Nederlandse varkens- en melkveehouders voeren samen met zo’n drieduizend boze boeren uit heel Europa actie in Brussel, waar de Europese ministers van Landbouw bij elkaar zijn voor spoedoverleg. Ze vinden dat de huidige melk- en vleesprijzen te laag zijn.
Na een dag vergaderen zijn de ministers niet tot een akkoord gekomen over steun aan boeren. De Europese Commissie had voorafgaand aan het overleg voorgesteld de boeren te helpen met 500 miljoen euro extra.
Nieuwsuur spreekt met boeren Harry Heeman en Peter Druijff, die zich zorgen maken. Europarlementariërs Annie Schreijer-Pierik (CDA) en Bas Eickhout (GroenLinks) gaan in discussie over hoe het nu verder moet met de boeren in Europa.
Door actie te voeren hopen de boeren hogere prijzen voor melk en varkensvlees af te dwingen. Boeren zeggen dat de marges te klein zijn om fatsoenlijk rond te komen en willen een kostendekkende prijs voor hun producten.
Oneerlijke concurrentie
CDA-Europarlementariër Schreijer-Pierik, die zelf jarenlang een varkenshouderij runde, vindt dat er oneerlijke concurrentie is voor Nederlandse boeren binnen Europa. "De Nederlandse overheid legt de boeren te veel verplichte keuringen en maatregelen op."
"De kostprijs voor melk en vlees in Nederland is hierdoor een stuk hoger vergeleken met andere Europese landen. Deze maatregelen moeten gelijkgetrokken worden."
Dierenwelzijn
Varkensboer Druijff maakt zich hier ernstig zorgen over. "Onze lasten zijn per kilo twee dubbeltjes hoger dan de rest van Europa. Wij investeren veel in dierenwelzijn en milieumaatregelen, maar dat geld moeten we wel terugverdienen. Ik heb hier een hele stapel onbetaalde facturen liggen, dit hou ik niet lang meer vol."
Maar GroenLinks-parlementariër Eickhout vindt dat concurrentie erbij hoort in een vrije markt. "De boeren praten over oneerlijke concurrentie binnen Europa, maar als Nederland toetreedt op de wereldmarkt - zoals de sector zelf graag wil - gaan de boeren dan klagen over oneerlijke concurrentie met China? Waar houdt het dan op?"
Supermarkten
Bovendien verwacht Eickhout niet dat de boeren meer geld overhouden als er minder keuringen zijn. "De supermarkten zullen de boeren dan verder onder druk zetten, waardoor boeren steeds meer de grenzen van het toelaatbare op moeten zoeken." De prijs die een boer krijgt voor hun vlees of melk ligt ver beneden de prijs die de consument in de winkel betaalt.
Harry Heeman, de eerste Nederlandse melkveehouder die in navolging van Frankrijk de weg blokkeerde, wil een eerlijke melkprijs. "Als ik in de supermarkt kijk wat ik voor een pak melk moet betalen, en als ik dan kijk wat ik zelf ontvang. Ik wil gewoon een eerlijke melkprijs zodat ik een normaal inkomen kan behalen."
"Mijn kinderen staan op het punt om een beroep te kiezen, maar door de huidige situatie is het nog maar de vraag of zij mij willen opvolgen. Daar maak ik mij wel zorgen over, want daar ben ik toch dagelijks voor aan het werk. Ik wil graag dat het bedrijf overgaat op de vierde generatie."
Kartelvorming
Voor Eickhout en Schreijer-Pierik is de oplossing dat boeren zich moeten verenigen om gezamenlijke afspraken te maken met supermarkten. Zodat de macht van supermarkten minder groot wordt, en boeren een eerlijkere prijs krijgen voor hun producten.
Maar volgens de mededingingswet is dat verboden en riskeren boeren een boete voor kartelvorming. Staatssecretaris Sharon Dijksma van Economische Zaken bepleit een ruimere interpretatie van de mededingingsregels.