Paniek bij Duitse christendemocraten: 'Ze dachten verkiezingen slapend te gaan winnen'
Twee weken voor de verkiezingen verkeren de Duitse christendemocraten van de CDU/CSU in staat van paniek. De partij van bondskanselier Merkel staat er in de peilingen slechter voor dan ooit. De partij schommelt tussen de 20 en 25 procent. Twee maanden geleden was dat nog tien procentpunt meer. Intussen lijkt de campagne van lijsttrekker Armin Laschet maar niet aan te slaan en de achterstand groeit op de sociaaldemocratische SPD, met de populaire lijsttrekker Olaf Scholz.
Wat is er aan de hand bij 'de laatste grote volkspartij van Europa'? Ligt het aan de populariteit van Laschet - het ontbreken ervan? In de peilingen bungelt hij steevast onderaan. Duitsers zien in hem gewoon geen bondskanselier: te weinig profiel, geen charisma. Ook binnen zijn eigen partij is hij omstreden.
Begin dit jaar kwam Laschet op het nippertje als winnaar uit de bus in een strijd om het lijsttrekkerschap. Uitdager Markus Söder (van de Beierse zusterpartij CSU) zei openlijk dat hij dacht dat met Laschet geen verkiezingen te winnen zijn en daarmee waren veel partijgenoten het eens.
Inschattingsfout
Die openlijke machtsstrijd heeft de CDU/CSU zeker geen goed gedaan. Toch zijn experts het erover eens: Laschet is niet het enige probleem. Volgens Robin Alexander, politiek verslaggever van de krant Die Welt en Merkel-watcher, heeft de CDU een ernstige inschattingsfout gemaakt door te denken dat Merkel-stemmers bij de partij zouden blijven. "Maar mensen hebben echt specifiek op de CDU/CSU gestemd vanwege Merkel, ze vonden háár goed", zegt Alexander.
Nu de kiezers de partij met de verkiezingen in aantocht opnieuw onder de loep nemen, komt die er niet goed vanaf. De CDU/CSU is volgens Alexander na zestien jaar Merkel uitgehold. "Het is verworden tot een club ambtenaren die uitvoert wat Merkel ze vertelt. Het partijprogramma deed er niet meer toe. Er werd niet meer gedebatteerd. Ze hebben geen nieuwe ideeën. En daarvoor krijgen ze nu de rekening gepresenteerd."
Merkel-lookalikes
De kandidaten van de andere partijen, Annalena Baerbock van Die Grünen en SPD'er Scholz, proberen nu ook de zwevende Merkel-kiezer te 'lokken' door te wijzen op de zaken die ze met de bondskanselier gemeen hebben.
Alexander noemt het een "Merkel-lookalike-wedstrijd". Baerbock hoopt de kiezers te vangen die op Merkel stemden omdat ze vrouw is, Scholz laat geen kans onbenut om te zeggen dat hij altijd goed met Merkel heeft samengewerkt, als haar minister van Financiën en vicekanselier. Hij ging zelfs op de foto in Merkels kenmerkende houding, met zijn handen in een ruit.
De afgelopen weken is de druk op Laschet gegroeid om zijn strategie aan te passen. In de Duitse media is de CDU-campagne omgedoopt tot "slaapwagon waarmee ze dachten probleemloos het Kanzleramt binnen te rijden". Inmiddels gaat er geen dag voorbij of Laschet presenteert nieuwe plannen of nieuwe teams waarmee hij toekomstig beleid wil gaan vormgeven.
Ook de toon van Laschet is duidelijk feller geworden. In een debat gisteravond lanceerde hij onmiddellijk een frontale aanval op Scholz, vanwege een witwaszaak waarvoor de SPD'er mogelijk verantwoordelijkheid draagt.
Comeback
Of deze aanval nog op tijd komt? Alexander waagt zich niet aan voorspellingen, maar zegt: Laschet heeft wel vaker een comeback gemaakt. "Hij wordt ook wel vergeleken met een bokser, die heel veel klappen kan krijgen zonder om te vallen. Als íemand met een lastminuteverrassing kan komen, dan is Laschet het."
