Oud-informateur Remkes pleit voor 'ander' kabinet • NSC houdt ledenavond over formatie

Remkes pleit voor 'ander kabinet', ondanks gebrek aan traditie

NSC-leden volgende week bijeen over formatie

NSC-leden komen volgende week vrijdag bijeen om de stukgelopen formatie te bespreken. "Het houdt de leden bezig en daarom moeten we nu het gesprek met elkaar gaan voeren", schrijft partijvoorzitter Bert van Boggelen in een interne brief.

Deze week brak de partij de formatiepoging met PVV, VVD en BBB voortijdig af. Dat besluit is niet lichtvaardig genomen, staat in de brief aan partijleden. Van Boggelen "merkt dat NSC-leden willen weten waar we staan".

Er staan twee bijeenkomsten gepland: aanstaande vrijdag in Zwolle en de week erop in Breukelen. Op deze avonden zijn maximaal 100 tot 150 leden aanwezig. "Zo garanderen we interactie met elkaar en met de onderhandelaars Pieter Omtzigt en Eddy van Hijum."

Achter de schermen: zo liep Omtzigt weg van de formatietafel

Pieter Omtzigt liep deze week weg van de formatietafel. Waarom, hoe ging dat achter de schermen, en hoe moet het nu verder? Marleen de Rooy, Xander van der Wulp en Gerri Eickhof beantwoorden al die vragen in het laatste Rondje Binnenhof:

Plasterk en Omtzigt hebben ruim een uur gebeld

Informateur Plasterk zegt dat hij gisteren ruim een uur met NSC-leider Omtzigt heeft gebeld. Hij geeft geen antwoord op de vraag of de lucht nu is geklaard. "Ik ben blij dat ik hem heb gesproken en daar laat ik het bij." Het gesprek kwam er na een appje van Plasterk.

De informateur heeft vandaag naar eigen zeggen de hele dag aan zijn verslag zitten werken. Hij zal dat maandag naar de Tweede Kamer sturen, nadat PVV, VVD en BBB het nog een keer gecontroleerd hebben op feitelijke onjuistheden. Ook Omtzigt of een fractiegenoot van NSC kan het maandagochtend in de kamer van Plasterk komen inzien.

Hij schat dat het stuk ongeveer acht kantjes lang wordt. "Dat hangt ook een beetje van het finale lettertype af. En er komen ook een paar stevige bijlagen bij."

Gisteren verweet Plasterk Omtzigt een gebrek aan respect voor het 'instituut informateur', omdat de NSC-leider uit deze formatieronde is gestapt en de informateur daarvan via een appje op de hoogte bracht, na eerst journalisten te hebben geïnformeerd.

Extra lange aflevering podcast De Stemming

Minister Financiën: niets aan de hand met de overheidsfinanciën

Demissionair minister Van Weyenberg van Financiën herkent zich niet in het beeld dat er "iets onbegrijpelijks" aan de hand is met de overheidsfinanciën. Die zijn volgens hem "heel gezond". "Ik heb geen enkele indicatie dat het dit jaar anders is dan andere jaren. Er zijn altijd tegenvallers en risico's en die passen we netjes in in de begroting."

Van Weyenberg reageert op de terugtrekking van NSC uit deze formatieronde. Partijleider Omtzigt zei dat hij pas op het laatste moment inzage kreeg in nieuwe financiële tegenvallers en dat hij geen loze beloftes wil doen aan burgers.

De nieuwe minister van Financiën "wil geen recensie van de formatie geven", maar zegt dat we er juist "prima voor staan".

Maandag nog een keer overleg tussen fractievoorzitters

Maandag komen PVV, VVD en BBB nog eens bij elkaar. Dat zei PVV-leider Wilders na een nieuwe gespreksronde onder leiding van informateur Plasterk. De fractievoorzitters Wilders, Yesilgöz (VVD) en Van der Plas (BBB) zaten vanochtend 1,5 uur om de tafel met Plasterk. Ook NSC-leider Omtzigt was uitgenodigd, maar net als de afgelopen dagen deed hij niet mee aan de gesprekken. Hij vindt het niet nodig om nog verder te praten.

De drie overgebleven fractievoorzitters wilden na afloop weinig inhoudelijks kwijt. Yesilgöz zei: "We zijn druk bezig om uit te zoeken hoe we verder kunnen". Op de vraag of ze optimistisch is, zei ze dat ze dat altijd is: "Het land heeft een bestuur nodig." Wilders had het over "een goed gesprek".

Het is dus de bedoeling dat er maandagochtend nog een overlegronde is en later die dag presenteert Plasterk zijn verslag aan de Tweede Kamer. Die praat er woensdag over.

Plasterk weer om tafel met PVV, VVD en BBB

Informateur Plasterk praat op dit moment weer met de leiders van de drie overgebleven partijen in de formatie: Wilders van de PVV, Yesilgöz van de VVD en Van der Plas van BBB. Ook NSC-voorman Omtzigt was uitgenodigd, maar net als de afgelopen dagen is hij niet gekomen: hij wil in deze ronde niet verder praten.

De overgebleven fractievoorzitters wilden voor het begin van het overleg weinig kwijt. Van der Plas zei dat "het altijd zin heeft om door te praten". En PVV-leider Wilders gebruikte soortgelijke woorden: "Je moet altijd met elkaar praten en doorgaan, het liefst met zijn vieren en als dat niet zo is met zijn drieën."

Van der Plas en Wilders wilden niet ingaan op de vraag of Plasterk de juiste man is om in een nieuwe ronde van gesprekken door te gaan als informateur, nu die een flinke aanvaring heeft gehad met Omtzigt. Van der Plas: "Dat gaan we zo meteen met elkaar bespreken."

Nieuwsuur: 'Uitgesloten dat NSC met deze partijen verder gaat'

Nieuwsuur meldt dat het uitgesloten is dat NSC meedoet aan een meerderheidskabinet met PVV, VVD en BBB. En NSC zal ook geen steun geven aan een minderheidskabinet met PVV-voorman Wilders als premier, weet het programma. Volgens Nieuwsuur sluit NSC opties als een extraparlementair kabinet of een minderheidskabinet onder een andere premier niet uit.

Lees hier meer:

Xander van der Wulp: uithaal Plasterk tekenend voor onderlinge relaties

"Het is een opmerkelijke uithaal van de informateur naar NSC-leider Omtzigt. Hij zegt zelf namelijk altijd veel waarde te hechten aan processen die net verlopen. Dit soort zaken zijn tekenend voor hoe slecht de afgelopen dagen zijn geweest voor de onderlinge relaties. En dat terwijl het doel van Plasterk en de drie overgebleven partijen is om straks echt verder te praten met Omtzigt. Het is de bedoeling om op een of andere manier een rechts kabinet te krijgen."

Informateur Plasterk zeer ontstemd over 'gebrek aan respect van Omtzigt'

Informateur Plasterk vindt dat NSC-leider Omtzigt te weinig respect heeft voor het "instituut informateur". Hij benadrukt na zijn werkdag in een gesprek met de pers dat een informateur iemand is die door een Hoog College van Staat, de Tweede Kamer, is aangewezen. De Hoge Colleges van Staat zijn vastgelegd in de Grondwet en hebben een bijzondere positie bij de overheid. "Het instituut informateur is een belangrijk element van het staatsrechtelijk bestel en dat verdient respect", aldus Plasterk. Op een vraag of hij dat respect bij Omtzigt mist, zegt hij: "Ja, voor het instituut informateur wel."

Plasterk heeft vandaag met de drie overgebleven partijen gesproken en blijft Omtzigt voor vervolggesprekken uitnodigen. Duidelijk is dat de informateur ontstemd is over de gang van zaken. "Dit was niet het ideale verloop van het proces. En dat is een understatement." Ook erkent hij dat het verloop "geen schoonheidsprijs" verdient.

Plasterk moest naar eigen zeggen via de pers horen dat Omtzigt met dit formatieproces stopte. 's Avonds, een paar minuten voor Omtzigt een tv-interview deed, had hij nog een gemiste oproep, zegt Plasterk. Het doet hem persoonlijk niets en hij voelt zich ook niet "voor de bus gegooid", zegt hij. "Ik laat mijn eigen gevoelens erbuiten."

Verder zegt hij nog wel mogelijkheden te zien voor verdere gesprekken met de vier partijen, dus ook met Omtzigt. Plasterk werkt nu aan zijn eindverslag, dat komt maandag.

Gesprek voor vandaag klaar, morgenochtend 'heel vroeg' weer verder

Omdat VVD-leider Yesilgöz in haar hoedanigheid als minister vanmiddag een Kamerdebat heeft, zit het er voor vandaag op. Morgenochtend spreken de drie partijen (PVV, VVD en BBB) verder met elkaar en met informateur Plasterk. "Heel vroeg gaan we verder", zei PVV-voorman Wilders bij het naar buiten komen. "We kijken of er oplossingen zijn, maar ik kan daar verder niks over zeggen."

NSC-leider Omtzigt wordt opnieuw uitgenodigd, zei Yesilgöz. "Ik hoop ook dat-ie nog komt." Maar de verwachting is niet dat Omtzigt dat doet, NSC vindt dat deze formatieronde erop zit. Gisteren en vandaag ging Omtzigt ook niet op de uitnodiging van Plasterk in.

Leiders PVV, VVD en BBB weer bij Plasterk

Wilders (PVV), Yesilgöz (VVD) en Van der Plas (BBB) zijn weer binnen bij informateur Plasterk. Bij binnenkomst zeiden ze niets noemenswaardigs tegen de verzamelde pers. NSC-voorman Omtzigt is er niet bij, zijn partij liet gisteren al weten de uitnodiging af te slaan.

Donderdagochtend gaan ze verder, Omtzigt krijgt weer uitnodiging maar komt niet

PVV-leider Wilders is de enige van de partijleiders die na afloop iets zegt. Het was volgens hem een goed gesprek. "En morgen om 11.00 uur gaan we verder. Omtzigt wordt ook uitgenodigd. Ik hoop dat hij er dan wel bij is. We gaan sowieso verder. We zoeken naar oplossingen."

Terwijl hij dat zegt, lopen Yesilgöz (VVD) en Van der Plas (BBB) achter hem langs naar de uitgang.

NSC laat al snel weten dat Omtzigt morgen ook niet zal komen. "Zijn werk zit erop", zegt een woordvoerder. "De informateur heeft opheldering gevraagd en vandaag persoonlijk gekregen van Eddy van Hijum." Van Hijum is een van de secondanten van Omtzigt, die vanmiddag een brief met uitleg heeft overhandigd aan Plasterk.

Overgebleven partijleiders bij Plasterk

Onderhandelaars Wilders, Yesilgöz en Van der Plas zijn aangekomen bij informateur Plasterk. Zoals verwacht is Omtzigt er niet bij. Yesilgöz zegt benieuwd te zijn naar de brief die NSC heeft afgeleverd bij Plasterk. Ze hoopt dat die meer duidelijkheid oplevert over het standpunt van Omtzigt.

Fotografen en cameramensen mogen even naar binnen in het afgesloten gedeelte van het Kamergebouw. Speciaal voor de media komen de hoofdrolspelers nog even de vergaderzaal in lopen.

NSC-leider Omtzigt stapte op vanwege overheidsfinanciën, die vragen om keuzes

NSC-leider Pieter Omtzigt stapte op vanwege nieuwe financiële tegenvallers, zei hij. Het gaat om miljarden euro's. En er liggen adviezen dat een volgend kabinet 17 miljard euro moet zien te besparen. De politieke partijen die willen samenwerken aan een nieuw kabinet moeten lastige knopen doorhakken. Ambtenaren stelden een lijst op met uitgaven waarop de overheid kan besparen. Van de vleesmaaltijden in gevangenissen tot de vakantie-uitkering van AOW'ers.

Lees hier verder:

Minderheidskabinet of breed extraparlementair kabinet? Er zijn nog verschillende opties

Na acht weken brak NSC gisteren de formatiepoging met PVV, VVD en BBB voortijdig af. De partij van Pieter Omtzigt gaf als reden dat er onverwachts financiële tegenvallers aan het licht zijn gekomen en dat de partij geen loze beloften wil doen. De vraag is hoe het nu verder moet en welke opties er over zijn.

Lees hier verder:

Van Hijum (NSC) overhandigt brief aan Plasterk

Eddy van Hijum, een van de secondanten van NSC-leider Omtzigt, is langs geweest bij informateur Plasterk. Hij heeft hem een brief overhandigd namens NSC en er uitleg gegeven over het besluit van de partij om op dit moment niet verder te praten. De brief blijft voorlopig geheim, maar zal wel worden toegevoegd aan het eindverslag van Plasterk, dat uiterlijk 12 februari verschijnt.

Plasterk heeft de vier partijleiders voor vanavond 19.00 uur uitgenodigd. Wilders, Yesilgöz en Van der Plas zullen er zijn, maar Omtzigt heeft de uitnodiging afgeslagen. Hij neemt naar verluidt een aantal dagen rust.

Timmermans: eerst moet duidelijk worden hoe diep de breuk is

GroenLinks-PvdA-leider Timmermans wil nu eerst weten wat er in de formatie precies is gebeurd en "hoeveel breuk erin zit". In een reactie op de gebeurtenissen van gisteren benadrukte hij dat PVV, VVD, NSC en BBB aan het begin hebben gezegd eventuele samenwerking te onderzoeken. En hij wees erop dat PVV, VVD en BBB de wens hebben om de gesprekken voort te zetten. "En ook Pieter Omtzigt heeft de deur niet helemaal dichtgeslagen. Dat moeten we eerst opgehelderd hebben." Timmermans wil nu het verslag van informateur Plasterk afwachten.

De GroenLinks-PvdA-voorman vindt dat met name de grootste partij, de PVV, een grote verantwoordelijkheid heeft om het proces goed te laten verlopen. Hij verwees ook naar eerdere formaties, waarbij na een mislukte ronde alsnog overeenstemming werd bereikt: "Als men zich tot elkaar bekent, en het gaat een keer mis, dan gaat men het echt nog wel een keer opnieuw proberen." Volgens Timmermans is het "zeker niet aan de orde" dat de bal nu de kant van GroenLinks-PvdA oprolt.

Timmermans reageerde ook op uitlatingen van PVV-Kamerlid Pool bij de behandeling van de begroting voor defensie. Pool zei gisteren dat "als er in reactie op de voortdurende provocaties van de Nederlandse regering richting de Russische Federatie onverwachts een aanval komt, wij gigantisch in de problemen zitten." Volgens de GroenLinks-PvdA-voorman zegt de PVV in feite dat we Oekraïne moeten laten vallen. "En als we Oekraïne laten vallen, is dat een bedreiging van de nationale veiligheid", vindt Timmermans.

Kamerdebat over formatieronde volgende week woensdag

Het Kamerdebat over de formatie is waarschijnlijk volgende week woensdag. Dan praat de Tweede Kamer over het verslag dat informateur Plasterk de komende dagen gaat schrijven. Een aantal partijen, waaronder GroenLinks-PvdA, wilde al eerder een debat, nu NSC uit deze formatieronde is gestapt. Maar daar is geen meerderheid voor in de Kamer.

Plasterk heeft verschillende keren gezegd dat hij zijn verslag vroeg genoeg inlevert om nog voor het reces een Kamerdebat te kunnen houden. Het reces begint volgende week vrijdag.

Van der Plas: we lazen eerst bericht, kregen toen pas appje Omtzigt

BBB-leider Van der Plas is "in totale verwarring" over wat er gisteren is gebeurd. Ze zegt dat ze uit de media heeft vernomen dat Omtzigt niet meer terugkeert aan de formatietafel. "Het bericht stond al op de NOS-site, we waren dat net aan het lezen en toen kregen we allemaal een appje."

Van der Plas doet, net als Yesilgöz (VVD) en Wilders (PVV), een oproep aan Omtzigt om alsnog in te gaan op de uitnodiging van informateur Plasterk voor een gesprek, zodat hij uitleg kan geven.

Ze vindt het "heel vreemd dat hij ons heeft laten zitten. En dat voor iemand die die zo graag de rechtsstaat en de instituties heel wil houden."

Wilders: Omtzigt kiest hazenpad en zet deur open voor Timmermans

Ook PVV-leider Wilders hoopt dat NSC-voorman Omtzigt toch ingaat op de uitnodiging van informateur Plasterk voor een nieuw gesprek vanavond met de vier onderhandelende partijen. Hij zei verbaasd en geschokt te zijn door het afhaken van Omtzigt in deze formatieronde: "We waren bezig met goede en constructieve gesprekken. Ik begrijp er echt helemaal niets van". Wilders vindt dat Omtzigt de andere partijen "en ook Nederland" uitleg verschuldigd is.

Volgens de PVV-voorman handelt Omtzigt "redelijk respectloos". Wilders vindt het "op zijn minst merkwaardig dat iemand die het zo belangrijk vindt dat we in de nieuwe bestuurscultuur de instituties hoog in het vaandel hebben de informateur een appje stuurt en er dan vanavond niet zou zijn."

Wilders zei verder dat Omtzigt het hazenpad kiest en daarmee de deur openzet voor GroenLinks-PvdA-voorman Timmermans. "Ik denk dat dat niet in het landsbelang is. Uiteindelijk wil de kiezer een centrum-rechts kabinet."

Volgens de PVV-leider kunnen de financiën het probleem niet zijn: "Zeer terecht dat Omtzigt vragen heeft gesteld, maar daar kan je op doorgaan en daar kan je met elkaar over praten, in deze of in een volgende ronde."

Yesilgöz (VVD) wil dat Omtzigt vanavond toch meepraat

VVD-leider Yesilgöz vindt dat Pieter Omtzigt (NSC) vanavond toch moet aanschuiven bij informateur Plasterk. Zij vindt dat hij aan de mensen met wie hij weken heeft overlegd over de eventuele vorming van een nieuw kabinet persoonlijk moet uitleggen waarom hij uit deze formatieronde is gestapt.

Yesilgöz zegt dat zij gisteren een appje van de NSC-leider heeft gekregen, "nadat hij jullie journalisten had ingelicht". "Ik vind daar van alles van", zei ze onderweg naar de Tweede Kamer, waar ze als minister van Veiligheid en Justitie de hele dag een debat heeft over de begroting van haar ministerie.

Plasterk heeft de partijleiders van VVD, PVV, BBB en NSC vanavond uitgenodigd voor een overleg over de gebeurtenissen. Omtzigt heeft laten weten dat hij daar niet bij is. Yesilgöz vindt dat heel vreemd. Ze zegt "niet zoveel' te begrijpen van de keuze die Omtzigt heeft gemaakt. "We zaten middenin constructieve gesprekken over de financiën."

'We beginnen eigenlijk weer helemaal opnieuw'

Nu NSC uit deze formatieronde is gestapt, "beginnen we eigenlijk weer helemaal opnieuw", zegt politiek verslaggever Nouschka van der Meijden. "Volgende week is er in de Tweede Kamer een debat over de formatie. Dan zal er opnieuw een informateur moeten worden gekozen. Dan zullen ze kijken welke partijen met elkaar verder gaan praten. En het is niet uitgesloten dat de NSC van Pieter Omtzigt daar geen onderdeel meer van is. Het enige wat we nu zeker weten, is dat deze formatie nog wel even kan duren."

Hoe nu verder? Bouw zelf aan een meerderheid

Nu NSC niet meer verder praat met BBB, VVD en PVV over de vorming van een nieuw kabinet, wordt er met een schuin oog gekeken welke andere coalities mogelijk zijn op basis van de verkiezingsuitslag. In de onderstaande tool kun je dat zelf uitproberen. Hier kun je kijken welke combinatie van partijen een meerderheid (76 zetels of meer) heeft in de Tweede Kamer. Alle combinaties zijn hier mogelijk: we houden in deze tool geen rekening met partijen die elkaar in de campagne wel of niet hebben uitgesloten.

VVD, BBB, en PVV nog een keer bij Plasterk, NSC slaat uitnodiging af

De partijleiders van PVV, VVD en BBB komen vanavond nog een keer bijeen bij informateur Plasterk. Er zal worden gesproken over hoe het verder moet, nu NSC zich uit deze ronde van de onderhandelingen heeft teruggetrokken. De partij deed dat na nieuwe informatie over de overheidsfinanciën die de onderhandelende partijen hebben opgevraagd en die volgens partijleider Omtzigt eerder op tafel had moeten komen.

NSC-leider Omtzigt is ook uitgenodigd voor vanavond, maar zal er niet bij zijn. Hij wil nu eerst wachten op het eindverslag van Plasterk. In een volgende ronde staat NSC wel weer open voor onderhandelingen, maar nu niet, aldus Omtzigt gisteravond in het RTL-programma Humberto.

Xander van der Wulp: NSC heeft niet definitief de stekker eruit getrokken

Omtzigt: open voor onderhandelingen, mogelijk ook met andere 'groep'

NSC staat nog steeds open om onderhandelingen te voeren over een kabinet, maar niet "in deze ronde". Dat zei NSC-leider Omtzigt, die zich vandaag met zijn partij terugtrok uit deze ronde van de formatie, in het RTL-programma Humberto . Met welke partijen die onderhandelingen gevoerd kunnen worden liet Omtzigt in het midden. Hij liet doorschemeren dat het ook met "een andere groep" kan zijn en dat het zijn voorkeur heeft om een minderheidskabinet te vormen.

In een verklaring noemde NSC vandaag het uitblijven van actuele informatie van de overheid over de staat van financiën een belangrijke reden. "Je bent er weken over aan het praten. Als je niet eens weet dat de stukken op tafel liggen is er geen fundament", lichtte Omtzigt dat toe.

Op de vraag of hij denkt dat informateur Plasterk de stukken heeft achtergehouden, zei Omtzigt dat hij de informatie eerder had willen hebben. "Ik wist gisteren nog niet eens van het bestaan van de brieven." Gevraagd of dat niet voor alle partijen een gemeenschappelijk probleem is dat je samen kunt oplossen, zei Omtzigt dat hij nu eerst het verslag van Plasterk wil lezen.

Uit het gesprek bleek dat het onderlinge vertrouwen ook een rol heeft gespeeld. De sfeer tijdens de coalitieonderhandelingen was niet altijd "geweldig", zei Omtzigt. Hij heeft zich ook gestoord aan het lekken van een vertrouwelijk gesprek tussen de leiders van de PVV, VVD, NSC en BBB gisteren op het ministerie van Justitie aan de pers.

NSC stopte formatieronde vanwege financiën, maar ook twijfels over PVV spelen mee

Acht weken spraken PVV, VVD, NSC en BBB met elkaar. Over de inhoud kwam weinig naar buiten vanwege een afgesproken radiostilte, maar gaandeweg werd toch steeds duidelijker dat de partijen niet echt nader tot elkaar kwamen. Lees in de onderstaande analyse hoe de formatie spaak liep:

De spreidingswet en vinnige X-berichten: het was een formatie vol spanningen

Meer partijen reageren: 'opvallend’, ‘triest’ en 'hoe nu verder?'

Mirjam Bikker (ChristenUnie) vindt het "op z'n zachtst gezegd opvallend" dat financiën roet in het eten gooien. Chris Stoffer (SGP) spreekt van "bijzondere verwikkelingen in de formatie".

JA21-Kamerlid Eerdmans noemt het nieuws jammer en triest. "Ik reken erop dat deze vier partijen zich snel herpakken en hun verantwoordelijkheid zullen nemen", reageert hij.

Henri Bontenbal (CDA) ziet "graag een duidelijke toelichting van de informateur tegemoet en verwacht van de formerende partijen een antwoord op de vraag 'hoe nu verder?'"

