maar er was ook wat ruimte voor vermaak bij het stadion. Verzorgd door het remain-kamp, dat dan weer wel.