Kabinet waarschuwt voor apps en sites van Chinese budgetwebshops zoals Temu

Minister Beljaarts van Economische Zaken waarschuwt consumenten en bedrijven voor de apps en websites van Chinese bedrijven als webwinkel Temu. Zij moeten eerst heel goed nadenken voordat zij hier spullen kopen, zegt hij.

Beljaarts wijst erop dat de overheid rijksambtenaren al ontraadt om via deze apps en sites Chinese producten te kopen. De AIVD waarschuwde in adviezen dat de apps een verhoogd spionagerisico hebben. "Ik adviseer consumenten en bedrijven dezelfde afweging te maken en goed op te letten", zegt de minister vandaag.

CDA-Kamerlid Krul, die de minister naar de Tweede Kamer had geroepen om vragen over Temu te beantwoorden, had liever een alarmerender waarschuwing willen horen, zoals: koop daar niet. Hij vindt dat burgers en bedrijven beter moeten worden beschermd tegen spionage, slechte producten en oneerlijke concurrentie.

Gewoon troep

Ook de VVD wijst op concurrentievervalsing door de extreem goedkoop aangeboden producten. "Hoe gaat de minister bedrijven hiertegen beschermen?", vraagt Kamerlid Kisteman zich af. Juist met de feestdagen voor de deur hebben Nederlandse bedrijven die wel aan de regelgeving voldoen en normale prijzen vragen hier last van, zegt hij.

"Het is gewoon troep", zegt CDA'er Krul. "Kan de minister niet gewoon zeggen dat consumenten en bedrijven daar niet moeten kopen? Kunnen die apps niet op zwart?" Maar zo eenvoudig is het niet, zegt de minister. Hij verzekert de Tweede Kamer dat de Autoriteit Consument & Markt (ACM) en zijn ministerie grote aandacht hebben voor het probleem.

Over de werkwijze van Temu op Android-telefoons vertelde technologie-expert Vincent Nys in maart dit jaar bij de Belgische omroep VRT. "Vanaf dat je de app installeert vraagt hij al die rechten: camera, contacten, wifi", zegt hij in de uitzending. "Zelfs toestemming om 's nachts audio op te nemen en software te installeren. Waarom heeft een shoppingapp dat nodig?"

Niet naïef zijn

Privacy-onderzoeker Matthijs Koot noemt apps die zoveel informatie vragen voor gebruikers een "privacy- en veiligheidsrisico". "Medewerkers van het moederbedrijf van Temu vallen onder Chinese wetgeving. Zij kunnen worden gedwongen tot medewerking aan activiteiten van Chinese inlichtingendiensten. Dat is relevant voor onze ambtenaren, maar bijvoorbeeld ook voor personen en bedrijven die actief zijn in vitale sectoren en concurrentiegevoelige bedrijven. We moeten daar niet naïef in zijn."

Het programma Radar besteedde eerder ook aandacht aan de webshop. Temu ontkende in een reactie dat het bedrijf screenshots maakt of de data doorverkoopt. Op de site van Temu is op de pagina over privacy te lezen welke informatie het bedrijf verzamelt en wie die mag gebruiken.

Verboden technieken

Webwinkel Temu richt zich op sociale media met reclame met extreem goedkope producten tot consumenten. De prijzen liggen vaak nog lager dan een economisch te verklaren kostprijs, zelfs als rekening gehouden wordt met Chinese lage lonen. Europese consumentenorganisaties zeggen dat Temu hiermee klanten lokt en ze overhaalt de app te downloaden en de inhoud van hun mobieltjes te delen.

In mei dienden zeventien Europese consumentenbelangenorganisaties, waaronder de Nederlandse Consumentenbond, een klacht in tegen Temu. De webwinkel houdt zich volgens de organisaties niet aan de Europese wet en maakt gebruik van dark patterns, verboden technieken om consumenten te beïnvloeden.

Deze maand meldde de ACM namens meerdere Europese consumententoezichthouders dat Temu zich binnen een maand aan het Europese consumentenrecht moet houden omdat anders boetes volgen. Binnenkort moet blijken of dat het geval is.