Ook actie KOZP tegen roetveegpiet met rode lippenstift en oorringen

• Sumeyye Ersoy

Voor het zesde jaar op rij start vandaag het Sinterklaasjournaal met roetveegpieten. In 2019 stapte de NTR af van de volledig zwart geschminkte pieten, sindsdien zijn ook bij de landelijke intocht en veel andere gemeenten alleen roetveegpieten te zien. Maar niet overal.

Kick Out Zwarte Piet (KOZP) kondigde vorige week aan om tijdens de komende intochten op verschillende plekken actie te voeren. Mogelijk richt het protest zich dan ook op roetveegpieten met "racistische kenmerken", zoals lippenstift en oorringen.

De groep publiceerde een lijst met 23 steden en dorpen. "Daar zijn de intochten niet racismevrij en moeten we van ons laten horen", zegt voorman Jerry Afriyie. "We hebben ongeveer 40 plekken benaderd met het verzoek om tot een feest voor alle kinderen te komen. Met iets minder dan de helft zijn we in gesprek", zegt hij.

De plekken waarmee ze er niet zijn uitgekomen staan op de lijst. Het gaat onder andere om Appingedam, Workum, Coevorden, Almelo en Sas van Gent.

'Zwarte Piet Light'

De NOS belde met meerdere steden en dorpen. Het sinterklaascomité uit Sas van Gent liet in eerste instantie weten voor volledig zwart geschminkte pieten te gaan, maar kwam daarvan terug na spoedoverleg. "We hebben toch besloten om over te stappen op roetveegpieten", zegt een woordvoerder.

Meer plekken die op de lijst van KOZP laten weten al roetveegpieten te hebben. Sommige besturen zeggen dat al langer te doen. "We zijn daarom ook verbaasd dat we op de lijst staan, we doen dit al jaren zo", zegt Edwin Boomstra, die betrokken is bij de intocht in Coevorden.

Afriyie verbaast het minder. "De richtlijnen zijn heel duidelijk als het gaat om hoe een roetveegpiet eruit moet zien", zegt hij. Hij zegt dat het niet alleen om schmink gaat.

"We stellen ook andere eisen, zoals stoppen met rode lippenstift en oorringen. Niet voor onze lol, maar omdat je er anders gewoonweg nog steeds een racistische karikatuur mee in stand houdt. We zien dat sommige comités kiezen voor een soort middenweg, maar met een Zwarte Piet light bestrijd je racisme niet."

Sas van Gent meldt nu te kiezen voor roetveegpieten zonder oorringen en rode lippenstift, maar zegt de afropruiken niet meer op tijd te kunnen vervangen omdat de pietenpetten dan niet meer passen. De stichting laat weten altijd als doel te hebben gehad "om een feestelijke en plezierige sfeer te creëren voor jong en oud".

Westland

Op de gepubliceerde lijst staan meerdere plekken die onder de gemeente Westland vallen. Het gaat om De Lier, Wateringen, Naaldwijk en 's Gravenzande. Bart Kester, die namens de sinterklaascomités het woord doet, zegt dat bij de afgelopen intochten in De Lier en 's Gravenzande volledig zwart geschminkte pieten waren.

"Er spelen meerdere belangen. Sommige voorzitters zijn ook ondernemer, ze hebben ook rekening te houden met hun klanten", zegt Kester.

Toen KOZP afgelopen jaar demonstreerde tijdens de intocht in De Lier, kwamen voorstanders van Zwarte Piet dat verstoren. Vanwege veiligheidsredenen maken de comités in die plaats en 's Gravenzande nu niet bekend wat voor pieten er zullen zijn.

"We weten het ook nog niet en willen tegelijkertijd alle mogelijke schade beperken", zegt Kester. De gemeente is volgens hem op alle mogelijke scenario's voorbereid.

KOZP stopt

Na tien jaar actievoeren is dit voor KOZP het op een na laatste jaar. Volgend jaar heft Nederland Wordt Beter zichzelf op, waar deze campagne onderdeel van is.

"Niemand van ons vindt het leuk om te moeten protesteren, we doen het omdat we het belangrijk vinden en tegelijkertijd hebben we een deadline gesteld", zegt Afriyie. "Waar we aan het begin heel Nederland moesten aanspreken, gaat het nu nog om enkele plekken. Het wordt tijd om het stokje door te geven aan de samenleving.

In deze terugblikvideo zie je hoe de discussie over de kleur van Piet door de jaren heen is gevoerd: