Olympische droom Havik en Van Schip eindigt in diskwalificatie, goud voor Portugezen

Yoeri Havik en Jan-Willem van Schip hebben geen hoofdrol kunnen spelen in de olympische koppelkoers.

De wereldkampioenen van vorig jaar kopieerden de strategie van het WK in Glasgow met een ultieme aanval op 54 ronden van het einde. Dit keer lieten de concurrenten zich echter niet verrassen.

Verder dan de zevende plaats kwamen Havik en Van Schip niet. En het werd zelfs nog erger: na afloop werd het Nederlandse duo gediskwalificeerd vanwege een forse schouderduw die Van Schip tijdens een aanval in de slotfase had uitgedeeld aan Oliver Wood.

De Brit, die op dat moment niet actief deelnam aan de koers, kwam daarbij ten val. Van Schip kreeg tevens een boete van 1.000 Zwitserse franken (1.056 euro).

De Portugezen Iuri Leitão en Rui Oliveira (beiden op de weg rijdend voor UAE-Emirates) waren de laatste van vijf duo's die een ronde (en zo 20 bonuspunten) wisten te pakken en deden in de slotsprint met dubbele punten een geslaagde greep naar het goud. Het was de eerste olympische titel in het wielrennen voor Portugal.

De Italianen Elia Viviani en Simone Consonni hadden tot dat moment de touwtjes stevig in handen gehad, maar gaven het goud weg met een onhandige valpartij en moesten genoegen nemen met zilver.

Het brons was voor het Deense duo Niklas Larsen en Michael Mørkøv. De 39-jarige Mørkøv sluit zijn roemrijke loopbaan als wielrenner dus af met een een groot aandeel in de 35ste (record-)zege van Mark Cavendish in de Tour de France én olympisch brons.

Tranen bij Havik: 'Droom hiervan sinds mijn negende'

"Ik ging weer op een supergoed moment, denk ik, maar daarna ontplofte de koers", was de nuchtere conclusie van Yoeri Havik na afloop. "Dat had net vijf minuten later moeten gebeuren."

Net als bij hun wereldtitel koos Havik op 54 ronden van het einde een ideaal moment om aan te vallen. Dit keer zonder resultaat. "We hadden het misschien eerder moeten proberen, zoals de Denen. Misschien wil ik het te perfect doen. Ik denk dat dit onze kans was. Het is gewoon jammer, want je wil het zo graag."

De hitte op de baan in Saint-Quentin-en-Yvelines speelde een bepalende rol, denkt Havik. "Indelen is gewoon heel moeilijk, want je rijdt rond met een lichaamstemperatuur van 39 graden. Wie het eerste gaat, raakt als eerste geblokkeerd. Daarom hebben we zo lang gewacht."

"Op mijn negende keek ik hier al naar bij de Spelen van Sydney (waar oom Danny Stam achtste werd op de koppelkoers, red.)", sloot Havik af met tranen in de ogen. "Op een gegeven moment denk je dat je misschien niet goed genoeg bent. Maar dan word je opeens wereldkampioen. We kunnen het wel. Maar vandaag even niet."

Geen garanties

Een jaar en twee dagen geleden schreven Havik en Van Schip geschiedenis door als eerste Nederlandse duo wereldkampioen te worden op de koppelkoers.

Die dag in Glasgow klopte alles bij de slimme strateeg Havik en innovatieve tempobeul Van Schip. Dankzij de wereldtitel kon het duo zich optimaal voorbereiden met onder meer een trainingsstage in Colombia en twee langere hoogtestages.

Maar in de koppelkoers is er nooit garantie op succes. Dat bleek bijvoorbeeld bij de Europese kampioenschappen in Apeldoorn, eerder dit jaar, toen Havik en Van Schip niet verder kwamen dan de achtste plaats.

Of de olympische koppelkoers in Tokio, waar Havik en Van Schip als vijfde eindigden.

