Meer vrouwen lopen 50 km bij Vierdaagse: 'Heb net zulke lange benen als mannen'

• Noor de Kort

  redacteur Online

Bij de Nijmeegse Vierdaagse lopen steeds meer vrouwen 50 kilometer per dag, terwijl deze afstand alleen verplicht is voor mannen tussen de 18 en 50 jaar. Standaard lopen vrouwen tussen de 16 en 60 jaar 40 kilometer per dag bij het wandelevenement dat vandaag begint.

Afgelopen tien jaar deden er steeds tussen de 15.000 en 19.000 vrouwen mee aan de Vierdaagse, militairen niet meegerekend. In 2014 was het aantal aanmeldingen voor de 50 kilometer 6 procent van alle vrouwelijke aanmeldingen. Sindsdien steeg het percentage vrijwel ieder jaar geleidelijk, tot vorig jaar ongeveer 9 procent. Ook dit jaar ligt het rond de 9 procent, verwacht de organisatie.

Een van die vrouwen die meedoet aan de 50 kilometer is Agnes Boom (52) uit Hoogblokland, een dorp vlak bij Gorinchem. "Ik heb al twee keer de 40 gelopen en zocht een extra uitdaging." Ook Janna ter Horst (21) uit Nijmegen loopt de 50. "Het wordt sowieso zwaar, of ik nu 40 of 50 loop", zegt ze. "Ik ben fit en heb net zulke lange benen als veel mannen. Waarom zou ik het dan niet kunnen?"

De Vierdaagse ontstond in 1909 als een militaire mars voor mannen. In 1913 liep voor het eerst een vrouw mee en in de jaren 20 waren dat er al een stuk meer. Ze moesten destijds nog wel dezelfde afstand afleggen als mannen. In 1932 besloot de organisatie dat vrouwen maximaal 40 kilometer mochten lopen. Later werd de 50 kilometer voor vrouwen weer opengesteld, als optie.

Dat er aparte afstanden zijn voor mannen en vrouwen komt voort uit het idee "dat vrouwen niet gemaakt zijn voor zware activiteiten", zegt sportsocioloog Agnes Elling van het Mulier Instituut.

"Maar het is al heel lang bekend dat dat nergens op gestoeld is", zegt Elling. Volgens haar kunnen vrouwen prima langere afstanden afleggen. Ze doen er meestal alleen langer over, omdat ze minder spiermassa hebben en kleiner zijn.

Dat mannen bij de Vierdaagse verplicht verder moeten lopen dan vrouwen, vindt Elling onzin. "Er zijn heel veel vrouwen die 50 kilometer goed aankunnen, en heel veel mannen voor wie 40 kilometer meer dan genoeg is."

Afhaken vrouwen

Hoogleraar fysiologie Maria Hopman van het Radboudumc is het daar niet mee eens. Zij onderzocht in 2019 in opdracht van Stichting De 4Daagse hoe mannen en vrouwen het wandelevenement ervaren. De organisatie overwoog toen namelijk om 50 kilometer ook voor vrouwen verplicht te stellen.

Hopman en collega-onderzoekers vergeleken hartslag, lichaamstemperatuur en vochtbalans tussen vrouwen op de 40 kilometer en mannen op de 50 kilometer. "We zagen in al die waardes dat vrouwen die 40 kilometer lopen het zwaarder hebben dan mannen die 50 lopen."

Hopman: "Op basis daarvan hebben we geadviseerd om 50 kilometer niet verplicht te stellen voor vrouwen". Het was volgens haar aannemelijk dat veel vrouwelijke deelnemers dan zouden afhaken. "Natuurlijk zijn er vrouwen met aanleg voor veel duurvermogen, en die mogen ook de 50 kilometer lopen."

Met een startschot en confettikanon ging de Vierdaagse vanochtend in alle vroegte van start:

Sportsocioloog Elling is ook geen voorstander van een verplichting voor vrouwen om 50 kilometer te wandelen. Ze zou het veel logischer vinden als iedereen zelf mag kiezen aan welke afstand hij of zij meedoet, zoals ook bij de meeste hardloopwedstrijden gebruikelijk is.

Ook deelnemer Janna ter Horst zou het eerlijk vinden als iedereen zelf een afstand mag kiezen. "Niet voor alle mannen is 50 haalbaar." Haar collegaloper Agnes Boom zou het goed vinden als de 50 kilometer voor mannen wordt losgelaten en 40 kilometer de afstand wordt voor vrouwen én mannen. "Als je direct 50 kilometer moet lopen is dat veel, ook voor mannen."

De organisatie wil voorlopig vasthouden aan de afstanden zoals ze nu bestaan "op basis van de traditie én de koninklijk erkende onderscheiding die aan de prestatie verbonden is", zegt woordvoerder Babs Rijke. "De regels en afstanden zijn al zoveel jaren gelijk. Het is van belang dat de medaille daarin dezelfde waarde blijft behouden, voor eenzelfde verrichte prestatie."

Maar Ter Horst vindt dat de Vierdaagse niet voelt als een wedstrijd. "Er is geen ranking. En ik voel me met 50 kilometer ook niet meer dan iemand die 40 loopt. De Vierdaagse is sowieso een takke-eind."