Groningers gaan met fakkels de straat op en eisen respect van Den Haag
Met de leus 'respect voor Groningen' gaan Groningers vanavond de straat op met fakkels om te protesteren tegen de plannen om meer gas te winnen. Staatssecretaris Vijlbrief voor Mijnbouw stelde gisteren nog eens 250 miljoen euro beschikbaar om slachtoffers te compenseren, maar dat is voor veel inwoners onvoldoende om het geschade vertrouwen te herstellen.
Het protest gaat over verschillende dingen, maar Groningers zijn vooral gefrustreerd omdat ze vinden dat ze niet serieus worden genomen door de politiek. En vrezen sommigen: het interesseert de rest van het land ook niet. Vooral nu de gasprijzen de pan uit rijzen, klinkt de roep steeds vaker om de gaskraan in Groningen verder open te draaien.
Gebroken belofte
De eerste klap kregen ze op de afscheidsdag van het vorige kabinet te verwerken. Toenmalig demissionair minister Blok van Economische Zaken maakte bekend dat er dit jaar toch nog meer gas gewonnen moet worden in Groningen dan gepland. Leveringscontracten met Duitsland zouden dat noodzakelijk maken.
Dat kwam nog eens bovenop de eerdere aankondiging dat er extra gas nodig is vanwege vertraging bij de bouw van een stikstoffabriek. Die fabriek maakt het Groningse gas onnodig omdat daar buitenlands gas kan worden omgezet in gas met dezelfde verbrandingswaarde als dat uit het Groningenveld.
Voormalig minister Wiebes liet de Groningers herhaaldelijk weten dat de afbouw op schema was. Voor de camera van RTV Noord zwoer hij dat in 2022 de gaswinning in Groningen "bijna nihil" zou zijn. Alleen bij een heel strenge winter zou de kraan nog open kunnen gaan.
Ratrace om genoegdoening
Het bleek anders te lopen dan beloofd. Daarbovenop kwamen maandag de beelden van Groningers die urenlang in rijen bij gemeentehuizen stonden. Zij wilden gebruikmaken van de 10.000 euro die hun was voorgehouden als genoegdoening voor de jarenlange onzekerheid over de toekomst van hun woning.
Het bedrag van 300 miljoen euro dat daarvoor was gereserveerd, was alleen niet genoeg om iedereen die daar recht op heeft te compenseren. Saskia Buis uit Kloosterburen ervoer het als een ratrace waar ze zichzelf met andere Groningers aan overgeleverd voelde. "Het was heel naar om met elkaar te moeten concurreren om dat bedrag."
Ook cabaretier Bert Visscher was er niet over te spreken, is te zien in dit filmpje dat belangengroep Groninger Gasberaad op Twitter deelde:
Bestuurders van de aardbevingsgemeenten boden deze week hun excuses aan voor de manier waarop het geld werd verdeeld. Zij maakten afspraken over het geldbedrag met de ministeries van Economische Zaken en Binnenlandse Zaken. "Wat bedoeld was als iets extra's, is geëindigd in een fikse kater", zei Commissaris van de Koning René Paas woensdagavond in een spoeddebat in de Provinciale Staten.
Hij noemde de gang van zaken een misrekening. "Het was een beschamende vertoning. We hebben te optimistisch gekeken naar iets dat we op onze klompen hadden kunnen aanvoelen. Zo ontstond maandag een wedstrijd waarin mensen elkaars concurrenten werden. Dat is niemands bedoeling geweest, het was akelig om te zien."
Kinderhartcentrum weg uit Groningen
De fakkeldemonstratie van vanavond gaat niet alleen over de aardgasperikelen. Groningers hebben het gevoel dat ze deze week ook nog een andere teleurstelling te verwerken kregen. Minister Kuipers van Volksgezondheid liet dinsdag weten het kinderhartcentrum van het Groningse UMCG te willen sluiten.
Die zorg wordt op andere plekken in het land geconcentreerd, ondanks de ruim 250.000 protesthandtekeningen die waren verzameld. De topman van het UMCG loopt vanavond mee in de demonstratie en roept anderen op om mee te lopen, ook voor het kinderhartcentrum.
Al deze kwesties zijn volgens Merel Jonkheid van de Groninger Bodem Beweging reden om veel mensen te verwachten bij de mede door haar georganiseerde fakkeloptocht. Bij de laatste grote demonstratie in 2018 kwamen er tussen de 8000 en 10.000 mensen opdagen. Ze kiezen ervoor om niet naar Den Haag te gaan, maar gewoon in de eigen provincie te blijven.
"We willen graag een podium zijn voor Groningen", zegt Jonkheid. "We willen mensen niet helemaal naar Den Haag laten rijden. Laat Den Haag maar hier komen, dan kunnen ze laten zien hoe serieus ze ons nemen."
Digitale fakkel
Voor mensen die er vanavond niet bij kunnen zijn, is er de mogelijkheid om digitaal een fakkel aan te steken om steun te betuigen. Vanochtend rond 10.00 uur hadden al ruim 35.000 mensen dat gedaan. De voorpagina van het Dagblad van het Noorden bestaat vandaag uit duizend portretjes van Groningers die met gebalde vuist zijn gefotografeerd.
