De Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un heeft zijn generaals opdracht gegeven de kernwapens van zijn land klaar te maken voor direct gebruik. Noord-Korea reageert daarmee op de sancties die de Verenigde Naties deze week afkondigden. Die strafmaatregelen zijn weer een reactie op een recente kernproef en rakettest van Noord-Korea.
Nieuwsuur spreekt over de ontwikkelingen met defensiedeskundige Ko Colijn van Instituut Clingendael en Remco Breuker, hoogleraar Koreastudies (Universiteit Leiden).
Wanhoopsgebaar
Defensiedeskundige Ko Colijn denkt dat de nucleaire wapens waarover Noord-Korea spreekt, nog niet klaar zijn. "De langeafstandsraketten waardoor Amerika zich bedreigd zou moeten voelen, halen die afstand nog niet. Het gaat wel stapjes vooruit, maar het is nog niet zover. Dus we moeten dit bevel om de wapens paraat te zetten, niet al te letterlijk nemen."
Volgens Colijn handelt Kim Jong-un in eerste plaats uit boosheid. "Er zijn net sancties tegen hem afgekondigd. Dan reageert Noord-Korea altijd met militaire tegenmaatregelen. Het is ook een beetje een wanhoopsgebaar, want Noord-Korea kan niet terugslaan met economische sancties, zoals bijvoorbeeld Rusland dat heeft gedaan."
Zwarte lijst
De VN-Veiligheidsraad stemde woensdag unaniem voor een resolutie met nieuwe strafmaatregelen die de Verenigde Staten en China hadden opgesteld. De maatregelen houden onder andere in dat alle goederen die Noord-Korea in- of uitvoert aan een inspectie worden onderworpen.
Ook gaat een algeheel embargo in voor alle kleine en lichte wapens die bestemd zijn voor Noord-Korea. De resolutie beperkt tevens de uitvoer van kolen, ijzer en ijzererts naar Noord-Korea, omdat die gebruikt kunnen worden voor het nucleaire of raketprogramma.
VN-lidstaten zijn verder verplicht de banktegoeden te bevriezen van Noord-Koreaanse bedrijven en zakenlieden die in verband worden gebracht met het kernprogramma. Daarnaast worden zestien Noord-Koreanen op een zwarte lijst van de VN gezet, samen met twaalf Noord-Koreaanse instellingen.
De sancties zijn een directe reactie op het testen van een kernwapen en het lanceren van een langeafstandsraket door Noord-Korea eerder dit jaar. Daarmee werden eerdere resoluties van de VN-Veiligheidsraad en afspraken met de belangrijkste wereldmachten geschonden.
Volgens Colijn hebben de sancties alleen zin als China volledig meewerkt. "Dat hebben ze tot nu toe niet gedaan. China zegt: wij plukken de wrange vruchten van sancties die de Noord-Koreaanse bevolking treffen. Het zou het land destabiliseren, dan komt er een vluchtelingenstroom op gang en daar heeft China direct mee te maken."
Remco Breuker, hoogleraar Koreastudies, denkt ook dat de sancties geen zin hebben zonder medewerking van China. "Toch is er wel een symbolische functie. Er lijkt steeds meer politieke consensus te komen om iets te doen aan Noord-Korea, om de mensenrechten daar te verbeteren."
Noord-Korea als bedrijf
Om Noord-Korea echt aan te pakken, moet je op een andere manier naar het land kijken, zegt Breuker. "Noord-Korea functioneert als een heel akelig bedrijf. De baas, Kim Jong-un, en zijn directeuren maken de dienst uit en offeren alles op om de winst te maximaliseren. Ten koste van het volk."
"Als je Noord-Korea ziet als bedrijf in plaats van land, kan je ze veel makkelijker aanpakken. Waar kun je een bedrijf hard treffen? Met de geldstromen die het land binnenkomen. Daar wordt nu te weinig aan gedaan."
Tweeluik over Noord-Korea
Bij wijze van zeer hoge uitzondering kregen Oost-Azië-correspondent Marieke de Vries en Nieuwsuur-verslaggever Ellen Brans vorig jaar toestemming om in Noord-Korea te filmen. Steeds vergezeld door twee toezichthouders, reisden ze maar liefst tien dagen lang door het land.
Ze waren niet alleen in de hoofdstad Pyongyang, maar gingen ook naar de kuststad Wonsan en de nieuwe toeristische zone rond het Kumganggebergte. Kijk hier het tweeluik terug dat de twee maakten over Noord-Korea:
