EU-top over vluchtelingencrisis: is er een oplossing?
In Brussel wordt vandaag gezocht naar een oplossing voor de onophoudelijke stroom vluchtelingen. De EU-landen willen daarbij de hulp van Turkije. Daarom spraken de Duitse bondskanselier Merkel, premier Rutte en de Turkse premier Davutoglu afgelopen nacht tot even na 03.00 uur al met elkaar over maatregelen die de vluchtelingencrisis moeten bedwingen.
De nood voor een akkoord is hoog: zo bleek gisteren dat Griekenland de vluchtelingenstroom niet meer aankan zonder humanitaire hulp. Doordat Slovenië, Kroatië, Servië en Macedonië de grenzen hebben gesloten, stranden er steeds meer mensen in Griekenland.
Waar zet de EU op in?
Het moet vooral niet zo'n zomer worden als vorig jaar, zeggen politici en diplomaten. Dus geen migranten die zomaar kunnen doorlopen 'van Athene naar Ter Apel'. Die stroom moet stoppen.
"De boodschap aan de migranten zal worden: de Balkanroute is gesloten", zegt correspondent Joris van Poppel. "En als migranten al in Griekenland aankomen, dan moeten ze bij de grens in opvangkampen terechtkomen." Om dat voor elkaar te krijgen, moeten er afspraken met Turkije worden gemaakt. Zo moeten de Turken hun grenzen beter gaan controleren.
Is er reden tot voorzichtig optimisme?
Ja, voor het eerst sinds het begin van de vluchtelingencrisis is er het gevoel dat er een oplossing kan worden gevonden. Dat komt onder meer doordat Turkije na lang onderhandelen bereid is om mensen die geen recht hebben op asiel in Europa, terug te nemen.
Dat doen de Turken niet zomaar: Europa wil de visumplicht voor Turkije versneld afschaffen en de Turken krijgen op hun beurt drie miljard euro voor de opvang van vluchtelingen. Ook moeten EU-landen vluchtelingen die wel recht hebben op asiel, opnemen vanuit Turkije.
"Dat gaat om aanzienlijke aantallen", zegt Van Poppel. Hij wijst op PvdA-leider Samsom, die vindt dat Nederland bereid moet zijn om jaarlijks 30.000 vluchtelingen uit Turkije op te nemen. Samsom pleitte eerder al voor een luchtbrug om vluchtelingen van Turkije naar Europa over te brengen. "Dat zullen alle Europese landen dan moeten doen. Dat is op papier allemaal een oplossing, maar politiek erg ingewikkeld."
Als er een akkoord met de Turken komt, gaat dat dan werken?
"Misschien", zegt Van Poppel. Hij wijst erop dat er al heel wat plannen de revue zijn gepasseerd in Brussel de afgelopen maanden. "Maar in de uitvoering liep het spaak. Zo is de grote vraag: gaan de Turken en de EU zich aan de gemaakte afspraken houden?"
Turkije beloofde vorig jaar al 5000 vluchtelingen die in Griekenland zaten terug te nemen, maar daar is nauwelijks iets van terechtgekomen: er zijn er 69 van teruggenomen. Europa zou 160.000 vluchtelingen herverdelen vanuit onder meer Griekenland. "Ook dat is niet gelukt: dat zijn er maar een paar honderd geworden", zegt Van Poppel.
"En tot slot: stel dat iedereen zich aan de afspraken met de Turken houdt, dan is het nog de vraag of het gaat werken. Want als de vluchtelingenstroom niet meer van Turkije naar Griekenland gaat, dan gaat-ie misschien wel weer van Libië naar Italië. Dus de praktijk blijkt erg weerbarstig."
