Oorlog in Jemen van 2011 tot nu
Het is al ruim vijf jaar onrustig in Jemen. We spreken wekelijks met enkele bewoners van de hoofdstad Sanaa. In dit artikel praten we je bij over deze 'vergeten oorlog', zoals het conflict in Jemen vaak wordt genoemd.
Voorjaar 2011: Jemenitische lente
Tijdens de Arabische Lente komt de Jemenitische bevolking massaal in opstand tegen de dan ruim dertig jaar zittende president Saleh. Die slaat de opstanden echter bloedig neer en weigert op te stappen. Totdat hij ernstig gewond raakt bij een granaataanslag en behandeld moet worden in Saudi-Arabië.
Februari 2012: een nieuwe president
Saleh treedt af. Er komen verkiezingen, maar de enige kandidaat die mee mag doen is Abd-Rabbu Mansour Hadi, een partij-genoot van Saleh. Hadi krijgt 99,8 procent van de stemmen en wordt de nieuwe president van Jemen.
Het doel van de opstanden in 2011 was het afzetten van president Saleh om zo een politieke transitie mogelijk te maken. De bevolking hoopt met het aanstellen van de nieuwe president dat er meer stabiliteit in het land komt.
Februari 2012 - Augustus 2014: het blijft onrustig in Jemen
Het lukt Hadi niet om een verenigd en stabiel land van Jemen te maken. Zo voert hij geen hervormingen door, neemt de corruptie alleen maar toe en verandert er verder niets in de machtsverhoudingen van het land. Ook blijven werkloosheid en de voedselvoorziening een groot probleem.
Daarnaast heeft de president te maken met verschillende groepen die onrust veroorzaken. Zo is er een beweging die meer autonomie in Zuid-Jemen wil, extremistische groeperingen zoals al-Qaida die een machtsbasis in het land willen verwerven en de Houthi's die vooral in het noorden van Jemen actief zijn.
Onder president Saleh werd er al gevochten met de Houthi's en die gevechten gaan onder Hadi onverminderd door. De Houthi's plegen regelmatig aanslagen uit protest tegen de corruptie en het in hun ogen benadelen van het noorden van Jemen.
Daarnaast zijn veel militaire officieren nog steeds loyaal aan oud-president Saleh, wat de machtspositie van Hadi verzwakt.
September 2014: Spanningen met Houthi's komen tot hoogtepunt
De Houthi-opstandelingen maken gebruik van de zwakke positie van de nieuwe president en bezetten grote delen van Noord-Jemen, waaronder de hoofdstad Sanaa. Zij worden gesteund door militairen die nog loyaal zijn aan Saleh.
Dit is het moment dat veel burgers beseffen dat de politieke verandering er niet van gaat komen. De burgers gaan de straat op in Sanaa, om zo hun steun aan de Houthi’s en afkeer van de nieuwe president te laten zien.
Januari 2015: Houthi's bezetten het presidentiële paleis
De Houthi's gaan nog een stap verder. Ze bezetten het presidentiële paleis in Sanaa en dwingen president Hadi en zijn kabinet tot aftreden.
Februari 2015: Houthi's benoemen nieuwe president
De Houthi-opstandelingen benoemen een eigen president. Maar Hadi, inmiddels vrijgelaten en gevlucht naar buurland Saudi-Arabië, verkondigt daar nog steeds de rechtmatige president van Jemen te zijn.
Maart 2015: Saudi-Arabië grijpt in
Saudi-Arabië mengt zich in het conflict en vecht aan de zijde van Hadi tegen de Houthi's. Volgens velen bemoeien de soennitische Saudi's zich met het conflict uit angst dat het sjiitische Iran de eveneens sjiitische Houthi's ondersteunt.
Begin april 2015: Veiligheidsraad neemt resolutie 2216 aan
In de resolutie wordt vastgelegd dat Hadi door de internationale gemeenschap als legitieme president van Jemen wordt erkend. Daarnaast moeten de Houthi's zich van de V-raad terugtrekken en krijgt Saudi-Arabië goedkeuring voor de interventie in Jemen. De Saudi's worden hierbij actief gesteund door de Amerikanen, Britten en Fransen.
De Houthi's weigeren zich over te geven waarop een coalitie van tien Arabische landen, met Saudi-Arabië voorop, begint aan operatie 'Vastbesloten Storm'. Het doel is om de regering van president Hadi weer aan de macht te krijgen. De coalitie voert luchtaanvallen uit op de door Houthi's gecontroleerde gebieden. De bommen komen voornamelijk neer in de hoofdstad Sanaa, die in handen is van de Houthi's.
Eind april 2015: Fase 2 operatie 'Herstel van Hoop'
Het doel van de operatie is om veiligheid te creëren, een anti-terreurbeleid uit te voeren en een politieke oplossing te vinden. Fase 2 betekent een officieel einde aan de luchtaanvallen van de coalitie op Houthi-gebieden in Jemen, maar in werkelijkheid worden de bombardementen niet minder.
En nu?
We zijn anderhalf jaar verder en er wordt nog steeds hevig gevochten. De strijd tussen de Houthi-rebellen en de Saudische coalitie gaat onverminderd door en vredesonderhandelingen onder leiding van de VN lopen stuk. Daarnaast maken terroristische groepen gebruik van de instabiele situatie in Jemen om daar een machtsbasis te verwerven.
De coalitie van Arabische landen heeft het voor elkaar gekregen om in het grootste gedeelte van het zuiden de Houthi's en de aan hen gelieerde partijen te verdrijven. President Hadi en zijn kabinet zijn weer teruggekeerd naar Jemen en regeren nu tijdelijk vanuit Aden, een grote stad in het zuiden van het land. Het noorden daarentegen is nog steeds in handen van de Houthi's.
De steun voor president Hadi is vooral in het noorden van Jemen sterk afgenomen. Dit komt voornamelijk doordat de bevolking de bombardementen die nog steeds uitgevoerd worden door Saudi-Arabië zat is.
Ondertussen verslechtert de humanitaire situatie met de dag. De Verenigde Naties schatten dat 80 procent van de bevolking in meer of mindere mate hulp nodig heeft en meer dan 14 miljoen Jemenieten niet zeker zijn van voldoende voedsel. Volgens mensenrechtenorganisaties Amnesty International en Human Rights Watch zijn beide partijen, zowel de Houthi's als de coalitie van Arabische landen, schuldig aan oorlogsmisdaden.
