Rechters MH17-proces beschrijven 'immense' kracht van de Buk-explosie
Op de tweede dag van de inhoudelijke behandeling van het MH17-proces heeft de rechtbank de toedracht van het neerhalen van het Malaysia Airlines-toestel besproken.
Het gaat om de resultaten en conclusies van het internationale onderzoeksteam naar de rampvlucht. Voorzitter Steenhuis waarschuwde nabestaanden en andere toehoorders dat de informatie "heel veel en soms heel technisch van aard is".
Steenhuis beschrijft de impact van Buk-raket die volgens de onderzoekers is gebruikt bij het uit de lucht schieten van de Boeing en zegt dat de kracht van de explosie vlak buiten de cockpit van vlucht MH17 immens was. De Buk-raket schoot met een snelheid van 2800 km/uur omhoog, ontplofte en slingerde met grote kracht een wolk van duizenden stukjes metaal rond die het passagiersvliegtuig doorboorden.
Die stukjes hadden een snelheid van tien tot twintig keer de snelheid van het vliegtuig; de metaaldeeltjes boorden zich in het lichaam van de bemanning.
Belangrijke bewijsstukken
De rechter vertelt uitvoerig over die metalen deeltjes, die in het onderzoek 'lichaamsvreemde materialen' worden genoemd. De stukjes ijzer die gevonden zijn in het lichaam van de first captain, de first officer en de purser zijn belangrijke bewijsstukken. Op de deeltjes vinden de forensische experts cockpitglas en dat bewijst dat ze afkomstig zijn van een explosie buiten het vliegtuig. Ook elders in het vliegtuig zijn fragmenten gevonden die wijzen naar het wapen, een Buk-raket.
"Het is muisstil" in de zaal waar de nabestaanden de zaak volgen, zegt Anton Kotte later. "Normaal wordt er door familieleden commentaar gegeven op wat er gebeurt, vandaag niet." Kotte verloor zijn zoon Oskar, schoondochter en kleinkind. "De gruwelijke details die door de rechtbank worden voorgelezen, hebben voor de nabestaanden een gezicht", zegt Sander van Luik, wiens broer in het toestel zat. Als hij de feiten hoort, gaat hij uitrekenen wat de tijd was tussen het afvuren van de Buk en het moment van de crash. "Die paar minuten ga je toch visualiseren, waarbij je jezelf moet voorhouden dat ze er niets van hebben gemerkt."
De rechtbank citeert ook uit een onderzoek van de Russische producent van het wapen. Volgens een expert van dit bedrijf duidt de schade aan het vliegtuig op een andere lanceerlocatie en een andere raketkop dan waar in het onderzoeksrapport over wordt gesproken. Rusland heeft in het verleden gezegd dat vlucht MH17 zou zijn neergehaald door een Buk die is afgeschoten door het Oekraïense regeringsleger vanaf een locatie die haaks ligt op de vliegroute van MH17.
Een reconstructie over wat er gebeurde op de grond rondom het neerhalen van vlucht MH17, zie je in de special hieronder. Beleef op basis van telefoongesprekken hoe de vier verdachten - vaak scheldend en tierend - te werk zijn gegaan:
De rechtbank citeert ook getuigen die zijn gehoord door het onderzoeksteam. Hier heten ze X48, M58 en S40. Zij hebben de raket gezien toen deze werd afgeschoten of konden het spoor beschrijven. M58 was een strijder die behoorde tot het team van een van de verdachten, Leonid Chartsjenko. Hij beschrijft dat hij in de buurt van de Buk was toen deze werd afgeschoten. Uit onderzoek van zijn telefoongegevens blijkt dat hij inderdaad op de afvuurlocatie was.
M58 verklaart dat hij gezien heeft hoe de raket op 10 kilometer hoogte ontploft in de buurt van het vliegtuig. Dat is opmerkelijk, want het was op die bewuste dag bewolkt. De rechtbank heeft ook vragen over zijn verklaring: zo zegt hij het ene moment dat hij tussen de bomen stond, in een andere verklaring staat hij in het veld. En de ooggetuige zegt dat er geen brand ontstond na de lancering, terwijl andere getuigen daar wel weer over verklaren.
Op deze manier zal de rechtbank de komende dagen het hele dossier doornemen. Vanaf morgen wordt uitvoerig ingegaan op de rol die de vier verdachten zouden hebben gespeeld.
Ook vandaag benadrukten de rechters meermaals dat ze nog geen enkel oordeel vellen over de inhoud van het dossier. Ze vertellen wat het Openbaar Ministerie heeft aangedragen, het oordeel van de rechters komt later.
