Koning Willem-Alexander reikt vaandelopschriften uit op Veteranendag
Veteranendag wordt vandaag voor het eerst in drie jaar weer als vanouds gevierd met een defilé in de binnenstad van Den Haag en een manifestatie op het Malieveld. De dag staat in het teken van waardering en erkenning van veteranen die zijn ingezet in dienst van de vrede, nu en in het verleden.
Veteranendag begint met een bijeenkomst in de Koninklijke Schouwburg, waar premier Rutte een toespraak houdt in aanwezigheid van onder anderen koning Willem-Alexander en minister Ollongren van Defensie.
Aansluitend krijgen achttien eenheden van de krijgsmacht een zogeheten vaandelopschrift uitgereikt door de koning voor hun bijzondere inzet in Afghanistan. Dat geldt voor zestien eenheden van de Koninklijke Landmacht, een van het Korps Mariniers en een van de Koninklijke Luchtmacht. De ceremonie vindt plaats op een speciaal gebouwd ponton op de Hofvijver.
Een vaandelopschrift is een van de hoogste onderscheidingen die aan een militaire eenheid kunnen worden toegekend. Het betekent een erkenning van de manier waarop de militairen zich hebben ingezet tijdens hun missie.
"Er gaat een uitgebreid onderzoek vooraf aan de toekenning, maar er zijn geen regels waar mensen precies aan moeten voldoen", zegt militair historicus Christ Klep. "De criteria zijn moed, beleidvol en dapper optreden van een eenheid, dat is vrij breed en algemeen."
In deze video vertellen twee veteranen uit de onderscheiden eenheden hoe zij hun missie in Afghanistan hebben ervaren.
Vaandelopschriften worden niet vaak toegekend, de laatste keer was in 2013, voor de missie in Kosovo van 1999. "Er heerste nu algemeen het gevoel dat er iets moest gebeuren met de Afghanistan-missie", zegt Klep. "De toekenning van de vaandelopschriften betekent ook de afsluiting van een periode in Afghanistan."
Het markeert tegelijkertijd een omslagpunt binnen Defensie, aldus Klep. "Met de oorlog in Oekraïne zijn we nu in een fase terechtgekomen waarin de nadruk op vredesmissies in landen ver van ons vandaan verschuift naar territoriale verdediging."
De onderscheiden eenheden openen het defilé in de binnenstad van Den Haag, dat wordt afgenomen door de koning, minister Ollongren en de Commandant der Strijdkrachten, Onno Eichelsheim.
Het Veteranendefilé is geen officiële militaire parade. "Het Veteranendefilé heeft bewust een minder krijgshaftige uitstraling dan een militaire parade. Dat past misschien ook wel beter bij de Nederlandse tradities", zegt Klep. "De koning heeft bij ons ook geen militaire functie meer, maar hij is wel bij het defilé aanwezig als symbool van verbinding tussen het koninklijk huis en de veteranen."
Veteranenstatus
'We zijn ook misschien wel het enige land waar dienende militairen een veteranenstatus kunnen krijgen", zegt Klep. Van de ruim 103.000 Nederlandse veteranen zijn er ruim 25.000 nog in dienst van Defensie. "De veteranenstatus krijg je als je in oorlogsomstandigheden hebt gediend of een missie van meestal drie tot zes maanden hebt uitgevoerd om de internationale rechtsorde te herstellen, dus ook als je daarna nog bij Defensie werkt", zegt Klep. "Maar je bent geen veteraan na bijvoorbeeld een missie voor de NAVO in de Baltische staten."
Dat het Nederlandse veteranenbeleid zo enorm sterk gericht is op waardering en erkenning, noemt Klep uitzonderlijk. "Er is bijna geen land waar dat zo nadrukkelijk gebeurt. Het accent ligt daarbij op 'goed doen in de wereld'. Ook heeft de Nederlandse overheid, meer dan in de meeste andere landen, de ultieme zorgplicht voor veteranen."
