Latijns-Amerikaanse landen willen openheid rond verkiezingsuitslag Venezuela
Veel Latijns-Amerikaanse landen zijn kritisch over de uitkomst van de presidentsverkiezingen in Venezuela. Zittend president Maduro heeft de winst opgeëist, uren na het sluiten van de stembussen. Daarmee zou hij zijn derde termijn als president ingaan. Maar de oppositie zegt juist dat tegenkandidaat González met overmacht heeft gewonnen en er is gesjoemeld.
"Niet op deze manier! Het was een publiek geheim dat ze zouden 'winnen', ongeacht het daadwerkelijke resultaat", zegt de Uruguayaanse president Lacalle Pou over de socialistische partij van Maduro, Partido Socialista Unido de Venezuela (PSUV). "Het hele verkiezingsproces had duidelijk gebreken."
Peru heeft zijn ambassadeur teruggeroepen uit Venezuela voor overleg. "Ik veroordeel in de strengste bewoordingen deze optelsom van onregelmatigheden", zegt minister González-Olaechea van Buitenlandse Zaken. Ook Costa Rica verwerpt de uitslag van de verkiezingen, net als de Chileense president Boric. "Het regime van Maduro moet beseffen dat de uitslagen die het gepubliceerd heeft, moeilijk te geloven zijn."
'Nieuwe fraude niet erkennen'
De Argentijnse president Milei zei al voor de bekendmaking van de uitslagen het oneens te zijn met de gang van zaken. "Argentinië zal deze nieuwe fraude niet erkennen", verwijst hij naar de verkiezingen van 2018, waarbij ook al werd gesproken over onregelmatigheden. "We hopen dat de strijdkrachten dit keer de democratie en de wil van het volk zullen verdedigen."
"We vinden het essentieel dat iedere stem wordt gehoord", zegt de Colombiaanse minister Murillo van Buitenlandse Zaken. Hij wil dat alle twijfels over de uitslag worden weggenomen en roept daarom op tot een onafhankelijk onderzoek naar de stembusgang. President Arevalo van Guatemala vindt dat Venezuela transparante en accurate uitslagen verdient, die de wil van het volk weerspiegelen. "We hebben veel twijfels over de uitslagen die zijn bekendgemaakt door de kiescommissie."
Aanhangers van de oppositie demonstreerden vannacht tegen president Maduro:
De landen krijgen bijval van de EU en de Verenigde Staten. De Amerikaanse minister Blinken van Buitenlandse Zaken heeft zijn "serieuze zorgen" uitsproken over de situatie. Hij roept de kiescommissie op om de gedetailleerde resultaten per stembureau openbaar te maken. EU-buitenlandchef Borrell is het met hem eens en eist volledige openheid over het verkiezingsproces.
De VS en Venezuela hebben al jarenlang een moeizame relatie, die ontstaan is in de tijd van oud-president Chávez. De antikapitalist sprak zich regelmatig in felle en nogal ondiplomatieke bewoordingen uit tegen de VS. Oud-president Bush bestempelde hij ooit als de duivel. Ook noemde hij hem een ezel. Na zijn dood door kanker in 2013 werd hij opgevolgd door Maduro.
Rusland en China tevreden
Behalve kritiek krijgt Maduro ook steunbetuigingen van enkele bondgenoten. De Russische president Poetin verwelkomt zijn zege en prijst het strategische bondgenootschap tussen de twee landen. Hij zegt dat Maduro altijd welkom zal zijn in Rusland. Ook het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken heeft de felicitaties overgebracht.
De Cubaanse oud-president Raúl Castro heeft Maduro vanochtend gebeld om hem te feliciteren en ook de huidige leider van het communistische land, Díaz-Canel, is blij met de overwinning. "Het volk heeft gesproken en de revolutie heeft gezegevierd."
De Boliviaanse president Arce zegt het "democratische festival" op de voet te hebben gevolgd. "We zijn blij dat de wil van het volk wordt gerespecteerd. We willen herhalen dat we bereid zijn om onze banden met Venezuela verder te versterken." De Hondurese president Castro doet de "speciale democratische, socialistische en revolutionaire groeten" aan Maduro. "Deze onbetwistbare triomf bekrachtigt de soevereiniteit en het historische nalatenschap van commandant Hugo Chávez."
Taart voor Chávez
De Venezolaanse oppositieleider Machaco heeft het leger opgeroepen om de wil van het volk te volgen, oftewel volgens haar te erkennen dat de oppositie de verkiezingen heeft gewonnen. Het leger is altijd achter de 61-jarige president blijven staan en er zijn vooralsnog geen aanwijzingen dat daar iets aan zal veranderen.
Maduro zegt dat de verkiezingen wel transparant zijn verlopen. Hij zal vandaag een decreet tekenen om een "grote nationale dialoog" te starten. Wat dat inhoudt, is niet duidelijk. Maduro maakte dat bekend toen hij met zijn aanhangers de overwinning vierde. Vlak daarvoor sneed hij een verjaardagstaart aan ter nagedachtenis van zijn mentor Chávez, die gisteren 70 jaar zou zijn geworden.
Door de jarenlange economische en humanitaire crises in het land, het instorten van de olie-industrie, de lege schappen in de winkels en grote tekorten aan medicijnen in de ziekenhuizen is de roep om verandering bij Venezolanen steeds groter geworden. Meer dan zeven miljoen Venezolanen zijn de afgelopen jaren hun land ontvlucht.
In april bezocht correspondent Nina Jurna Venezuela en zag dat het land behoorlijk aan het veranderen is:
