"Groningers moeten meer compensatie krijgen voor de aardgaswinning in hun provincie." Dat zegt René Paas (CDA), die vandaag is geïnstalleerd als nieuwe commissaris van de Koning in Groningen. Hij volgt Max van den Berg (PvdA) op, die begin deze maand afzwaaide.
De 49-jarige Paas, de jongste commissaris van de Koning in Nederland, vindt dat de baten van de gaswinning niet gelijkmatig over Nederland verdeeld zouden moeten worden, maar dat Groningen meer zou moeten profiteren. "Zou het niet fair zijn als een provincie die door de gaswinning al generaties in de troep zit, een beetje meer van de aardgasbaten zou ontvangen?"
Paas, oud-wethouder van de gemeente Groningen, is na tien jaar afwezigheid terug in de provincie. Hij vindt dat hij het aan de Groningers verplicht is om een betere financiële compensatie voor hen te regelen.
"Er zal nog veel strijd geleverd moeten worden", denkt ook oud-commissaris van de Koning Max van den Berg, die vanaf 2007 met verve de provincie op de kaart zette met als grootste dossier de aardbevingsproblematiek. "Want Groningers willen concrete maatregelen zien: minder gaswinning, het versterken en verbeteren van huizen, scholen en kerken en vergoeding van de schade."
Ik realiseerde me dat je heel ver moet gaan om Groningers zo kwaad te krijgen als ze waren.
Als commissaris van de koning kreeg Van de Berg de afgelopen negen jaar te maken met groeiend Gronings protest dat het noorden uit zijn isolement trok. In januari 2014 vond een confrontatie plaats met minister Henk Kamp. Boze Groningers werden nationaal nieuws. Voor hen was de maat vol. Van den Berg kanaliseerde de woede en boog die om in financiële compensatie uit Den Haag.
"Het bracht mensen uit verschillende hoeken, rangen en standen samen. Ze vonden allemaal: nu moet er wat gebeuren. Daardoor zijn onze problemen op de agenda van de Tweede Kamer gekomen."
Getergd
Paas neemt dat stokje nu graag over. "Tot nu toe is er in Den Haag wel een politiek debat gevoerd, maar merken de Groningers nog niet voldoende dat het voor hen gevolgen heeft. Daar moet nog een eindje aan getrokken worden.
Paas zag in 2014 het protest tegen minister Kamp. "Ik realiseerde me dat je heel ver moet gaan om Groningers zo kwaad te krijgen als ze waren. Mensen waren zo getergd door wat er gebeurde met hun huizen en hun bezit en hun veiligheid, dat ze dachten we gaan dat de minister duidelijk maken", zegt Paas, die niet gelooft dat er in Groningen onoplosbare problemen zijn.
Er ligt nu een giga-opgave in het hele Groningse gebied om met de bewoners en alle eigenaren alles goed te maken.
Groningen kreeg van de NAM en het Rijk inmiddels ruim een miljard euro. Geld dat de schade van de gaswinning en de aardbevingen moet compenseren.
De schattingen van de schade die de gaswinning in Groningen heeft aangericht, worden inmiddels geraamd op ruim zes miljard euro. Een ingenieursbureau dat in opdracht van de provincie onderzoek deed, kwam zelfs op dertig miljard euro in de komende 27 jaar. En ruim 180.000 woningen in de provincie Groningen zijn minder waard geworden door de aardbevingen. Mensen rekenen op compensatie.
"Er ligt nu een giga-opgave in het hele Groningse gebied om met de bewoners en alle eigenaren van de tweeduizend rijksmonumenten heel zorgvuldig, pand voor pand, goed met monumentenarchitecten alles goed te maken", zegt oud-commissaris Van den Berg.
Gasproductie
De komende tijd krijgt minister Henk Kamp van Economische Zaken advies van betrokken partijen, gemeenten en provincies op basis waarvan hij deze zomer besluit hoeveel gas er in de toekomst gewonnen mag worden in het Groningse veld. Gisteren liet hij weten dat dat ook volgend jaar niet meer zal zijn dan 27 miljard kuub.
Minister Kamp schreef aan de Tweede Kamer dat het "niet aannemelijk is" dat de gasproductie hoger wordt dan afgelopen jaren. Hij reageerde daarmee op het winningsplan van de NAM, die vindt dat de bovengrens omhoog kan naar 33 miljard kuub.
