De manier waarop de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) asielkinderen hoort, is schadelijk. Dat is de conclusie van een onderzoek van de Universiteit van Amsterdam. Er werd vier jaar lang onderzoek gedaan naar de asielprocedure.
Volgens het onderzoek geven de verhoren bij de IND veel onzekerheid en stress. "Het gaat om heel gedetailleerde vragen", zegt onderzoeker Stephanie Rap in het NOS Radio 1 Journaal.
"Zij vragen asiel aan, dus dan moet er informatie verkregen worden over waar ze vandaan komen en hoe ze naar Nederland zijn gekomen. Maar vooral voor jonge kinderen zijn de vragen te gedetailleerd om daar een goed antwoord op te kunnen geven."
Volgens Rap worden er vragen gesteld over de situatie in het land van herkomst, over de familie, geboortedata en plaatsnamen. "En over plekken waar ze misschien maar heel kort of lang geleden gewoond hebben", zegt ze. "Dat is heel ingewikkeld om een antwoord op te geven."
Rap sprak voor het onderzoek met onder meer asielkinderen, hulpverleners, advocaten en medewerkers van de IND. Daarnaast bekeek ze opnames van gesprekken met minderjarigen. De conclusies van dit onderzoek worden vandaag gepresenteerd op een symposium.
Veel stress
Volgens de onderzoekster kan het verhoor veel stress opleveren. "Omdat de verwachtingen niet helder zijn en omdat niet duidelijk is wat het doel van het interview is", zegt ze. "Ook voor de oudere doelgroep is vaak onduidelijk wat er van hen wordt verwacht tijdens zo'n gesprek en welke vragen er verwacht kunnen worden."
Van jongeren begreep Rap dat vragen ook herhaald worden of op een andere manier opnieuw gesteld worden. "Waardoor ze denken dat ze een verkeerd antwoord hebben gegeven of iets anders moeten zeggen. Dat leidt tot veel stress en onzekerheid over de uitkomst, en wat het interview voor gevolgen heeft voor de aanvraag."
Met de huidige werkwijze is het "bijna onmogelijk" voor de IND om zich aan artikel 12 van het internationale kinderrechtenverdrag te houden, waarin staat dat kinderen vrij hun mening moeten kunnen geven in alle zaken die hen aangaan, concludeert Rap in haar onderzoek.
IND: hoge instroom minderjarigen
De IND zegt dat er rekening gehouden wordt met de leeftijd, het ontwikkelingsniveau en de belasting van het kind. Maar IND-directeur Joel Schoneveld zegt in het NOS Radio 1 Journaal dat de context niet uit het oog verloren moet worden.
"De laatste tijd hebben we een hoge instroom van alleenstaande minderjarige kinderen. Die worden vaak vooruit gestuurd door de ouders en komen hier terecht. Dat is een onwenselijke situatie", zegt hij. "Ze maken gebruik van mensenhandelaren en smokkelaars."
Het is volgens Schoneveld van belang dat de autoriteiten weten waar de kinderen vandaan komen en waarom ze naar Nederland komen. "Dat kan natuurlijk ook stress veroorzaken. Dus investeren wij ontzettend veel in onze medewerkers die de verhoren doen bij kinderen, om hun goed op de hoogte te brengen hoe je met kinderen in gesprek moet gaan." Volgens Schoneveld kunnen niet alle IND-medewerkers die gesprekken voeren.
