Eerste kroongetuigenzaak sinds Marengo-proces van start

Met argusogen wordt gekeken naar de eerste strafzaak met een kroongetuige sinds het Marengo-proces, de megarechtszaak die draaide om meerdere liquidaties. Vandaag staat deze nieuwe kroongetuige voor de rechter, samen met een aantal medeverdachten die hij aanwees als betrokkenen bij onderwereldgeweld.

De zaak draait om twee moorden (waaronder een vergissing), voorbereidingen voor nog een derde moord en de beschieting van een club in Amsterdam. In juni maakte het Openbaar Ministerie bekend dat deze zaken konden worden opgelost dankzij de verklaringen van iemand die zelf bij de dadergroep hoorde.

In ruil voor strafvermindering en bescherming vertelde deze kroongetuige wie waarbij betrokken was. De politie pakte tot nu toe drie anderen op.

De inzet van kroongetuigen kwam door het Marengo-proces tegen Ridouan Taghi flink onder druk te staan. Drie onschuldige mensen werden tijdens het proces vermoord, hoogstwaarschijnlijk als wraak voor de verklaringen van de kroongetuige in de zaak.

De Onderzoeksraad voor Veiligheid oordeelde dat de overheid tekort was geschoten in de bescherming van de drie slachtoffers. De Tweede Kamer riep vervolgens op om voorlopig geen nieuwe deals te sluiten met kroongetuigen en een voorgenomen uitbreiding van de kroongetuigenregeling uit te stellen.

Toch kondigde het OM dit voorjaar dus weer een nieuwe kroongetuigezaak aan. Hoogleraar strafrecht Sven Brinkhoff van de Universiteit van Amsterdam reageerde kritisch. Er kleven volgens hem veel risico's aan de inzet van het middel, onder meer vanwege de mogelijke onbetrouwbaarheid van kroongetuigen.

Martelcontainers

Advocaat Sander Janssen, zelf betrokken in deze nieuwe zaak, benadrukte dat extra voorzichtigheid is geboden wanneer het gaat om iemand die al veroordeeld is. Dat is ook nu het geval: kroongetuige Dominique K. sloot pas een deal met justitie nadat hij vijftien jaar celstraf had gekregen voor zijn rol bij een van de moorden.

Vandaag zal het OM in de rechtszaal meer uitleg geven over de achtergrond van de deal en de rol die K. en zijn medeverdachten zouden hebben gespeeld bij het geweld in het criminele circuit.

Dat geweld speelde zich af in 2020, in Amsterdam en Rotterdam. De verdachten lijken erop uit te zijn gestuurd om mensen te liquideren uit de organisatie van cocaïnehandelaar Roger P., beter bekend als 'Piet Costa'. Hij zit zelf in de gevangenis vanwege drugshandel en het opzetten van de beruchte 'martelcontainers'.

Vergissing

De vondst van die containers maakte op lugubere wijze duidelijk dat er een groot onderwereldconflict gaande was. Piet Costa zou van tientallen miljoenen zijn bestolen en op wraak uit zijn. Tegelijk was ook zijn organisatie doelwit.

In mei 2020 werd in Rotterdam een man doodgeschoten die tot de groep van Costa wordt gerekend. Kort erna stond de moord op een ander lid van de organisatie gepland. De liquidatie mislukte, omdat de man merkte dat hij in de gaten werd gehouden.

Vervolgens werd in oktober 2020 in Amsterdam een man neergeschoten die met een geleende auto onderweg was om iets te eten te halen. Die moord bleek een vergissing: het werkelijke doelwit was vermoedelijk de eigenaar van de auto.

Het was kroongetuige Dominique K. die een peilbaken onder de auto had geplakt om het doelwit te kunnen volgen. Na zijn veroordeling besloot K. met justitie om de tafel te gaan, ook omdat hij vreesde voor zijn leven.

Twijfels

Het AD schreef dat K. daarvoor ook al over de misdrijven had gesproken. Volgens de krant was K. in de gevangenis uitgerekend naast de man geplaatst tegen wie de aanslagen gericht waren: Piet Costa.

Bij hem zou K. al veel opgebiecht hebben. De recherche vond versnipperde brieven van Costa, waarin hij beschreef wat K. hem had verteld. Hij omschreef hem in de snippers als "de perfecte kroongetuige" en stelde: "Ik denk wel dat ik hem zover krijg".

De drugsbaas zou, via K. als kroongetuige, de man die hem zou hebben bestolen tot een lange celstraf veroordeeld willen krijgen.

Het voedt de twijfels bij hoogleraar Brinkhoff en bij advocaat Janssen of de inzet van kroongetuigen wel een goed idee is. Het OM zegt vandaag te reageren op de publicaties, waarin gesuggereerd wordt dat Dominique K. beïnvloed kan zijn.