Met volle stadions maakt eredivisie balans op: clubs leven nog, kopzorgen blijven
De stadions in de eredivisie zijn dit weekend weer volledig gevuld met supporters. Alle profclubs staan na twee zware coronajaren nog overeind en het einde lijkt in zicht. Toch zijn er nog genoeg zorgen. "Dat de clubs niet zijn omgevallen, wil niet zeggen dat ze niet ernstig geraakt zijn", weet Jan de Jong, directeur van de Eredivisie CV.
Net als de rest van de samenleving haalt de voetbalwereld opgelucht adem na het bekendmaken van de versoepelingen. Vanaf 26 januari mochten de stadions weer voor een derde worden bezet, nu kunnen de clubs hun volledige capaciteit benutten.
Ruggengraat
De Jong: "Van de ongeveer 500 wedstrijden sinds het begin van de coronapandemie zijn er maar een stuk of 125 met volle stadions gespeeld. Betaald voetbal in Nederland bestaat bij de gratie van supporters. Zij zijn de ruggengraat."
Niet alleen voor de fans en de sfeer in het stadion zijn de versoepelingen goed nieuws. De clubs moesten naast morele steun ook de inkomsten missen die bij een vol stadion horen. De gevulde stadions zullen weer kolken als vanouds en, niet onbelangrijk, de kassa zal bij thuiswedstrijden weer rinkelen.
De sector is hard geraakt. Keihard. Alle spaarpotten, als die er al waren, zijn stukgeslagen.
"Per thuiswedstrijd, afhankelijk van de tegenstander, zijn we een bedrag tussen de 150.000 euro en 200.000 euro misgelopen", zegt Ivo Pfennings, algemeen directeur van Fortuna Sittard. "En dan heb ik het nog niet eens over de inkomsten van onze fanshop en opbrengsten uit de horeca. Het bedrag loopt dus verder op."
De directeur van Go Ahead Eagles, Jan Willem van Dop, sluit zich aan bij zijn collega. "Allereerst is het vanuit menselijk oogpunt heel belangrijk. Supporters willen gewoon hun passie naleven en hun club aanmoedigen. Op de tweede plaats is het zakelijk heel fijn. De kosten zijn natuurlijk minder zonder publiek, maar dat weegt bij lange na niet op tegen de inkomsten die we mislopen."
Steun
Gemiste inkomsten of niet, feit is dat er nog geen enkele Nederlandse club in het betaald voetbal is omgevallen. De NOW-regeling (Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid) en speciaal in het leven geroepen fondsen van de overheid vangen een deel van de financiële schade op.
Daarbij kan een voetbalclub ondanks gesloten deuren rekenen op de steun van trouwe supporters en sponsors. De aanhang heeft zo voor een groot deel het 'bonnetje van het verlies' betaald door af te zien van compensatie voor de gemiste wedstrijden.
Zo bekeken lijkt de schade voor betaaldvoetbalclubs mee te vallen. "Dat vind ik te kort door de bocht", pareert Pfennings, "Er is veel inspanning nodig geweest om de continuïteit te waarborgen en we hebben ontzettend creatief moeten zijn om deze periode zo goed mogelijk te doorstaan."
Ook De Jong wil de financiële problemen bij de clubs absoluut niet bagatelliseren. "Tussen kerngezond en een faillissement zitten nog een heleboel grijstinten. Dat zijn er echt beduidend meer dan 50. Maar laat ik er duidelijk over zijn: de sector is hard geraakt. Keihard. Alle spaarpotten, als die er al waren, zijn stukgeslagen."
Fortuna Sittard en Go Ahead Eagles zijn wat dat betreft twee uitersten. Waar de financiële malaise bij Fortuna momenteel groot is, is de situatie bij Go Ahead beduidend beter.
In de 'financiële gezondheidslijst' van de KNVB eindigde Fortuna Sittard eind vorig jaar stijf onderaan. Go Ahead Eagles was daarentegen de verrassende koploper in hetzelfde lijstje en liet clubs als Ajax en AZ achter zich.
De KNVB maakt jaarlijks een ranglijst op basis van een Financieel Rating Systeem (FRS) om te kijken hoe gezond de eredivisieclubs zijn. De maximumscore is 40. Als een club lager dan 15 punten scoort, komt die onder toezicht van de KNVB te staan.
"De promotie naar de eredivisie heeft bij ons niet geleid tot aanpassingen in de organisatie", verklaart Van Dop de financiële stabiliteit in Deventer. "Daarnaast hebben we de NOW-steun zo conservatief mogelijk begroot."
Vet op de botten
De Go Ahead-directeur plaatst wel een kanttekening. "Eerlijkheid gebiedt te zeggen dat onze hoge notering ook te maken heeft met twee hele mooie transfers, afgelopen zomer: Sam Beukema naar AZ en Jay Gorter naar Ajax."
"Al deze dingen samen hebben ervoor gezorgd dat we genoeg vet op de botten hadden om deze periode door te komen."
Dat vet op de botten wordt in Sittard nou juist gemist. "We moeten de komende tijd kritisch kijken naar al onze uitgaven", weet Pfennings.
"Voor de lange termijn staat uiteraard het verbeteren van het eigen vermogen - en daarmee een stijging in de 'gezondheidslijst' - hoog op de agenda. Maar doordat er momenteel zoveel onzekerheden zijn vanwege het coronavirus is het lastig om hier een toekomstscenario voor te ontwikkelen."
Fortuna heeft nog een lange weg te gaan en de coronacrisis zal nog wel een tijdje nadreunen. De opgelopen schade na twee coronaseizoenen moet worden weggepoetst en daarnaast zijn er ook eredivisieploegen die belastinguitstel hebben aangevraagd.
"Het gaat jaren en jaren duren voor ze die schulden hebben afgelost", voorspelt De Jong. "Covid-19 is het bewijs van de 'Wet van Behoud van Ellende'. Daar zijn we nog niet van af, ook als het virus al is verdwenen."
