Vandaag debatteert de Tweede Kamer over het rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV). Die concludeerde dat de veiligheid van de bewoners ondergeschikt is geweest aan de opbrengst van de gaswinning. Geld ging voor veiligheid.
Minister Henk Kamp bood daar gisteren namens het kabinet zijn excuses aan voor aan. Alle partijen in de Kamer willen dat Kamp de aanbevelingen uit het onderzoek overneemt.
De excuses van het kabinet voor de gevolgen van de gaswinning zijn in Groningen met scepsis ontvangen. En beide regeringspartijen Pvda en VVD ondervinden veel last van de gasdiscussie bij de campagne voor de Provinciale Statenverkiezingen. Vanavond in Nieuwsuur het laatste nieuws uit Den Haag.
Schok
Op 18 februari presenteerde de OVV haar onderzoek naar 55 jaar gaswinning in Groningen, met stevige conclusies: het Rijk en de Nederlandse Aardoliemaatschappij hadden decennialang oog voor het geld, niet voor de risico's. Betrokken partijen zouden hun zorgplicht hebben verzaakt door veiligheidsrisico's voor burgers te negeren en alleen te kijken naar eventuele materiële schade.
Al in 1993 was duidelijk dat het oppompen van gas leidde tot aardbevingen. Pas na een beving met kracht 3,6 op de schaal van Richter kwam de schok ook aan in Den Haag.
De OVV schrijft: 'De bij gaswinning betrokken partijen beschouwden het met name als schaderisico dat vergoed kon worden, het veiligheidsrisico achtten zij verwaarloosbaar. In de besluitvorming stond het belang van winning op de eerste plaats.'
Tegenkrachten
Oorzaak is dat het ministerie van Economische Zaken bij de gaswinning zowel een financieel belang heeft als een maatschappelijk belang; de staat verdient aan het gas, maar moet ook de belangen van burgers bewaken.
Volgens het rapport stonden de organisaties die betrokken zijn bij de gaswinning ook niet open voor kritiek en controleerden ze elkaar niet. Tegenkrachten vanuit bijvoorbeeld gemeenten, provincie en burgers speelden daarom nauwelijks een rol. Tussen de partijen ontbrak het aan checks and balances. Afwijkende opvattingen werden afgedaan als "onzin".
"De unieke situatie van het Groningenveld had juist aanleiding moeten zijn tot diepgaand onderzoek", vindt de Onderzoeksraad. Dat is onvoldoende gebeurd. Ook is er nooit onafhankelijk onderzoek gedaan naar door gaswinning veroorzaakte bevingen.
Het kabinet besloot onlangs de gaswinning in Groningen tot de zomer te beperken tot 16,5 miljard kubieke meter. Of de gaskraan daarna nog verder dicht gaat is nog niet duidelijk. Minister Kamp wacht eerst de adviezen van experts af.
