Het is nu echt zeker: dit wordt de langste kabinetsformatie ooit

Het is 225 dagen geleden dat er verkiezingen werden gehouden en er is geen ontkomen meer aan: dit wordt de langste kabinetsformatie aller tijden. Het vandaag geëvenaarde record staat nu nog op naam van het huidige demissionaire kabinet. Dat stond in 2017 op de 225e dag na de stembusgang rond 11.00 uur op het bordes van Paleis Noordeinde.

Sinds gisteren zitten de onderhandelaars van VVD, D66, CDA en ChristenUnie bij elkaar op landgoed De Zwaluwenberg in Hilversum. De onderhandelingen over een conceptregeerakkoord zijn net begonnen. De verwachting is niet dat dit er deze of volgende week ligt.

"Volgende week is er ook weer overleg, en ook daarna waarschijnlijk nog", zei VVD-leider Rutte bij zijn aankomst op het Hilversumse landgoed. "Er is natuurlijk heel veel werk te doen."

De onderhandelingen over een nieuw kabinet, met dezelfde partijen als in het huidige kabinet, begonnen drie weken geleden. Tot dat moment was er geen enkele voortgang geboekt. De formatie zat ruim een half jaar in het slop door allerlei onderlinge blokkades. De impasse werd, toen we af leken te stevenen op nieuwe verkiezingen, door D66 doorbroken.

Bij de verkiezingen van 17 maart werd de huidige coalitie niet afgestraft door de kiezer, maar de vier partijen kregen opnieuw een meerderheid. Dat is bijzonder, en de uitslag leek dan ook een aansporing van de kiezer om door te gaan. Maar voordat de optie van een doorstart serieus in beeld kwam, moest eerst een groot aantal hindernissen genomen worden.

Te beginnen met de foto die ANP-fotograaf Bart Maat ruim een week na de verkiezingen maakte van verkenner Ollongren (D66). Op de notities onder haar arm is te lezen: "Positie Omtzigt, functie elders."

Vóór de foto met die omineuze vier woorden was iedereen nog eensgezind: zo'n lange formatie als de vorige keer, dat moest niet meer, want er spelen belangrijke problemen als corona, stikstof, klimaat, een wooncrisis. En die konden niet door een demissionair kabinet worden opgelost. Voor de zomer moest er een nieuwe ploeg op het bordes bij de koning staan.

Over records gesproken; dit kabinet heeft sinds half oktober ook het langst de status 'demissionair'. De ploeg viel in januari over de toeslagenaffaire. Het vorige record stond op naam van het kabinet-Den Uyl, dat in 1977 negen maanden demissionair was. Het daaropvolgende kabinet, Van Agt I, staat ook hoog in de top-vijf van langste formaties.