Forum voor Democratie-leider Baudet stelt op X de vraag of Nederland nu een kabinet-Timmermans krijgt.

Linkse partijen willen 'zo snel mogelijk' debat met Plasterk

Net als Denk pleit GroenLinks-PvdA "zo snel mogelijk" voor een debat:

Het ANP meldt dat GroenLinks-PvdA morgen een verzoek indient voor een debat met informateur Plasterk over de stand van zaken. Dat verzoek wordt gesteund door in ieder geval SP, Volt, Denk en de Partij voor de Dieren.

SP-leider Dijk schrijft dat hij wil dat "alle cijfers over de overheidsfinanciën die bij de formatie op tafel lagen" met de hele Kamer worden gedeeld.

"We willen snel debat zodat Kamer een nieuwe informateur kan aanwijzen", zegt Esther Ouwehand van de PvdD.

Omtzigt gaat niet naar gesprek met Plasterk

Informateur Plasterk heeft een uitnodiging verstuurd naar de fractievoorzitters van de vier partijen om morgenavond te praten over de ontstane situatie. Maar NSC-leider Omtzigt zal daar niet verschijnen. Zijn werk is nu afgerond en hij gaat nu eerst wachten op het verslag van Plasterk, zo laat hij aan de NOS weten.

Xander van der Wulp: Omtzigt koos voor zure appel

Volgens NOS-verslaggever Xander van der Wulp zat het besluit van Pieter Omtzigt eraan te komen.

"Hij staat er niet om bekend dat hij heel eenvoudig moeilijke beslissingen neemt en dit was een moeilijke beslissing. We zagen de druk op hem, die bouwde op naar het moment van vanavond. En voor een deel heeft hij nu de zure appel doorgebeten."

In een kabinetsformatie moet je niet al te veel wegen helemaal afsluiten. Het is dus niet zo dat NSC definitief de stekker eruit heeft getrokken. Je kan ook niet zeggen dat het definitief geklapt is. Maar het is wel duidelijk dat Omtzigt een traditioneel kabinet niet ziet zitten.

Voor NSC was dit allang een worsteling, met kiezers die zo'n rechts kabinet wel zagen zitten, maar ook met een fractie die steeds meer moeite kreeg en principiële problemen had met zaken doen met de PVV van Wilders.

Wat nu? Het ligt niet voor de hand dat Timmermans namens GroenLinks-PvdA het initiatief krijgt, als leider van de tweede partij van Nederland. Omtzigt heeft aangegeven dat hij best nog verder wil praten op inhoud, over eventuele bijzondere vormen van een kabinet, met gedoogsteun bijvoorbeeld van NSC."

Volt en Denk: formatie met PVV moet voorbij zijn

Ook de fractievoorzitters van Volt en Denk hebben gereageerd op het nieuws over NSC. Volgens Laurens Dassen van Volt moet "dit formatie experiment met de PVV z.s.m. voorbij zijn".

Daar sluit Stephan van Baarle van Denk zich bij aan: "Hoe sneller een mogelijk kabinet met Wilders strandt, hoe beter". Ook pleit hij voor een debat over de stand van zaken. "Het is totaal onnavolgbaar."

Plasterk vindt NSC-verhaal 'warrig', wil morgenavond gesprek

Informateur Plasterk reageert verbaasd op het besluit van NSC-leider Omtzigt. "Tot nu toe heb ik een warrig verhaal gehoord. Ik kreeg het in een appje te horen en hoop er morgen meer duidelijkheid over te krijgen."

Hij weerspreekt het verwijt van Omtzigt dat er informatie over financiële tegenvallers te lang op een stapel heeft gelegen. Plasterk noemt dat onzin. "Er is informatie gevraagd aan alle ministeries over de financiën. De laatste brieven kwamen vorige week binnen en toen zijn ze allemaal naar de partijen gegaan."

D66-leider Jetten: politici moeten 'niet weglopen als het een beetje moeilijk wordt'

'Omtzigt weet het ook niet hoe het verder moet'

NSC-leider Omtzigt benadrukt dat de slechte situatie van de overheidsfinanciën voor zijn partij de belangrijkste reden was om nu van een meerderheidscoalitie af te zien. Hij lichtte zijn besluit toe tegen NOS-verslaggever Marleen de Rooy.

Er bleken op het bureau van informateur Plasterk al langer rapporten te liggen waaruit blijkt hoe slecht het ervoor staat, aldus Omtzigt. Die informatie heeft hij naar eigen zeggen pas deze week gezien.

"Omtzigt zag dat het er veel slechter voor staat dan gedacht en dat er heel weinig ruimte is om iets te doen aan de bestaanszekerheid", aldus De Rooy. Ze constateert dat Omtzigt zichtbaar geëmotioneerd is door de laatste ontwikkelingen. "Hij heeft nu geen vertrouwen om er met die andere partijen uit te komen."

Omtzigt weet nu ook niet hoe het verder moet, constateert De Rooy. "Het is nu aan Plasterk."

Van der Plas spreekt van 'totale verrassing'

BBB leider Van der Plas spreekt op X van een "totale verrassing" dat NSC besloten heeft van tafel te gaan. Dit "terwijl we tot nu toe constructief spraken in een goede sfeer". "Verbijsterend dit" aldus Van der Plas.

Ook VVD-leider Yesilgöz verbaasd: 'Gesprekken waren constructief'

Wilders teleurgesteld: Omtzigt gooit handdoek in de ring

Timmermans: niemand wil schuld krijgen van een breuk

GroenLinks-PvdA-leider Timmermans kan naar eigen zeggen nog "weinig chocola" maken van de berichten over NSC. Het is zijn indruk dat niemand de schuld wil krijgen van een breuk, zei hij in het programma Sophie & Jeroen.

Volgens Timmermans hebben de PVV, BBB en de VVD Omtzigt gisteren "in de hoek gezet" door te zeggen dat zij door wilden, terwijl hij niet reageerde. Omtzigt probeert nu "uit die hoek te blijven", aldus Timmermans, door te zeggen dat hij niet stopt maar wel een probleem heeft.

Timmermans zei dat wie de schuld krijgt altijd de rekening betaalt. "Ze zijn alle vier zo druk met 'we willen de schuld niet krijgen' dat ik denk dat dat het resultaat is."

Later verscheen Timmermans ook voor de camera van de NOS:

Voor NSC is deze formatieronde ten einde

NSC van Pieter Omtzigt vindt dat deze ronde van formatiegesprekken klaar is. De partij houdt de mogelijkheid open voor steun aan een minderheidskabinet of een ander soort kabinet met brede steun in de Tweede Kamer.

Bronnen rond de partij zeggen dat dat voor een groot deel te maken heeft met financiële tegenvallers en dat de partij geen loze beloften aan de burger wil doen.

Lees hier meer:

Koortsachtig overleg op verschillende plekken in Den Haag

De vier partijen die onderhandelen over een nieuw kabinet overleggen al de hele dag op verschillende plekken en in verschillende samenstellingen in Den Haag. Bij het ministerie van Justitie en Veiligheid, de werkplek van VVD-minister Yesilgöz, hebben zich veel journalisten verzameld.

In de Tweede Kamer wacht naar verluidt informateur Plasterk op wat er uit deze gesprekken komt. Hij moet deze week gaan beginnen aan zijn eindrapport met een advies aan de voorzitter van de Tweede Kamer. De vraag is of er kans is op een meerderheidskabinet of niet.

Alle ogen zijn ook gericht op Nieuw Sociaal Contract, de partij van Pieter Omtzigt. Die moet de vraag beantwoorden of zijn partij deelname aan een kabinet ziet zitten, of dat hij niet verder wil gaan dan een 'losser' samenwerkingsverband of zelfs geen samenwerking.

Onduidelijkheid blijft over stand van zaken formatie

Of er nog gesprekken gaande zijn op het ministerie is onduidelijk. Verschillende hoofdrolspelers hebben het pand verlaten, maar anderen zijn weer teruggekomen. Journalisten wachten op meer duidelijkheid over de stand van zaken in de formatie. Het is onduidelijk of er een kink in de kabel zit.

Niets bekend over overleg op Justitie: Yesilgöz zwijgt

Partijleiders bij elkaar op ministerie van Justitie

Een aantal hoofdrolspelers in de formatie is gearriveerd op het ministerie van Justitie en Veiligheid. Daar spraken ze gisteren ook informeel met elkaar. De locatie werd aanvankelijk geheimgehouden, maar lekte toch uit.

VVD-partijleider Yesilgöz is de baas op het ministerie. Zij zal niet lang bij de gesprekken aanwezig kunnen zijn, want ze moet om 14.00 uur in de Kamer zijn voor mondelinge vragen over de boerenprotesten.

Er is nog steeds veel onduidelijk over de stand van zaken in de formatie. Duidelijk is wel dat met name NSC nog veel twijfels heeft. Nadat NSC-leider Omtzigt vanmorgen langs was geweest voor een informeel overleg met informateur Plasterk wilde hij alleen kwijt: "We hebben gewoon gesprekken, en we gaan door."

Partijen praten weer in het Kamergebouw, Plasterk is erbij

In het deel van het Tweede Kamer dat gereserveerd is voor de kabinetsformatie worden weer politici van de onderhandelende partijen gezien. Ze lopen in en uit. Zo gingen vanmorgen de Kamerleden Omtzigt, Van Hijum en Van Vroonhoven van NSC naar binnen. Inmiddels zijn ook Tony van Dijck (PVV) en Van der Plas, Keijzer en Vermeer van BBB gesignaleerd. Daarmee lijkt het plan om verder te praten op het ministerie van Justitie van de baan.

