Vanuit presidentieel paleis Kabul eisen Taliban de zege op: 'Ongeëvenaarde prestatie'
De Taliban hebben vanuit het presidentieel paleis in Kabul de overwinning uitgeroepen. Volgens een van de leiders van de Taliban, Mullah Baradar, is het een "ongeëvenaarde" prestatie, maar begint het echte werk pas nu: Afghanistan effectief gaan regeren en problemen oplossen voor de bevolking.
De regering heeft nog niet gereageerd op de claim van de extremistische groepering, die het land al bestuurde voor de invasie onder leiding van de VS in 2001. Wel erkende de naar het buitenland gevluchte president Ghani op Facebook dat de Taliban de machtsstrijd hebben gewonnen.
Een Talibanwoordvoerder zei aan het begin van de avond dat spoedig het "Islamitische Emiraat Afghanistan" zou worden uitgeroepen vanuit het paleis, maar dat is nog niet gebeurd. Wel is op videobeelden van nieuwszender Al-Jazeera te zien dat strijders en commandanten van de extremistische beweging in het gebouw rondlopen:
De Taliban gaven aan het eind van de middag (Nederlandse tijd) hun troepen het bevel om het centrum van de stad binnen te trekken. Volgens de beweging is dat om de openbare orde te bewaken na het vertrek van de politie.
Kort daarvoor was duidelijk geworden dat president Ghani het land is ontvlucht. Op Facebook schrijft hij dat het een moeilijk besluit was. Er was volgens hem mogelijk een "enorme humanitaire ramp gebeurd" als hij zou zijn gebleven in Kabul. Hij suggereert dat Talibanstrijders dan een nietsontziend offensief zouden zijn begonnen.
'Taliban hebben gewonnen'
Ook schrijft hij dus dat de Taliban de strijd hebben gewonnen en roept hij de extremistische beweging op met een duidelijk plan te komen om de angst en onzekerheid bij de bevolking weg te nemen. Hij zegt niet waar hij nu is.
Het presidentieel paleis ligt in het centrum van de stad, in de zogenoemde groene zone. "Dat is normaal gesproken de meest beveiligde en ondoordringbare wijk van Kabul, vol ambassades en kantoren van Westerse hulporganisaties", zegt correspondent Aletta André. Maar op foto's is te zien dat de controleposten nu zijn verlaten. "De hele dag is er eigenlijk geen verzet geweest tegen de Taliban."
De situatie in de hoofdstad is zeer onduidelijk. Op meerdere plekken in de stad zijn explosies en geweervuur gehoord, maar de Afghaanse regering beweerde vanmiddag dat er geen grootschalige gevechten zijn uitgebroken.
Bij een ziekenhuis in Kabul zijn veertig gewonden binnengebracht, meldt een hulporganisatie op sociale media. De patiënten zouden gewond geraakt zijn bij gevechten in de regio Qarabagh, zo'n 100 kilometer van Kabul.
'Vliegveld wordt beschoten'
De Amerikaanse ambassade meldt dat het vliegveld van de hoofdstad is beschoten. Amerikaanse burgers werden opgeroepen dekking te zoeken en niet naar de ambassade of het vliegveld te komen.
NAVO-chef Stoltenberg heeft gezegd dat het vliegveld openblijft en dat NAVO-troepen de veiligheid waarborgen. Alle commerciële vluchten zijn geschrapt om ruimte te maken voor evacuaties met militaire vliegtuigen. De Taliban zijn er naar eigen zeggen niet op uit om het vliegveld in te nemen.
Westerse landen hebben in grote haast hun ambassades in de Afghaanse hoofdstad ontruimd. Zo is de Amerikaanse vlag gestreken bij de ambassade en is het grootste deel van het personeel vertrokken.
Tot drie dagen geleden hield het ministerie van Buitenlandse Zaken van de VS vol dat er geen sprake zou zijn van evacuatie. Nederland heeft vannacht al de ambassade in Kabul ontruimd en verplaatst naar een locatie bij het vliegveld.
Regering staat machteloos
De grote vraag is nu of er een overgangsregering komt. Twee Taliban-functionarissen hebben tegen persbureau Reuters gezegd dat ze zo'n interim-regering niet zullen accepteren. De Taliban willen dat de macht volledig aan hen wordt overgedragen. "Daar lijkt de regering weinig aan te kunnen doen", zegt correspondent Aletta André.
Leden van het deels gevluchte Afghaanse kabinet hebben gezegd dat er morgen in Qatar nog wordt overlegd over een interim-regering.
Snelle opmars
In april kondigde de VS aan al zijn troepen voor 1 september terug te trekken uit Afghanistan. Daarna lanceerden de Taliban, die voor de invasie van 2001 al aan de macht waren, een groot offensief.
De laatste weken is het snel gegaan: in hoog tempo hebben strijders van de groepering de belangrijkste steden van het land heroverd en nu lijken ze dus ook Kabul in handen te hebben.
