Het lijkt de 25 veiligheidsregio's te lukken om binnen twee weken 25.000 bedden voor vluchtelingen uit Oekraïne te plaatsen. In veel dorpen en steden zijn inmiddels gymzalen, kantoorpanden, hotels en pensions ingericht voor de ontheemden.
Een paar vragen en antwoorden over de opvang van Oekraïners in Nederland.
1. Hoeveel vluchtelingen zijn er uit Oekraïne al in Nederland aangekomen?
Een precies aantal is niet bekend, omdat Oekraïners zich niet hoeven te melden in Nederland. Zij mogen normaal gezien hier tijdelijk vrij verblijven. Er zijn wel gegevens beschikbaar over het aantal Oekraïners dat nu door gemeenten wordt opgevangen. Dat waren er op 18 maart 8500. Er is geen zicht op het aantal Oekraïners dat bij familie of bij particulieren verblijft. Op termijn komt daar meer zicht op, omdat ze zich kunnen laten inschrijven bij de gemeente waar ze verblijven, mits ze over geldige Oekraïense documenten beschikken.
2. Hoeveel vluchtelingen kunnen we verwachten?
Daar is nog geen zinnig woord over te zeggen, maar de aantallen kunnen flink oplopen. De Verenigde Naties schatten dat uiteindelijk 5 miljoen Oekraïners kunnen vluchten. De meesten zullen naar verwachting naar Polen gaan. Op 3 maart waren er volgens de internationale vluchtelingen organisatie UNHCR 1,2 miljoen Oekraïners op de vlucht; op 18 maart is dat aantal opgelopen tot 3,2 miljoen. Bijna 2 miljoen vluchtelingen zitten nu in Polen.
3. Waar kunnen vluchtelingen uit Oekraïne nu terecht in Nederland?
Oekraïners krijgen het advies zich te melden bij de gemeente waar ze verblijven. Als de marechaussee mensen aantreft bij de grens, worden ze doorverwezen naar beschikbare opvangplekken. Mensen die met de trein of bus naar Nederland komen, worden door medewerkers van het Rode Kruis op stations doorverwezen naar opvanglocaties. Dat kan bijvoorbeeld zijn in de RAI in Amsterdam of de Jaarbeurs in Utrecht. Vandaaruit gaan ze dan naar beschikbare kleinere opvanglocaties in gemeenten
In de Nederlandse asielopvang was maandenlang geen bed over. Waar ging het precies mis en hoe heeft het zo ver kunnen komen?
4. Hoelang mogen Oekraïners in Nederland blijven?
Dankzij een Europese tijdelijke beschermingsrichtlijn mogen Oekraïners hier nu langer blijven. De regeling die werd afgesproken na de oorlog in Joegoslavië biedt de mogelijkheid om drie jaar lang een beschermde status te krijgen.
5. Krijgen Oekraïense vluchtelingen die naar Nederland komen behalve een bed meer hulp?
Het is de bedoeling dat zij ook huisvesting, zorg en leefgeld krijgen. Dat is onderdeel van de speciale tijdelijke beschermingsregeling waar zij onder vallen. Oekraïense vluchtelingen die in de noodopvang verblijven krijgen 60 euro leefgeld per persoon per week. Dat is evenveel als Nederlandse daklozen kunnen ontvangen door de ontheemdenregeling. Oekraïners die bij een gastgezin verblijven krijgen iets meer; 135 euro per week. Dat bedrag loopt af bij meerdere inwonenden in hetzelfde gezin.
Vanaf 1 april mogen Oekraïners ook zonder werkvergunning in Nederland werken.
