Joe Biden en Donald Trump nemen het vanavond in Atlanta tegen elkaar op in het eerste debat voor de komende presidentsverkiezingen. Het is voor beide kandidaten de eerste keer sinds 2020 dat ze op een debatpodium staan.
Voor zowel president Biden als zijn voorganger en uitdager Trump is het een belangrijke kans om te vertellen waarom ze een tweede termijn in het Witte Huis willen. Hun doel is een klap uit te delen met een grote impact op de verdere verkiezingscampagne. Wat eveneens belangrijk is: om geen fouten te maken die viraal kunnen gaan.
Primeurs
Het debat, dat wordt georganiseerd door nieuwszender CNN, kent nu al een aantal primeurs. Zo is het de eerste keer dat een zittend president debatteert met een voorganger. Verder is een debat nooit eerder zo ver voor de verkiezingen van november gehouden, nog voor de partijconventies waar de kandidaten officieel worden voorgedragen.
Normaal gesproken organiseert een speciale commissie de debatten en vinden die pas in het najaar plaats. Maar de campagneteams hebben de commissie buitenspel gezet door dit keer rechtstreeks zaken te doen met CNN en met ABC News, dat het tweede en laatste debat in september mag organiseren. Biden en Trump willen de kiezers bereiken voor de eerste poststembiljetten na de zomer op de deurmat vallen.
Ook anders zijn de regels die na de chaotische debatten in 2020 volledig op de schop zijn gegaan. Vier jaar geleden joelde het publiek luidkeels en onderbrak Trump Biden voortdurend.
Dat leidde destijds tot een viraal gegane soundbite van een geïrriteerde Biden: "Will you shut up, man?"
De kans op dit soort onderbrekingen is nagenoeg uitgesloten in het debat van vandaag, dat wordt geleid door de CNN-presentatoren Jake Tapper en Dana Bash. Er is geen publiek in de studio en de microfoons van de kandidaten staan uit als ze niet aan de beurt zijn.
Het debat (vanaf 03.00 uur Nederlandse tijd) zal 90 minuten duren, met een aantal reclameonderbrekingen. Volgens CNN mogen de kandidaten tijdens die pauzes niet overleggen met hun campagnemedewerkers, wat betekent dat ze niet meteen feedback in het debat kunnen verwerken. Wel krijgen ze een pen en een notitieblok. Na de toss heeft Biden de rechterkant van het podium gekozen. Trump krijgt het laatste woord.
Trump wil drugstest Biden
Voor beide kandidaten staat veel op het spel. Kiezers hebben grote twijfels over de mentale en fysieke fitheid van de 81-jarige Democratische president Biden, iets wat Trumps campagne steevast uitbuit met soms misleidend gemonteerde filmpjes die volgens de Republikeinen laten zien dat Biden de weg kwijt is.
Als hij vannacht in staat zal zijn om krachtig over te komen, is dat al winst voor Biden. In peilingen loopt hij licht achter in een aantal belangrijke staten. Maar ook als Biden goed presteert, heeft Trump daar nu al een antwoord op. Hij suggereert dat Biden aan de stimulerende drugs zit en vindt dat de Democraat een drugstest moet doen. Zelf is Trump daar ook toe bereid, zegt hij. Een woordvoerder van team-Biden noemt de drugsbeschuldiging een "wanhopige, overduidelijke leugen".
Trump (78) maakt zelf ook regelmatig uitglijders, maar daar tilt de kiezer volgens peilingen minder zwaar aan. Wel tippen zijn adviseurs hem dat hij zich minder 'wild' moet gaan presenteren, maar meer als kalme, gedisciplineerde kandidaat die zijn plannen voor een tweede termijn ontvouwt. Meer beleid en minder boosheid. Hij ziet kansen op het gebied van immigratie en inflatie, waar Bidens beleid niet populair is bij de kiezer.
Meer vorm dan inhoud
Omgekeerd adviseren Bidens raadgevers hun kandidaat juist het tegenovergestelde: minder lijvige beleidsvoornemens, maar hard de aanval openen op Trump. Meer vorm dan inhoud dus. Biden zal zijn opponent naar verwachting aanvallen op zijn standpunt over abortus, de Capitoolbestorming en diens veroordeling in de rechtszaak over zwijggeldbetalingen aan pornoactrice Stormy Daniels.
Ook het contrast in de voorbereiding kan niet groter. Biden heeft zich dagenlang teruggetrokken in het presidentiële buitenverblijf Camp David met een team aan adviseurs, inclusief zijn advocaat Bob Bauer, die Trump speelde in een reeks oefendebatsessies.
Trump is de laatste weken vooral op pad geweest, om rallies te houden en fondsen te werven. Wel heeft hij achter gesloten deuren een aantal 'beleidsdiscussies' gevoerd met adviseurs en bevriende Republikeinse Congresleden.
Op een bijeenkomst in Pennsylvania vroeg Trump zijn aanhangers om advies over hoe hij Biden zou moeten aanpakken. "Zal ik hard en gemeen zijn en zeggen: 'Jij bent de slechtste president ooit?' Of zal ik vriendelijk en kalm zijn en hem gewoon laten uitpraten?" Het publiek leek vooral warm te lopen voor zijn eerste suggestie.
