Indonesische presidenten spaarzaam met bezoeken aan Nederland
Ontmoetingen tussen Nederlandse en Indonesische leiders hebben altijd iets ongemakkelijks. De twee landen delen te veel geschiedenis, altijd is er iets goed te maken. Als bij een echtpaar dat steeds opnieuw besluit om het nog een keer samen te proberen.
Als president Joko Widodo vandaag voet zet op Nederlandse bodem, is het nog maar de derde keer dat een Indonesisch staatshoofd ons land is. Soeharto ging het hem in 1970 voor en Abdurrahman Wahid, ook bekend als Gus Dur, was hier in 2000.
Drie bezoeken in de pakweg 70 jaar die Indonesië onafhankelijk is, is niet veel. Het had er één meer kunnen zijn. In 2010 zou president Susilo Bambang Yudhoyono komen. De betrekkingen waren net weer eventjes uiterst hartelijk en niets stond een staatsbezoek in de weg. Yudhoyono zou met alle egards worden ontvangen en de verwachtingen waren hooggespannen.
Gezichtsverlies
Maar op het laatste moment ging het mis. Het regeringsvliegtuig stond al op de startbaan, met aan boord Yudhoyono's voltallige entourage en een groep Indonesische journalisten, toen de president besloot dat het bezoek toch niet doorging.
De RMS, de Molukse regering in ballingschap in Nederland, eiste in een kort geding dat de ex-generaal Yudhoyono bij aankomst zou worden gearresteerd wegens schendingen van de mensenrechten. De president eiste van de Nederlandse regering de garantie dat dat geding zou zijn afgehandeld tegen de tijd dat zijn vliegtuig zou landen. Dat kon Den Haag niet garanderen.
Yudhoyono vreesde gezichtsverlies, en nog meer vreesde hij de reacties in eigen land als hij zich uitgerekend in Nederland voor schut zou laten zetten, en dat nog wel door Molukkers. De gemiddelde Indonesiër is ervan overtuigd dat Nederland de onafhankelijkheidsstrijd in de Molukken en in Papoea-Nieuw Guinea steunt.
Boos
Indonesië is bovendien hypergevoelig voor Nederlandse terechtwijzingen. Hier kwamen twee gevoeligheden bij elkaar. Het staatsbezoek laten doorgaan was voor Yudhoyono ondenkbaar.
Nederland had weer iets goed te maken, maar niet lang ging het opnieuw verkeerd. In 2012 wilde Indonesië tachtig Leopardtanks van het Nederlandse leger kopen. De koop was al zo goed als rond, toen de Tweede Kamer alsnog besloot ervan af te zien, in verband met schendingen van de mensenrechten in Papoea. Indonesië was diep gekrenkt en kocht zijn tanks in Duitsland.
Begin vorig jaar was het de beurt aan Nederland om boos te zijn. Indonesië executeerde de Nederlander Ang Kiem Soei, die voor drugshandel ter dood was veroordeeld. Nederland trok uit protest tijdelijk zijn ambassadeur terug uit Jakarta.
Bewijs
De executie was het werk van Widodo, die destijds met een reeks executies twee dingen wilde bewijzen. Dat hij de strijd tegen drugs serieus nam, en dat hij zich niets aantrok van protesten uit het buitenland.
Het mooie van de relatie tussen Nederland en Indonesië is, dat het altijd wel weer goed komt. Widodo's bezoek aan Nederland is daarvan het bewijs. De president, die tijdens zijn tweedaagse bezoek gesprekken zal hebben met koning Willem-Alexander en premier Rutte, komt met een positieve boodschap. Het verleden zullen ze zoveel mogelijk uit de weg gaan. De president en Rutte benadrukken beide geregeld dat ze alleen naar de toekomst willen kijken.
Alleen terrorismebestrijding, handelsbetrekkingen en infrastructuurprojecten staan op de agenda, onderwerpen waar niemand moeite mee zal hebben.
