NOS VoetbalAangepast

Minuut stilte in Nederland voor Pelé • Seedorf: 'Hij opende deuren voor zwarte spelers'

  • De Braziliaanse voetballegende Pelé is op 82-jarige leeftijd overleden.
  • In dit liveblog verzamelen we diverse reacties op de dood van de volgens velen beste voetballer aller tijden.
  • Een selectie van die reacties vind je in dit artikel.
liveblog gesloten

De Visser liet traan na overlijden Pelé: 'Maar hij heeft ook zoveel vreugde gebracht'

"Ik heb zeker een traantje gelaten. Maar hij heeft ook zoveel vreugde in mijn leven gebracht." Piet de Visser, gewezen trainer en nog altijd actief als meesterscout, was diep geraakt toen hij hoorde van het overlijden van de Braziliaanse ster Pelé.

"Ik heb ze allemaal gezien: Cruijff, Pelé en nu Messi. Maar van Pelé ben ik nog altijd de grootste fan. Hij was het eerste echte fenomeen. Een goddelijke voetballer, die zo prachtig kon schieten en koppen en dribbelen en ook voor zijn medespelers opstond. Geweldig."

Op de scooter achter Pelé aan: het kostte De Visser bijna zijn huwelijk

Nog altijd raakt De Visser in vervoering als hij vertelt wat Pelé zo uniek maakte. "Zijn techniek was fantastisch. Hij had een fenomenaal overzicht: keek nooit naar de bal, maar altijd in het veld. Hij was snel en beresterk. Hij had een paar dijbenen, nou dat waren kabels van spieren.

"En hij kon koppen. Als hij sprong dacht ik: verdomme, het lijkt wel of hij opstijgt. En ook zijn karakter. Is hij een teamspeler of is het een praatjesmaker? Hij was bescheiden, een gentleman-voetballer."

Poetin stuurt telegram naar Brazilië vanwege overlijden Pelé

De Russische president Vladimir Poetin heeft zijn Braziliaanse collega Jair Bolsonaro een telegram gestuurd om zijn medeleven te betuigen vanwege het overlijden van voetbalicoon Pelé. Poetin noemt de drievoudig WK-winnaar "een buitengewone zoon van het Braziliaanse volk".

De president ontmoette Pelé en de in 2020 overleden Diego Maradona in de aanloop naar het WK voetbal van 2018 in Rusland.

"Ik heb het genoegen gehad om dit prachtige mens persoonlijk te spreken en ik draag voor altijd de mooiste herinneringen aan hem met me mee", schreef Poetin volgens het Kremlin in zijn telegram aan Bolsonaro. "Dankzij zijn talent en unieke vaardigheden is voetbal voor miljoenen mensen ter wereld hun favoriete sport geworden, ook in Rusland."

Minuut stilte voor Pelé bij hervatting Nederlands competitievoetbal

Voorafgaand aan de duels van volgend weekeinde in de eredivisie en de Keuken Kampioen Divisie zal een minuut stilte gehouden worden ter nagedachtenis aan de donderdag overleden Pelé, zo heeft de KNVB besloten. Daarmee handelt de Nederlandse voetbalbond hetzelfde als ruim twee jaar geleden na de dood van de Argentijn Diego Maradona, ook zo'n voetballegende.

Zowel in de eredivisie als de Keuken Kampioen Divisie wordt volgende week vrijdag de competitie hervat na de winterstop, die in de hoogste afdeling door het WK in Qatar langer duurde dan die in de eerste divisie.

FC Twente en FC Emmen komen vrijdag 6 januari in Enschede als eerste ploegen uit de eredivisie in actie.

Oud-ploeggenoten

Gérson en Tostão over ploeggenoot Pelé: 'Zijn dood is het einde van het leven'

Rouwbanden en minuut applaus voor Pelé in Premier League

Engeland staat bij de voetbalwedstrijden van dit weekeinde in de Premier League stil bij de dood van Pelé. Alle spelers en scheidsrechters dragen rouwbanden en voor de aftrap wordt een minuut geapplaudisseerd voor het Braziliaanse voetbalicoon, die donderdag op 82-jarige leeftijd overleed.

In de Spaanse competitie La Liga, die donderdag weer werd hervat na het WK in Qatar, wordt voor alle wedstrijden een minuut stilte gehouden. In Frankrijk vond donderdagavond ook al een eerbetoon aan Pelé plaats en in de Australische voetbalcompetitie gaat dat eveneens gebeuren. De Braziliaan is de enige voetballer die drie keer het WK won, in 1958, 1962 en 1970.

1970: Pelé wint zijn derde wereldtitel in iconische WK-finale tegen Italië

1970: Pelé wint zijn derde wereldtitel in iconische WK-finale tegen Italië

Seedorf: 'Pelé opende deuren voor zwarte spelers'

Clarence Seedorf heeft in een bericht op Instagram de sociale impact van het overleden Braziliaanse voetbalicoon Pelé benadrukt. Als zwarte jongen uit een arm gezin groeide Pelé uit tot een wereldster. "Ik ben dankbaar voor je nalatenschap", schrijft Seedorf, die zijn eigen voetbalcarrière begin 2014 in Brazilië afsloot bij de club Botafogo uit Rio de Janeiro.

"De invloed van Pelé kan niet alleen worden afgemeten aan zijn drie wereldtitels. Hij heeft iedereen in de wereld liefde voor het spel bezorgd, de sport gemondialiseerd en wereldwijd sociale impact gehad", aldus Seedorf. "Zijn raciale bewustzijn opende deuren voor zwarte voetballers. En natuurlijk zijn magie met de bal en zoveel meer. Het was een lange en geweldige reis. Je hebt ons zoveel lessen geleerd."

"Tot het laatste moment zorgde je voor positiviteit en liefde voor de mensen waarmee je contact had", aldus de 46-jarige Seedorf, die met Ajax, Real Madrid en AC Milan in totaal vier keer de Champions League won. "Je zal altijd herinnerd worden als de koning van het voetbal. En vooral als een geweldig mens."

Uit het archief: interview met Pelé in '99 over band met Cruijff en Hollandse School

Tom Egbers en Maartje van Weegen spraken uitgebreid met Pelé, die toen net had gebeld met Johan Cruijff om de toekomst van het voetbal te bespreken.

1999: NOS-interview met Pelé over band met Cruijff en Hollandse School

Vlaggen halfstok bij de FIFA

De wereldvoetbalbond FIFA heeft de vlaggen van alle aangesloten landen op het hoofdkantoor in Zürich halfstok gehangen vanwege het overlijden van Pelé. De Braziliaan is de enige voetballer die drie keer het WK won. Hij veroverde met Brazilië de wereldtitel in 1958, 1962 en 1970.

Overigens wordt in de Spaanse competitie voor de aftrap van wedstrijden een minuut stilte gehouden vanwege de dood van het Braziliaanse icoon. Dat gebeurde donderdag al bij Atlético Madrid - Elche. Vanavond worden vier duels gespeeld.

Pelé op een FIFA-evenement in 2014

De dood van Pelé zorgt voor verdriet, maar ook trots bij Brazilianen

Maandag en dinsdag wordt groots publiek afscheid van Pelé genomen. Zijn overlijden zorgt voor veel verdriet, maar ook trots om Braziliaans te zijn.

De dood van Pelé zorgt voor verdriet, maar ook trots bij Brazilianen

In beeld: Brazilianen rouwen in Santos

  • Reuters
  • Reuters
  • Reuters
  • Reuters
  • Reuters

Hoe Pelé (letterlijk) publiek bezit werd in Brazilië

Hoe vaak zou de op donderdag overleden Pelé gewild hebben dat hij niet begiftigd was met dat enorme voetbaltalent? Dat hij als 17-jarig jochie, naïef en onbevangen, niet geschitterd had op het WK van 1958? Dat hij niet die wondergoal had gemaakt in de finale tegen Zweden?

Die dag werd Pelé veroordeeld tot een leven in de schijnwerpers. Hij werd publiek bezit. Letterlijk, zelfs. Als rond 1960 Europese topclubs als Real Madrid, Juventus en Internazionale informeren naar zijn diensten, grijpt de politiek in.

Wetsvoorstel

President Jânio Quadros, wiens populariteit door een landelijk bikiniverbod toch al door de ondergrens gezakt was, drukte een wetsvoorstel door het parlement, die het Pelé onmogelijk maakte om het land te verlaten.

De pas 20-jarige Pelé wordt verklaard tot 'Braziliaans nationaal erfgoed' en hoewel Quadros een paar maanden later al afscheid moet nemen van het pluche, kwam het bij geen van zijn opvolgers in het hoofd op om die status te wijzigen.

Kranten herinneren aan 'koning Pelé'

Op voorpagina's van kranten wereldwijd wordt stilgestaan bij het overlijden van Pelé. De Braziliaanse krant O'Globo heeft maar liefst vier voorpagina's gemaakt, die "de grootste momenten van de koning illustreren". Afgebeeld zijn de WK-overwinningen van 1958, 1962 en 1970, en het duizendste doelpunt van Pelé.

De Franse sportkrant L'Équipe heeft Pelé op de voorpagina in een shirt van het Braziliaanse elftal afgedrukt, met daarbij de tekst: "Hij was een koning".

De Britse Guardian houdt het bij een bijzondere foto.

Pelé geëerd op gebouwen wereldwijd

Ook andere gebouwen worden vanwege het overlijden van Pelé op een bijzondere manier verlicht. Swipe voor een selectie:

  • AFP
    Projectie op een gebouw in São Paulo, de Braziliaanse miljoenenstad in de buurt van Santos
  • EPA
    Het Maracanã-stadion in Rio kleurde vannacht goud
  • Reuters
    Pelé had nooit een club in Rio, maar speelde er wel vaak met het nationale elftal
  • Reuters
    Een projectie van Pelé op het hoofdkantoor van de Zuid-Amerikaanse voetbalbond Conmebol in Paraguay
  • Reuters
    Een man maakt een foto van een verlicht gebouw in São Paulo. "Bedankt, koning" staat er
  • Alamy Limited
    Ook in Europa werd Pelé geëerd: dit is een foto van Wembley in Londen

Eerbetoon in Rio

Het Christus de Verlosser-beeld in Rio de Janeiro is als eerbetoon aan Pelé verlicht in de kleuren van de Braziliaanse vlag. Pelé werd met het Braziliaanse elftal drie keer wereldkampioen voetbal: in 1958, 1962 en 1970. Die prestatie is nog altijd ongeëvenaard.

Meer details over afscheid Pelé

Inmiddels is duidelijk dat Pelé dinsdag wordt bijgezet. Maandag staat een groot afscheid gepland in het stadion van voetbalclub Santos, waar hij het overgrote deel van zijn carrière speelde.

Maandagochtend wordt de kist met het lichaam van Pelé overgebracht van het Einstein-ziekenhuis in São Paulo naar het stadion Urbano Caldeira in Santos, een rit van zo'n 80 kilometer. De kist wordt geplaatst op de middenstip. Het publiek kan daar van maandag 10.00 uur tot dinsdag 10.00 uur afscheid nemen van de voetballegende.

Volgens Braziliaanse media is er aansluitend een processie door Santos met de kist van Pelé. Die gaat onder meer langs het huis van de moeder van Pelé, Celeste. Zij is 100 jaar. Het is onduidelijk of zij in staat is om haar huis te verlaten.

Pelé wordt bijgezet in het Memorial Necrópole Ecumênica, een hoog gebouw met daarin mausolea en urnenwanden. De bijzetting vindt plaats in besloten kring.

NASA komt met 'buitenaards' eerbetoon aan Pelé

Ook de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA staat op Twitter stil bij de dood van Pelé. "Wij markeren het overlijden van de legendarische Pelé."

De NASA voegt daar een plaatje van een spiraalvormig sterrenstelsel in het sterrenbeeld Beeldhouwer, dat de Braziliaanse kleuren heeft, aan toe.

Ook Obama staat stil bij dood Pelé

Barack Obama, die tussen 2009 en 2017 president van de Verenigde Staten was, heeft een Twitter-bericht aan de dood van Pelé geweid.

"Pelé was een van de meest herkenbare atleten ter wereld. Hij begreep hoe de kracht van sport mensen samen kon brengen", aldus Obama.

Drie dagen van nationale rouw in Brazilië

De regering van Jair Bolsonaro, die nog een aantal dagen president van Brazilië is, heeft drie dagen van nationale rouw afgekondigd na de dood van Pelé.

In de stad Santos, waar Pelé het grootste gedeelte van zijn loopbaan voetbalde, en in de staat São Paulo, waar Santos ligt, wordt een rouwperiode van zeven dagen in acht genomen.

Minuut stilte bij Atlético Madrid

De spelers van Atlético Madrid en Elche staan stil bij de dood van Pelé

De spelers van Atlético Madrid en Elche zijn hun duel in de Spaanse competitie donderdagavond begonnen met een minuut stilte ter nagedachtenis aan Pelé.

La Liga, de organisatie van de competitie, kondigde vlak daarvoor al aan dat de komende dagen bij alle wedstrijden een minuut stilte in acht zal worden genomen.

Atlético won het thuisduel met 2-0, door doelpunten van João Félix en Álvaro Morata. Liefst drie spelers (twee van Elche en één van Atlético) kregen een rode kaart.

Lees hier meer over de ontmoeting tussen Atlético en Elche.

'Mensen zijn echt verslagen, het sloeg in als een bom'

Brazilië is verslagen: 'Pelé betekende alles voor dit land, hij was de koning'

NOS-correspondent Nina Jurna vertelt vanuit Brazilië hoe het overlijden van Pelé in het voetbalgekke land wordt beleefd. "Mensen zijn echt verslagen. Pelé was al een tijd ziek, dus mensen waren erop voorbereid, maar toch slaat het nieuws hier in als een bom."

"Pelé betekende alles voor Brazilië", aldus Jurna. "Hij werd hier 'koning van het voetbal' genoemd. Voordat Pelé kwam, was voetbal gewoon een sport. Daarna werd voetbal religie."

Afscheid is volgende week

Komende maandag is in het stadion van Santos, de Braziliaanse topclub waarvoor Pelé jarenlang heeft gespeeld, een grote ceremonie. De dag erna is dan de begrafenis. "Ook die zal door veel grootheden worden bezocht."

Jurna: "De moeder van Pelé wordt tijdens die dagen ook geëerd. Zij leeft nog en is nu honderd jaar. Het wordt een groot spektakel."

Braziliaanse rouw in beeld

  • EPA
    Een Braziliaanse fan treurt om de dood van Pelé
  • EPA
    Een eerste eerbetoon bij het Maracanã-stadion in Rio de Janeiro
  • EPA
    Journalisten verzamelen zich bij het ziekenhuis waar Pelé donderdag overleed

Maandag wake, dinsdag uitvaart Pelé

Pelé wordt aanstaande maandag met een wake herdacht. Dinsdag volgt de uitvaart. Dat meldt de Braziliaanse voetbalclub Santos, waar hij bijna zijn gehele loopbaan voetbalde.

"De herdenkingsdienst van de grootste voetballer aller tijden zal plaatsvinden in het Urbano Caldeira-stadion, in de wijk Vila Belmiro, waar hij de wereld versteld deed staan", aldus Santos in een verklaring.

Haaland kent zijn klassiekers: 'Pelé deed alles als eerste'

"Alles wat je een voetballer ziet doen, deed Pelé als eerste", schrijft Erling Haaland, de 22-jarige Noorse superspits van Manchester City, op Twitter.

Haaland refereert mogelijk aan deze video, die onlangs viral ging op sociale media.

FIFA en UEFA herdenken Pelé

Ook de FIFA is in rouw na het overlijden van Pelé. De website van de wereldvoetbalbond opent met twee zwart-witfoto's van de Braziliaanse voetballegende. "Het voetbal en de wereld rouwt om Pelé", valt er te lezen.

De FIFA reageert ook op Twitter, net als de Europese voetbalbond UEFA. Die schrijft dat Pelé een pionier was en de eerste mondiale superster van het voetbal.