Het zou niet gaan om officiële ontvangsten bij informateur Plasterk, maar is hij wel aanwezig.

'Week van de waarheid, het ziet er niet positief uit'

NSC-leider Omtzigt heeft nog altijd niet gereageerd op een bericht op X waarin PVV-voorman Wilders gisteravond zei dat de inzet van de vier partijen moet zijn om eruit te komen. Yesilgöz (VVD) en Van der Plas (BBB) lieten snel weten het daarmee eens te zijn. Omtzigt liet als enige niks van zich horen.

"We weten niet wat dit betekent", zegt politiek verslaggever Ewoud Kieviet in het NOS Radio 1 Journaal. "We weten wel dat NSC al langer twijfelt of ze zich willen verbinden aan een kabinet met deze partijen. En deze week is de week van de waarheid, waarin de vier moeten beslissen of ze perspectief zien om door te praten in een volgende formatiefase, waarin er echt onderhandeld gaat worden."

Volgens Kieviet is het allerminst zeker of de vier met elkaar door willen. De onderlinge verschillen zijn erg groot bij onderwerpen als migratie, financiën en stikstof. "En de chemie tussen deze vier is ook nog niet enorm aanwezig, dus het ziet er nog niet heel positief uit."

Gisteren kwamen de partijleiders van PVV, VVD, NSC en BBB op een geheime locatie bijeen om "stoom af te blazen" na een weer een moeizaam weekend met uithalen naar elkaar op sociale media. Vandaag praten de vier met elkaar verder op een ministerie.

Podcast De Dag: rondje Binnenhof-watchers

Zes politiek verslaggevers vertellen in een extra lange aflevering van podcast De Dag over "de raarste formatie ooit". Wat betekenen de sneren over en weer, de nadruk op inhoudelijke verschillen, en welk politieke spel wordt er door wie gespeeld? Aan het woord komen: Floor Bremer (RTL), Joost Bekendam (Nieuws BV), Sam Hagens (SBS), Hans van Soest (AD), Thomas van Groningen (WNL) en Arjan Noorlander (Nieuwsuur).

Wilders, Yesilgöz en Van der Plas: inzet is om eruit te komen

PVV-leider Wilders schrijft op X dat hij vindt dat de inzet van de onderhandelende partijen moet zijn om eruit te komen. Al gauw reageren Yesilgöz (VVD) en Van der Plas (BBB) instemmend. NSC-leider Omtzigt heeft nog niet gereageerd.

Partijen blijken toch te praten, maar zonder Plasterk

Inmiddels is duidelijk wat de woordvoerder bedoelde met de mededeling dat er wel wordt doorgewerkt. De vier partijen zijn toch bij elkaar gekomen, maar op een locatie die aanvankelijk geheim bleef: het ministerie van Justitie. En zonder informateur Plasterk. De Telegraaf meldde dat als eerste.

Het lijkt een nieuwe poging om nader tot elkaar te komen na alle onderlinge ergernissen van de afgelopen tijd. Voor morgen staan er ook geen officiële gesprekken gepland. Volgens bronnen gaan de onderhandelaars dan weer zonder informateur om de tafel.

Vandaag geen gesprekken (in het Tweede Kamergebouw)

De vier partijen en informateur Plasterk komen vandaag niet bij elkaar voor gesprekken in het gebouw van de Tweede Kamer. De afgelopen weken was dat vaak wel het geval van op maandag, dinsdag, woensdag en donderdag.

Waarom het vandaag niet gebeurt, is niet bekendgemaakt. Volgens een woordvoerder wordt er "wel doorgewerkt".

Nog onduidelijk hoe de situatie precies is

Na zo'n twee maanden van overleg tussen PVV, VVD, NSC en BBB is moeilijk te voorspellen welke kant het op gaat. De hoofdrolspelers zeggen voor de camera vaak dat het constructieve gesprekken zijn, maar er worden ook woorden gebruikt als "het is heel spannend" en "de tijd begint te dringen".

Achter de schermen is te horen dat bij NSC grote twijfel bestaat over het verloop.

Deze of uiterlijk begin volgende week komt informateur Plasterk met zijn verslag aan de Tweede Kamer. Nog voor het Voorjaarsreces is er een Kamerdebat. Het reces begint volgende week vrijdag.

Lees hier meer:

Timmermans: PVV geen hoeder van de vrijheid

GroenLinks-PvdA-voorman Timmermans uitte zich op een bijeenkomst in Eindhoven zeer kritisch over de PVV, de grootste partij in de Tweede Kamer en ook een van de partijen die praten over de vorming van een kabinet. Timmermans zei ook dat de onderhandelende partijen niet uit zijn op consensus.

Lees hier verder:

Welkom

Deze week weer een nieuw liveblog over de ontwikkelingen rond de formatie van een nieuw kabinet met de vier partijen PVV, VVD, NSC en BBB. Lees hier het blog van vorige week terug.