Een jaar lang 'goed nieuws', wat heeft het ons opgeleverd?

Bloedige aanslagen, veel oorlogen en leed in de wereld, grote pop-iconen die overleden: 2016 leek gedomineerd door negatief nieuws. Om ons heen kwam een vraag veel terug: waar is het positieve nieuws gebleven? De observatie was er, maar het kwartje viel toen meerdere mensen vertelden dat ze het nieuws niet meer volgden omdat het een depressieve uitwerking had op hun dagelijkse humeur.

Daar moesten we iets mee. Als redactie wilden we niet alleen het leed laten zien in de wereld, we wilden ook laten zien dat er verhalen waren waar je als lezer om moet (glim)lachen. En dus namen we ons voor om in 2017 wekelijks een artikel te maken met een overzicht van het goede nieuws van die week.

Op 14 januari 2017 verscheen het eerste overzicht. De reacties op sociale media waren opvallend: ze waren bijna allemaal positief. Het initiatief leek een gevoelige snaar te raken: positief nieuws moest meer uitgelicht worden, vonden veel van onze lezers.

Het eerste overzicht bracht ook meteen een discussiepunt met zich mee dat het hele jaar lang bleef, want wat is eigenlijk goed nieuws? Mogen wij als nieuwsorganisatie wel benoemen wat goed en wat slecht nieuws is? Het positieve voor de een kan namelijk negatief zijn voor de ander.

Laat de discussie beginnen...

De discussie bij het eerste overzicht ging over het gratis reizen voor mbo-studenten. Goed nieuws voor de studenten, maar, werd terecht opgemerkt, niet voor iedereen. "Want dit geld moet ergens anders vandaan komen", was een argument.

De eerste les dus. Vanaf dat moment keken we elke week kritisch naar elk onderwerp dat in aanmerking kwam voor het overzicht. Vaak was het al opgelost door te benoemen dat het nieuws positief was voor een bepaalde groep, maar niet voor iedereen.

De eerste weken werd het overzicht goed ontvangen. Er werd (deels) voldaan aan een behoefte en dat werd duidelijk door de reacties die we binnen kregen. "Een hele positieve ontwikkeling", "het overzicht zal veel mensen wat lasten van hun schouders halen en ook hoopvoller over de wereld laten zijn", "zal eens tijd worden" en "al verschillende malen heb ik laten weten dat ik sommige nieuwsitems verschrikkelijk vind, om te lezen of de bijbehorende foto's te zien. De mededeling van NOS.nl om dit jaar ook (meer) positief nieuws te brengen stemt mij dan ook zeer verheugd!" is een kleine greep uit de honderden reacties die zijn binnengekomen.

Moeilijke punten

Maar al snel kwamen meerdere moeilijkheden naar voren. Want hoe maak je een positief overzicht in een week met overwegend negatief nieuws? Hoe kun je vertellen over economische vooruitgang als er een paar dagen eerder tientallen doden zijn gevallen bij een aanslag? Snel bleek dat het juist in deze weken nodig was om te laten zien dat er ook nog goede dingen zijn gebeurd.

Ook konden we in het overzicht proberen om een positief gevoel te beschrijven bij negatief nieuws. Dat was moeilijk, maar probeerden we voor het eerst bij het nieuws na de aanslag bij het Ariana Grande-concert in Manchester. We openden het overzicht met het benefietconcert voor de slachtoffers: het concert was namelijk niet zwaarmoedig. De aanwezigen waren verdrietig, maar sterk. Het was dé manier om op alle haat te reageren.

Maar, een overzicht is niet genoeg, zeiden onze lezers: laat meer goed nieuws terugkomen in jullie berichtgeving. Dat leidde tot gedachten op de redactie over het positief en oplossingsgericht beschrijven van nieuws. Kiezen we niet te vaak voor een negatieve insteek bij het beschrijven van dagelijks nieuws?

Ja, regelmatig wel. We kijken als journalisten eerder naar extremen. Confronterend, maar vanuit de basis ook normaal als je nieuws ziet als datgene wat afwijkt van het normale.

En dat is leerzaam.

We denken nu niet alleen bij onderwerpen bewuster na over welke insteek we kiezen, we gaan ook op zoek naar goed nieuws. Want een positief micro-verhaal bij een grote negatieve nieuwsgebeurtenis kan ook iets bijdragen aan de beleving. Een voorbeeld is een verhaal over een buurtbewoner van de wijk bij de uitgebrande Londense Grenfell Tower, die een stem geeft aan de nabestaanden. Een klein lichtpuntje bij een erg negatieve gebeurtenis.

Na een jaar lang een wekelijks overzicht hebben we wel besloten dat zo'n overzicht niet meer hét antwoord is. We willen proberen om in de dagelijkse berichtgeving het nieuws wat vaker van een andere kant te bekijken.

Niet elk onderwerp leent zich daar voor, maar als journalist de vraag stellen of je niet te erg naar het negatieve neigt, dat is een goed voornemen.