Europese bedrijven staan in de rij om zaken te gaan doen met Iran, nu de economische sancties tegen het land worden opgeheven. Iran heeft zich gehouden aan de voorwaarden van de nucleaire deal en mag weer zaken gaan doen met westerse landen. Maar daar zitten wel nog wat haken en ogen aan.
Nieuwsuur spreekt erover met advocaat en sanctiespecialist Jasper Helder, René van der Haring, directeur van het bedrijf Heli Holland, en Peyman Jafari, Iraans-Nederlands politicoloog en Iran-deskundige.
'Iran ligt nog niet open'
Advocaat Jasper Helder krijgt sinds afgelopen weekend veel vragen van cliënten die graag zaken willen doen met Iran. Ze zitten in verschillende sectoren: levensmiddelenindustrie, medische producten, olie. "In de berichtgeving wordt vaak gesteld dat Iran nu helemaal open ligt voor handel. Zo simpel is het helaas niet", zegt Helder.
"Er zijn bijvoorbeeld nog Amerikaanse sancties die met terrorisme te maken hebben, die vrijwel alle handel vanuit de VS met Iran belemmeren. Dat maakt het weer moeilijk voor Europese bedrijven om zaken te doen met Iran, want veel Europese bedrijven hebben direct of indirect banden met de VS. Ze hebben bijvoorbeeld Amerikaanse leveranciers of financiers."
Hij vindt dat Nederlandse bedrijven zich goed moeten voorbereiden op zaken doen met Iran. "Als blijkt dat Iran de afspraken van het akkoord toch niet naleeft, kunnen er nieuwe sancties worden ingevoerd. Een investering kan dus zomaar weer weg zijn. Bovendien geldt Iran als zeer bureaucratisch. Het is echt zaken doen voor gevorderden."
Papierwinkel
René van der Haring is directeur van Heli Holland, dat helikoptervervoer aanbiedt. Het bedrijf richt zich vooral op de offshore industrie: helikopters brengen personeel naar schepen en boorplatformen. In juli vorig jaar sprak Nieuwsuur met hem over zijn plannen om met Iran zaken te doen. Die plannen zijn inmiddels in een vergevorderd stadium. Op dit moment zijn bijvoorbeeld drie Iraanse piloten in training in Nederland.
Van der Haring heeft nu ook bijna alle vergunningen rond. Dat was nog een heel gedoe. "De papierwinkel is daar misschien nog wel groter dan hier." Als alles rond is, hoopt hij in maart zijn eerste helikopter naar Iran te kunnen sturen. Die wordt in eerste instantie ingezet voor de kustwacht en zoekacties, werk dat niet onder de sancties viel, maar op termijn hoopt hij zijn helikopter ook te kunnen gebruiken voor de olie-industrie in Iran.
Argwaan
De Iraanse president Hassan Rohani reageerde zaterdag verheugd op het opheffen van de economische sancties. Hij noemde het op Twitter een "glorieuze overwinning" en roemde het geduld van het Iraanse volk.
Volgens politicoloog Peyman Jafari is de Iraanse bevolking niet al te optimistisch. "Ze moeten eerst even zien hoe het loopt. Er is argwaan omdat er al in juli vorig jaar een akkoord is gesloten, maar nu pas de sancties zijn opgeheven."
Volgens president Rohani heeft zijn land veel buitenlandse investeringen nodig, tussen de 30 en 50 miljard dollar. Het land mikt op een jaarlijkse economische groei van 8 procent, nu de economische sancties zijn ingetrokken. "Deze deal brengt ons ontwikkeling en vooruitgang", aldus Rohani.
"Veel Iraniërs konden tot nu toe geen krediet krijgen en niet reizen. Ze vinden het fijn dat ze zelf weer kunnen gaan bewegen en dat daardoor de economie in beweging gaat komen", zegt Jafari.
Maar er moet nog wel veel gebeuren in het land. Jafari: "Er is geen goed bancair stelsel en er moet veel gedaan worden aan opbouw. Er is wel veel olie, maar de prijzen zijn laag. Maar als er eenmaal kredieten beschikbaar komen voor burgers, zal het wel weer op gang komen."
