Geen duidelijke winnaar na fel debat tussen drie potentiële Merkel-opvolgers
In een bijna twee uur durend tv-debat hebben de lijsttrekkers van de drie grootste partijen in Duitsland het tegen elkaar opgenomen, exact vier weken voor de Duitse verkiezingen. Armin Laschet (CDU/CSU), Olaf Scholz (SPD) en Annalena Baerbock (Groenen) discussieerden over thema's als klimaat, het coronabeleid, belastingen en sociale ongelijkheid.
Het debat ging er zeker voor Duitse begrippen fel aan toe. Met name Laschet was vuriger dan eerder. Zijn CDU/CSU - de partij van bondskanselier Merkel - staat er historisch slecht voor in de peilingen en vooraf werd de druk op hem flink opgevoerd om met dit debat "het tij te keren".
Aanvallen over en weer
Hij viel Groenen-kandidaat Baerbock aan door te zeggen dat de Groenen met hun klimaatvoorschriften "de industrie aan de voeten ketent" en daarmee bedrijven naar het buitenland jaagt. "Dan heb je dadelijk een mooie klimaatbalans, maar geen banen meer", zei hij. Zijn grote concurrent Scholz dwong hij tot het innemen van een standpunt over een coalitie met de linkse partij die Linke. Laschet: "Hoe moeilijk kan het zijn: ja of nee?"
Baerbock viel op haar beurt Laschet en Scholz aan op hun weigering zaken te verbieden voor het klimaat. "Dat vind ik eerlijk gezegd schrikbarend en heeft er vooral mee te maken dat zoiets in verkiezingstijd niet goed aankomt", zei ze. De Groenen willen per 2030 geen nieuwe auto's meer met een verbrandingsmotor, verplichte zonnepanelen op elk nieuwbouwhuis en 2 procent land reserveren voor windmolens.
Dat moet snel gebeuren, aldus Baerbock, "want als de volgende regering het niet voor elkaar krijgt zich volledig op klimaatneutraliteit te richten, hebben we een vet probleem".
Duidelijke verschillen
Het debat maakte de verschillen tussen de partijen op sommige punten helder. Bijvoorbeeld als het gaat om belastingen. De CDU wil voor alle inkomens belastingverlaging. Bij de Groenen en de SPD moeten de hogere inkomens juist meer gaan betalen. Scholz noemt de geplande belastingverlagingen van de CDU voor hogere inkomens "immoreel", zeker bij een torenhoge staatsschuld na de coronacrisis.
"Iemand die zoveel verdient als ik, heeft geen belastingverlaging nodig", zei Scholz. Laschet hamerde erop dat de CDU vindt dat na de coronacrisis mensen en bedrijven niet ook nog eens geraakt mogen worden door belastingverhogingen.
In het uitvoerige debat kwamen alle grote thema's voorbij: van armoede onder kinderen tot Afghanistan, het coronabeleid en de vraag of er tegenwoordig nog over 'Ossi's en Wessi's' gesproken mag worden, zoals mensen uit het voormalige Oost- en West-Duitsland informeel soms nog worden genoemd.
Aanvallende Laschet
De analisten waren achteraf niet eensgezind over een winnaar van het debat. Baerbock deed het goed, concludeerden de meesten. Vooral omdat ze meer op haar gemak was in vergelijking met eerdere interviews en debatten. Op het gebied van klimaat, maar ook over kinderarmoede wist ze persoonlijke en inhoudelijk sterke punten te maken.
Laschet was duidelijk aanvallender en veel minder de aardige, joviale Rijnlander die hij normaal is. Het was duidelijk dat hij wilde vechten en dat hij beseft dat zijn partij in een rampzalige situatie zit. Hij hoopte de kiezers te trekken die zich zorgen maken over een te linkse of groene regering.
Scholz was van de drie duidelijk het minst energiek. "Hij heeft zich erdoor gedieseld", zo omschreef een analist het. Maar zijn rustige manier van praten en het feit dat hij zich door alle aanvallen niet uit de tent liet lokken, kan op sommige kijkers juist soeverein en "Merkel-waardig" overkomen.
Scholz winnaar in enquête
Uit een ondervraging van opiniepeiler Forsa onder 2500 respondenten kwam Scholz met 36 procent ook als winnaar van het debat uit de bus. Baerbock haalde 30 procent. Laschet kreeg 25 procent van de stemmen.
Er was ook gevraagd naar wie het meest sympathiek overkwam. Ook daar kwam Scholz het beste uit de bus, met 38 procent. 37 procent vond Baerbock het vriendelijkst overkomen. In deze ondervraging was ook het effect van Laschets nieuwe stijl duidelijk te zien. Hij eindigde onderaan, met 22 procent,
De nieuwe Duitse bondskanselier wordt meteen een van de machtigste mensen in Europa. Daarom zijn de verkiezingen ook voor ons van belang, legt onze correspondent uit in de video:
