Slapeloze nachten in Peking door oorlog: 'Ons gevecht vindt hier plaats'

De oorlog in Oekraïne houdt ook bij de Paralympische Spelen in Peking de gemoederen flink bezig. Vooral de Oekraïense atleten zijn zichtbaar geëmotioneerd door de situatie in hun thuisland.

"Het is heel moeilijk om hier te zijn, terwijl er thuis een oorlog aan de gang is", aldus biatlete Ljoedmyla Liasjenko, die op de eerste dag van de Spelen een zilveren medaille pakte.

Ook haar landgenote Oleksandra Kononova had het moeilijk met de oorlogssituatie in Oekraïne. Met tranen in haar ogen deed de biatlete na de race, waarin ze als elfde eindigde, haar verhaal. "De situatie thuis is verschrikkelijk. Dat beïnvloedt ons hier behoorlijk. Soms kun je door emoties niet het beste van jezelf geven."

Kononova laat weten dat haar familie in veiligheid is, ver weg van de steden waar militaire acties plaatsvinden. Maar voor haar vrienden is dat anders. "Zij zitten in het centrum van de bombardementen en de oorlog."

Contact met het thuisfront

Niet alle Oekraïense paralympiërs kunnen dagelijks contact krijgen met het thuisfront, weet de voorzitter van het Oekraïens Paralympisch Comité, Valery Sushkevych. "Er zijn atleten bij die niet slapen, omdat ze wachten op berichten vanuit Oekraïne. Contact is soms niet mogelijk, omdat familie onder de grond zit om te schuilen voor de bommen."

Volgens Sushkevych voert zijn ploeg in Peking zijn eigen gevecht. "De atleten die hier aanwezig zijn, kunnen gezien hun handicap niet vechten als soldaat, maar ons gevecht vindt hier plaats. Wij vechten hier voor vrede in Oekraïne, dat is onze missie."

Ook de Nederlandse paralympische ploeg krijgt het nodige mee van de emoties bij de Oekraïners. "Het ene moment loop je langs Russen die hun tas aan het inpakken zijn en het volgende moment loop je langs een Oekraïner die net een telefoontje van thuis krijgt en niet weet of hij zijn vrouw ooit nog ziet. Dat is best wel heel confronterend", vindt Lisa Bunschoten.

Samen met Chris Vos kreeg ze op weg naar de openingsceremonie, waar ze de Nederlandse vlag mochten dragen, een heftig verhaal mee van een Oekraïense atleet, die gebeld werd door zijn vrouw. "Die was samen met hun kinderen aan het schuilen in de kelders vanwege de bommen op hun stad", blikt Vos op zijn sociale media terug op het moment.

"Hij was aan het huilen, het maakt ontzettend veel indruk op ons allemaal."

Ook Bunschoten was geëmotioneerd door wat de atleet uit Oekraïne te horen kreeg. "Als je dan iemand tegenkomt die helemaal breekt, doet dat bij jezelf ook pijn. Dat zijn heftige momenten."

Ondanks het nieuws uit Oekraïne is de sfeer in het paralympisch dorp goed, volgens Bunschoten. "Dat is dan ook wel weer bijzonder, dat je ziet hoe sport verbindt."

In aanloop naar de openingsceremonie in het imposante stadion was het volgens chef de mission Esther Vergeer wel onrustig. "Niemand, en dus ook de sporters uit Rusland en Oekraïne, wist waar die aan toe was. We wisten niet of de Oekraïners hierheen konden komen. Dat was nog heel erg onduidelijk."

Machteloos

Vergeer en de sporters volgen in Peking het nieuws over de oorlog op de voet. "Er waren allemaal heftige dingen op beeld te zien. Je voelt je ontzettend machteloos en tegelijkertijd is het heel dubbel en sta je aan de vooravond van een mooi evenement waar iedereen zo hard voor gewerkt heeft."

Vergeer en snowboarders Bunschoten en Vos zijn het erover eens dat het Internationaal Paralympisch Comité een goede beslissing heeft gemaakt door Rusland en Belarus van de Spelen te weren. "Ik denk dat het gepast is dat Rusland niet meedoet", aldus de 24-jarige Vos.

Toch had hij er ook een dubbel gevoel bij. "In de ploeg hebben wij ook wat Russen lopen. Dat zijn ook gewoon normale mensen en goede gasten en die lopen hun tas in te pakken. Als je daar dan langsloopt, denk je: bizar. Het voelt altijd heel ver weg, maar nu ineens komt het dichtbij."

Oekraïne koploper medaillespiegel

De paralympische ploeg van Oekraïne is desondanks goed van start gegaan in Peking. Na de eerste dag gaat het land aan kop in de medaillespiegel met in totaal zeven medailles: drie gouden, drie zilveren en een bronzen. Bij het biatlon voor visueel beperkten was er zelfs een clean sweep.

"Voor de Russen is het natuurlijk ook vervelend, maar voor Oekraïne is het veel heftiger. Het is een heel mooi statement dat Oekraïne hier gewoon is en het beste uit zichzelf gaat halen. Het zijn helden", besluit Vos.