EU luncht met Turkije, optimisme over vluchtelingendeal daalt

In Brussel zijn de onderhandelingen begonnen over de vluchtelingencrisis: de 28 leiders van de Europese Unie en de Turkse premier Davutoglu proberen daar tot afspraken te komen om de vluchtelingenstroom vanuit Turkije te stoppen.

In de wandelgangen wordt gezegd dat de Turken "stevige eisen" stellen en dat de onderhandelingen moeizaam verlopen. Na een eerste overleg met de Turkse delegatie volgt onderling overleg tussen de 28 EU-leiders. Daarna wordt er met de Turken verder gepraat.

Lastig

"Aanvankelijk was er de afgelopen weken meer optimisme over een akkoord met de Turken", zegt correspondent Arjan Noorlander. "Maar je merkt dat als ze meer in detail treden, het lastig is om tot zaken te komen."

De eisen van de EU aan Turkije zijn duidelijk: de vluchtelingenstroom naar Europa moet stoppen. Om daarvoor te zorgen wil de EU dat Turkije niet zomaar meer vluchtelingen doorlaat. Ook moeten ze hun grenzen beter gaan controleren en wil Europa dat de Turken mensen die geen recht hebben op asiel, terugnemen.

Gezamenlijk probleem

Voorafgaand aan de lunch zei de Turkse premier daar niets over. Hij wees erop dat het om een gezamenlijk probleem gaat. "We moeten het hele plaatje zien. Niet alleen illegale migratie, maar de hele toekomst van ons continent staat op het spel. We hebben solidariteit nodig."

Vannacht spraken premier Rutte, voorzitter van de EU, en de Duitse bondskanselier Merkel tot 03.00 uur met de Turkse premier. Rutte en Merkel waren weinig optimistisch of ze er vandaag uit gaan komen. "Het worden moeilijke gesprekken", zei Merkel. Het gaat nog uren duren voor de partijen eruit zijn, vulde ze aan.

Ook Premier Rutte is voorzichtig. "We gaan het afwachten. Ik zie perspectief om vandaag stappen te zetten. Maar ik doe dit werk nu 5,5 jaar, en ik heb geleerd dat ik voorzichtig moet zijn met het uitspreken van die verwachtingen. Ik hoop dat we vanavond goed nieuws kunnen brengen."

Op de vraag of er vannacht tijdens het gesprek met de Turkse premier toezeggingen zijn gedaan, zuchtte de premier diep. "Er zijn veel gesprekken", antwoordde hij uiteindelijk.

Het grootste struikelblok ligt vooral binnen de Europese Unie zelf, zegt correspondent Noorlander. Dat komt volgens hem vooral door de eisen die de Turken stellen. De Turken willen weer gaan praten over lidmaatschap van de EU en visumvrij reizen. Ook willen ze vluchtelingen legaal kunnen doorsturen naar Europa. "Daarover is de EU behoorlijk verdeeld."

De gesprekken daarover tussen de lidstaten gaan behoorlijk botsen, zegt correspondent Tijn Sadée. "Neem de Oostenrijkse kanselier. Die zei zojuist dat Europa het zelf moet oplossen, zonder de Turken. Dat is tegen het zere been van Merkel, die veel inspanningen verricht om de Turken aan boord te krijgen."

Ook binnen Nederland zijn gevoelige punten, benadrukt hij. "PvdA-leider Samsom zei gisteravond nog dat Rutte en hij het eens zijn over het invliegen van misschien wel 30.000 vluchtelingen naar Nederland op jaarbasis. Rutte zei net dat hij daar pas over wilde praten als er geen enkele vluchteling illegaal van Turkije naar Europa komt. Dus ook die twee staan diametraal tegenover elkaar."