Nog twee weken, en dan mogen 60 miljoen kiesgerechtigde Duitsers naar de stembus om een nieuw parlement te kiezen. En alles bij het oude houden zit er niet in: na 16 jaar doet de huidige bondskanselier, Angela Merkel, niet meer mee.
Op dit moment zijn twee partijen in de race om de grootste te worden en daarmee de nieuwe bondskanselier te leveren: de christendemocratische CDU/CSU van Armin Laschet en de sociaaldemocratische SPD van Olaf Scholz. Het is de kiezer die bepaalt wie er wint, maar wat wil die kiezer eigenlijk? We vroegen het er vijf.
"Voor mij is vrijheid heel belangrijk bij het bepalen van mijn stem, niet alles moet van bovenaf door de politiek worden opgelegd. Het klimaatprobleem bijvoorbeeld. Wat nou als wordt bepaald dat er een windmolenpark moet komen op een plek waar het toerisme zorgt voor werkgelegenheid, geven we dat dan zomaar op? Ik heb daar moeite mee. Ook wil ik zelf kunnen bepalen hoe hard ik rijd op de Autobahn, en of ik wel of geen genderneutrale taal gebruik.
Soms heb ik het gevoel dat ik niet zomaar kan zeggen wat ik vind. Als ik zeg dat ik niet alles aan migratie oké vind, betekent dat niet dat ik wil dat alle mensen die de Middellandse Zee oversteken verdrinken. Ik vind het jammer dat gesprekken, zeker op social media, op dit moment zo makkelijk polariseren."
"De digitale verbindingen in Duitsland zijn over het algemeen zo slecht dat het pijnlijk is. Op school hadden we veel te traag internet om online te kunnen lesgeven toen de scholen dicht waren. Ik moest altijd naar een plek met een goede verbinding rijden en dan werken vanuit de auto. Dat was verschrikkelijk. Mede daarom ben ik verhuisd.
Een deel van de scholieren is door het gebrek aan voorzieningen achteropgeraakt tijdens de pandemie. Sommige gezinnen hadden thuis helemaal geen computer en kregen van de overheid veel te laat pas een laptop. Die kinderen konden we eerst alleen maar bellen om in contact te blijven, of ik ging bij ze langs. Ik vind het heel belangrijk dat iedereen aansluiting heeft op internet, anders krijg je een tweeklassenmaatschappij.
Alle partijen hebben dit probleem op de agenda staan, al heel lang. En de resultaten zijn tot nu toe slecht. Dat hebben we in het bijzonder in de pandemie ervaren. Ik verwacht dan ook geen snelle of grote verbeteringen als het om digitalisering gaat."
"Twee thema's zijn voor mij leidend bij de komende verkiezingen, en dat zijn het klimaat en de aanpak van rechts-radicalisme.
Qua klimaat moet er veel meer gebeuren dan tot nu toe het geval is. Dat is ook de reden dat ik meedoe met Fridays for Future, de grote en jonge klimaatbeweging in Duitsland. Want kijk naar het laatste IPCC-rapport: we kunnen niet langer wachten. Waarom is het bijvoorbeeld een stuk goedkoper om met het vliegtuig naar Parijs te gaan dan met de trein? En waarom sluiten we de laatste bruinkoolmijnen niet direct, in plaats van pas uiterlijk in 2038?
Daarnaast hebben mensen zoals ik, die zich inzetten voor de klimaatbeweging, hier in het oosten van Duitsland te maken met bedreiging door rechtse jongeren. Ik wil dat de nieuwe regering daar hard tegen optreedt. En sowieso vind ik dat er meer gedaan moet worden om rechtsradicalisme aan te pakken, bijvoorbeeld met meer anti-racisme-projecten."
"Sinds een paar jaar ben ik actief binnen de AfD. Onder andere hun standpunten tegen open grenzen en klimaathysterie, en vóór het traditionele gezin trokken me over de streep om me aan te sluiten.
Een nieuwe regering moet ervoor zorgen dat er zo min mogelijk nieuwe schulden gemaakt worden, en dat het land nooit meer op slot gaat vanwege corona. Wie er in mijn omgeving ziek van werd kreeg niet meer dan een griep, maar corona heeft wel mooi mijn eindexamenjaar vergald met dat thuisonderwijs.
Ook migratie speelt een rol bij mijn keuze op 26 september, bepaalde experts zeggen dat er een nieuwe migratiecrisis aankomt. Ik las ergens dat maar 3 procent van de mensen die de afgelopen weken uit Afghanistan zijn geëvacueerd ook echt iets voor Duitsland gedaan heeft. Onder de rest zouden zich misdadigers bevinden die eerder zijn uitgezet. Zulke mensen mogen we niet terughalen."
"Ik zou willen dat pensioenen niet meer belast werden. Na 48 jaar werken krijg ik netto 1250 euro pensioen. Daar kan ik net de huur van betalen. Armoede onder ouderen is een groot probleem. Speciaal voor vrouwen, omdat zij zich in hun jongere jaren voor de familie ingezet hebben, en geen pensioen hebben opgebouwd.
In de klimaatplannen moet meer rekening gehouden worden met ouderen. De Groenen zetten vol in op de fiets, maar vragen zich niet af hoe ouderen van 80 dat doen. Wij kunnen beter autorijden dan fietsen, en stappen niet zomaar op de elektrische step. Er wordt ons verweten dat onze generatie het milieu heeft verpest. Maar wij deden nog boodschappen met een netje, en stopten alles in papieren zakken in plaats van plastic.
Van de nieuwe regering zou ik ook het recht willen krijgen om te sterven. Onze geschiedenis (onder de noemer 'euthanasie' vermoordden nazi-artsen in de Tweede Wereldoorlog op grote schaal psychiatrische patiënten, lichamelijk gehandicapten en mensen met een erfelijke afwijking, red.) mag ons nu niet meer in de weg staan bij stervensbegeleiding. Er zijn politici die zeggen dat het mooi is om naar een verzorgingstehuis te gaan. Nee, dat is niet mooi: ik wil tot het einde van mijn leven thuis blijven wonen."