Overmoed

Vanuit het startschot vloog het onervaren Oostenrijkse duo Raphael Kokas (19 jaar) en Maximilian Schmidbauer (22) ervandoor in een poging meteen een ronde voorsprong (goed voor 20 punten) te pakken.

Dat lukte niet alleen, ook pakten ze de vijf punten bij de eerste sprint. Hun vroege aanval bleek echter jeugdige overmoed, amper dertig rondjes later moesten Kokas en Schmidbauer uitgeput toezien hoe ze op twee ronden achterstand werden gereden.

Havik en Van Schip maakten zich dan ook niet druk en deden wat ze eigenlijk altijd doen: puntjes sprokkelen bij de tweede van de twintig sprints. Wat heet: ze pakten de maximale vijf punten en zaten zodoende meteen in de wedstrijd.

Twee andere favorieten kenden een stuk mindere start. De Duitser Theo Reinhardt en de Nieuw-Zeelander Aaron Gate (brons in Glasgow) haakten in elkaar en gingen onderuit.

Ze konden hun weg vervolgen, maar wel met de sporen van de val op hun lichaam. Het bleek niet de laatste valpartij in de chaotische race.

Havik en Van Schip bemoeiden zich helemaal niet met de daaropvolgende sprints en leken te broeden op een eigen ultieme aanval om een ronde te pakken.

Het waren echter niet de wereldkampioenen, maar de Italianen Simone Consonni en Elia Viviani die een serieuze aanval plaatsten.

Consonni/Viviani pakken ronde

Vrijdag werd Chiara Consonni met een vergelijkbare aanval olympisch kampioen in de koppelkoers en nu slaagde broer Simone erin om de bonus (en onderweg ook nog tien sprintpunten) te pakken.

Halverwege de 200 ronden (50 kilometer) durende wedstrijd ging het Italiaanse duo dan ook ruim aan de leiding. Toen ook de Denen Mørkøv en Larsen een ronde wisten te pakken, leek de strijd om de medailles al bijna beslist.

Later zou ook Japan nog de kostbare bonus van twintig punten pakken en zo werd een medaille voor Havik en Van Schip een steeds moeilijker verhaal.

Kopie van Glasgow

Bij de gouden WK-race kozen de Nederlanders op 54 ronden van het einde de aanval en in Parijs ging Havik precies op datzelfde moment ervandoor.

Dit keer waren de concurrenten echter gewaarschuwd, ze trokken het tempo hoog op en maakten de Nederlanders zo het leven zuur. Bovendien kwam Van Schip in volle inspanning in aanraking met de net afgeloste Brit Ollie Wood.

De Brit klapte tegen de grond, maar kon zijn weg vervolgen.

In Glasgow duurde de aanval dertig ronden, waarin de Nederlanders niet rond wisten te rijden, maar wel zoveel punten pakten dat het goud in zicht kwam.

Ook nu moesten Havik en Van Schip na dertig ronden het hoofd buigen, maar omdat de Italianen, de Denen en ook de Japanners, de Tsjechen én de Portugezen wel die 20 bonuspunten pakten, was de kans op olympisch goud verkeken.

Italianen gooien eigen glazen in

Olympisch goud leek klaar te liggen voor de Italianen Viviani en Consonni, tot de laatste bij een onhandige handaflossing onderuit werd getrokken.

Het kwam uiteindelijk aan op de slotsprint en daarin trokken de Portugezen verrassend aan het langste eind. Leitão, die al zilver had gewonnen in het omnium, won die slotsprint met dubbele punten.

De Italianen kwamen niet verder dan vier punten en moesten genoegen nemen met zilver. Het brons was voor Denemarken.

Wist jij dat de madison zijn naam ontleend aan Madison Square Garden in New York, waar de koppelkoers rond 1900 al duizenden toeschouwers wist te trekken. En hoe werkt het om in alle chaos het hoofd koel te houden. Meervoudig wereldkampioene Kirsten Wild legt het hieronder uit.