Een overzicht van het (voetbal)leven van Pelé

Pelé was wonderkind, winnaar, rolmodel en misschien wel de beste voetballer ooit

De machtige voetbalcarrière van wonderkind Pelé

Pelé werd met Brazilië drie keer wereldkampioen en maakte in zijn volledige loopbaan - oefenduels meegerekend - 1208 doelpunten in 1363 wedstrijden.

In dit artikel lees je waarom er volgens Brazilianen - en heel veel voetballiefhebbers uit andere landen - nooit een betere voetballer zal bestaan dan O Rei.

1970: Pelé viert zijn derde wereldtitel met Brazilië

Wembley-stadion in Londen wordt in Braziliaanse kleuren verlicht

Oud-ploeggenoten herdenken Pelé

Ook diverse oud-ploeggenoten reageren op het overlijden van Pelé. "Jouw plaats is aan de zijde van God. Mijn eeuwige koning. Rust zacht", zegt Roberto Rivellino, die met Pelé in 1970 wereldkampioen werd.

"Pelé had alles wat een speler moet hebben. Hij was behendig, kon als geen ander springen, was tweebenig en fysiek bijzonder sterk en krachtig. Er was niemand zoals hij", laat César Luis Menotti, die met Pelé samenspeelde bij Santos, weten.

Overlijden Pelé dompelt Brazilianen in rouw

De Braziliaanse regering heeft condoleances aangeboden aan de familie en vrienden van Pelé. "Rust zacht, onze machtige Braziliaanse held", schrijft de regering op Twitter.

"Pelé is nu opgeroepen voor het team van de Heer, om te spelen op de groene velden van de hemel. Legendes leven altijd voort. Lang leve Pelé, de grootste aller tijden."

President Lula zag Pelé live

De nieuwe Braziliaanse president Lula da Silva, die in januari aan de macht komt, brengt een aantal wedstrijden waarin hij Pelé live zag spelen in herinnering.

"Ik had het voorrecht dat jongere Brazilianen niet hadden: ik zag Pelé live spelen in Pacaembu en Morumbi", schrijft Lula. "Spelen, nee. Ik zag Pelé een show geven. Want als hij de bal kreeg, deed hij altijd iets bijzonders, wat vaak in een doelpunt eindigde."

Van Hanegem over Pelé: 'Een begenadigd speler'

Van Hanegem zag 17-jarige Pelé aan het werk: 'Een begenadigd speler'

Voor Willem van Hanegem is Pelé niet de beste voetballer ooit, maar 'De Kromme' noemt hem wel "een begenadigd speler".

"Ik heb nog mazzel gehad: ik heb hem gezien toen hij 17 was, in Zweden. Dus ik heb hem eigenlijk van kinds af aan gezien", aldus Van Hanegem in een korte reactie in de uitzending van Nieuwsuur. "Ik kijk altijd of iemand een elftal op sleeptouw neemt. Hij was zijn tijd ver vooruit."

Pelé tegen PSV, het gebeurde in 1963

In 1963, een jaar nadat Pelé met Brazilië voor de tweede keer wereldkampioen was geworden, kwam de stervoetballer met de Braziliaanse selectie naar Nederland om oefenwedstrijden te spelen.

Eén van die wedstrijden was tegen PSV. De Eindhovense club deelt op Twitter een foto van die speciale dag in mei 1963.

Messi en Cristiano Ronaldo herdenken Pelé

Ook Lionel Messi en Cristiano Ronaldo hebben gereageerd op het overlijden van Pelé.

Messi deelt op Instagram een aantal foto's uit 2012, toen hij door Pelé de Gouden Bal uitgereikt kreeg.

Lionel Messi met Pelé in 2012

"Pelé is een inspiratie voor miljoenen mensen, dat is hij vandaag, dat was hij gisteren en dat blijft hij voor altijd", laat Ronaldo weten.

"De genegenheid die hij altijd voor me toonde, was wederzijds op de momenten die we deelden. Hij zal nooit vergeten worden. Zijn legende zal altijd voortleven in het hart van iedere voetballiefhebber", aldus de Portugese stervoetballer.

Eerbetoon in Marseille

In Frankrijk is de competitiewedstrijd tussen Olympique Marseille en Toulouse vanavond begonnen met een eerbetoon aan Pelé.

Mbappé: 'Koning van het voetbal is niet meer'

Kylian Mbappé schrijft op Twitter dat de nalatenschap van Pelé nooit zal worden vergeten.

"Rust zacht, koning", besluit de Franse topvoetballer.

Franse krant L'Équipe eert Pelé met speciale voorpagina

L'Équipe komt morgen met een voorpagina in Braziliaanse kleuren. "Hij was een koning", schrijft de Franse sportkrant bij een grote foto van Pelé.

Dit is de voorpagina van L'Équipe van morgen

Napoli herdenkt legendarische 'nummers tien'

De Italiaanse topclub Napoli is voor eeuwig verbonden met de Argentijnse grootheid Diego Maradona, die in november 2020 overleed.

In een reactie op de dood van Pelé komt Napoli met een afbeelding waarop beide legendarische 'nummers tien' te zien zijn.

Spaanse competitie kondigt minuut stilte aan

Voorafgaand aan alle wedstrijden die de komende dagen worden gespeeld in La Liga, de hoogste voetbalcompetitie in Spanje, wordt een minuut stilte in acht genomen. Dat heeft de organisatie achter de competitie vanavond bekendgemaakt.

Neymar: 'Pelé heeft het voetbal veranderd'

Neymar plaatste op Instagram een foto met Pelé

De Braziliaanse topvoetballer Neymar schrijft op Instagram over de impact die Pelé in zijn ogen op het voetbal heeft gehad. "Hij veranderde voetbal van een sport in kunst, in entertainment."

"Pelé gaf een stem aan de armen, de zwarten en vooral: zichtbaarheid aan Brazilië. Dankzij de Koning hebben het voetbal en Brazilië hun status verhoogd. Pelé is weg, maar zijn magie blijft", aldus Neymar.

Braziliaanse bond: 'Pelé meer dan grootste atleet ooit'

Volgens de Braziliaanse voetbalbond CBF was Pelé meer dan de grootste atleet aller tijden. Dat laat de bond weten in een bericht op sociale media.

"Onze 'Koning van het Voetbal' was de ultieme exponent van een zegevierend Brazilië, dat moeilijkheden nooit uit de weg ging. Pelé, een zwarte jongen, arm en geboren in Três Corações, liet ons zien dat er altijd een nieuw pad is. Hij beloofde zijn vader een wereldtitel, maar hij gaf ons er drie, naast zijn 95 doelpunten in 113 wedstrijden", aldus de Braziliaanse bond.

De CBF sluit af met: "De Koning gaf ons een nieuw Brazilië en we kunnen hem alleen maar bedanken voor zijn nalatenschap. Dank je wel, Pelé."

Santos neemt afscheid van Pelé

Het grootste gedeelte van het voetballeven van Pelé speelde zich af bij Santos. De Braziliaanse topclub herdenkt hem op Twitter.

"Voor eeuwig", luidt de tekst bij de foto.

'Amor, amor e amor, para sempre'

Op het officiële Twitter-account van Pelé wordt melding gemaakt van zijn overlijden.

"Inspiratie en liefde hebben de reis van Koning Pelé gekenmerkt. Liefde, liefde en liefde, voor altijd", staat er geschreven bij een foto van de Braziliaanse voetballegende.

Pelé maakte Brazilië drie keer wereldkampioen

Pelé - oftewel Edson Arantes do Nascimento, zoals zijn volledige naam luidt - werd met Brazilië in 1958, 1962 en 1970 wereldkampioen. Met 77 doelpunten is hij (gedeeld) topschutter aller tijden van het Braziliaanse elftal.

Voetbalwereld rouwt om dood Pelé

Voetballegende Pelé is op 82-jarige leeftijd overleden. De Braziliaan wordt door velen beschouwd als de beste voetballer aller tijden.

In dit liveblog verzamelen we diverse reacties op het overlijden van Pelé.